سرگردانی معامله گران خودرو از ضدونقیق گویی ها

خدا آخر و عاقبت مردم را با اظهارات ضدونقیض راهنمایی و رانندگی و کانون سردفتران ختم به خیر کند. از یک سو راهنمایی و رانندگی با اظهارات یکی از فرماندهان خود، خرید و فروش خودرو را در حد یک معامله دستی، آسان و پیش پاافتاده توصیف می کند و از سوی دیگر کانون سردفتران نسبت به تبعات این قبیل معاملات که در دفاتر ثبت سند نمی شود، با جدیت هشدار می دهد.

اکنون مردم در یک سرگمی مانده اند که کدامیک درست می گویند. آیا فقط به تعویض پلاک بسنده کنند یا سند رسمی را در دفاتر به ثبت برسانند. البته بیشتر نگرانی ها از این است که مردم در یک مقطع خاص تاوان سنگینی بدهند و هنگامی چشم باز کنند که بدلیل مراجعه نکردن به دفاتر اسناد رسمی، دارایی شان بر باد رفته است.

 

هشدار خرید و فروش خودرو

 

از هنگامی که با اصرار پلیس راهنمایی و رانندگی و تاکید دستگاه قضا، تعویض پلاک و سند سبز خودرو، ملاک مالکیت خودرو قرار گرفت، کانون سردفتران این ادعا را غیر حقوقی توصیف کرد و در حالی که هنوز این روند وجود دارد، اماواگرهای بسیاری مطرح می شود. در یکی از دفاتر اسناد رسمی که چندین نفر برای ثبت سند خودرو مراجعه کرده اند، یکی از خریداران گفت: قیمت ماشینی که خریده ام، یک و نیم میلیارد تومان است و هرگز دلم نمی خواهد روزه شک دار بگیرم و یک باره متوجه شوم که پولم در نتیجه مراجعه نکردن به دفترخانه روی هواست. وی با اعلام اینکه هنگام خرید خودرو شرط بر تنظیم سند در دفتر اسناد رسمی داشته ام گفت: وقتی سند دفترخانه دارم، اگر هنگام فروش خودرو با تعویض پلاک مشکل حل شود، این کار را انجام می دهد امااگر نیاز به ثبت سند در دفترخانه باشد، دیگری نیازی نیست دنبال فروشنده بگردم. بنابراین هم اکنون سند را در دفترخانه ثبت می کنم.

معامله ماشین راحت شده

اما عده ای دیگر بر این عقیده استوار نیستند. مالک خودرو پراید که برای معامله به بازار چیتگر آمده، می گوید: اکنون معامله ماشین راحت شده، دیگر لازم نیست به دفترخانه برویم و برای من هم راحت تر است. وی در پاسخ به اینکه نگران این نیستید که خریدار ماشین به دردسر بیفتد گفت: ملاک الان است. راهنمایی رانندگی گفته تعویض پلاک کفایت می کند، من هم استقبال می کنم. وی در پاسخ به اینکه اگر فردا یک باره قانون عوض شود و خریدار به مشکل برخورد کند، حاضر هستید برای تنظیم سند به دفترخانه بروید گفت: من خریدوفروش ماشین انجام می دهم. اگر الان خریدار بخواهد، به دفترخانه می رویم و ثبت با سند برابر می کنیم، اما قرار نیست فردا به سراغ من بیاید و من هم دنبال راه بیفتم. این دلال ماشین با تاکید بر اینکه هرچقدر هزینه خرید و فروش کمتر و شرایط آسانتر باشد، برای ما بهتر است گفت: اگر هم فردا قرار باشد قانون تغییر کند و خریدار به دنبال من بیاید، باید حق قدم بدهد. من که بیکار نیستم امروز ماشین بفروشم و چندماه دنبال خریدار راه بیفتم.

مبایعه نامه به جای وکالتنامه

اما بازهم مردم نمی دانند باید چه کنند زیرا معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهنمایی و رانندگی درباره دردسرها و پیامدهای خرید و فروش خودرو با وکالت‌نامه رسمی در برنامه زنده تلویزیونی هشدار داد و گفت: بارها گفته‌ایم که نباید با وکالتنامه وسیله نقلیه‌ای را فروخته یا خریداری کرد.وی با بیان اینکه وکالت هزینه‌های خاص خود را دارد که باید به دفترخانه پرداخت شود گفت:‌ وکالتنامه دارای مدت اعتبار است که پس از اتمام آن از درجه اعتبار ساقط می شود. همچنین برابر قانون اگر یکی از طرفین فوت کند یا مجنون شود وکالت از درجه اعتبار ساقط خواهد شد.جهانی افزود:‌ زمانی که خودرو به صورت وکالتی فروخته شود، خریدار با پلاک متعلق به فروشنده تردد خواهد کرد که اگر در این مدت خریدار با خودرو مرتکب تخلفی شود، این تخلف به نام فروشنده ثبت خواهد شد و پیامدهای قانونی آن نیز برعهده صاحب پلاک خودرو خواهد بود. معاون راهنمایی و رانندگی ادامه داد:‌ از طرف دیگر ممکن است خودرو فاقد اصالت باشد که باید توسط کارشناسان پلیس راهور از نظر رنگ، شاسی، موتور و... مورد بازدید فنی و تخصصی قرار بگیرد. شماره شاسی و بدنه و ... مورد بررسی قرار بگیرد و اقداماتی نظیر آن که از سوی کارشناسان پلیس راهور قابل انجام است. بر همین اساس تاکید پلیس بر این است که معاملات وسایل نقلیه از طریق وکالت نامه انجام نشود و حتما با تنظیم مبایعه‌نامه و مراجعه به مراکز تعویض پلاک انجام شود.

 

ابداعات عجیب و غریب پلیس

اما این اظهارات سرهنگ جهانی با واکنش بسیار تند رییس کانون سردفتران و دفتریاران رو به رو شد، به نوعی که علی خندانی این اظهارات سرهنگ جهانی را اظهاراتی غیر کارشناسی و شاهکار حقوقی توصیف کرد و گفت: سرهنگ جهانی هنگامی که مبایعه نامه را به تنظیم وکالت در دفترخانه ارجحیت می دهد، از ابداعات عجیب و غریبی است که باید عده ای حقوقدان در مورد آن بحث کنند. رییس کانون سردفتران و دفتریاران خطاب به سرهنگ جهانی گفت: هنگامی که پلیس در رسانه ملی به صورت شفاف اعلام می کند با مبایعه نامه به مرکز تعویض پلاک مراجعه کنید، نشان می دهد که هیچ شناختی از عواقب این تصمیم ندارد و اطلاعات حقوقی وی بسیار پایین است. وی با اعلام اینکه وقتی طرفین معامله به دفترخانه مراجعه نمی کنند و تنها به مبایعه نامه اکتفا می شود، یعنی هیچ بررسی درستی در خصوص وشعیت و شرایط فروشنده یا خریدار به عمل نیامده است گفت: هنگامی که طرفین معامله به دفترخانه مراجعه می کنند، بررسی می شود که سند ورثه ای نباشد، ممنوعیت، مهجوریت، شکایت و بسیاری مسایل حقوقی دیگر بررسی و سپس سند رسمی به صورت وکالت یا قطعی تنظیم می شود، در حالی که وقتی دو نفر با مبایعه نامه به تعویض پلاک مراجعه می کنند، هیچکدام از این موارد بررسی نشده است. وی با ابراز تاسف از اظهارات سرهنگ جهانی گفت: وقتی پلیس به عنوان مجری قانون بر مبایعه نامه که یک سند چالش برانگیز است و اشکالات حقوقی بسیاری بر آن مترتب است، بدین اندازه تاکید می کند، دیگر چه انتظاری می توان داشت. خندانی با ابراز تاسف از اینکه نیروی انتظامی هزینه دفترخانه را بهانه ای برای نادیده گرفتن قانون در تنظیم سند عنوان کرده است گفت: به نظر می رسد راهنمایی و رانندگی به جای آنکه اظهارات حقوقی و کارشناسی مطرح کند، دست به رفتارهای پوپولیستی می زند و به بهانه هزینه تنظیم سند که مبلغ زیادی هم نیست، تبعات خطرناکی برای خریداران یا فروشندگان خودرو رقم می زند. رییس کانون سردفتران و دفتریاران به خریداران خودرو هشدار داد و گفت: اینکه برای تعویض پلاک بروید در حالی که نمی دانید فروشنده یا خریدار ممنوع المعامله است یا به دلایل گوناگون حق معامله ندارد، زمانی برای شما دردسرساز می شود که پول کلانی ردوبدل کرده اید و باید خودرویی که معامله کرده اید، تا تعیین تکلیف نهایی، در پارکینگ توقیف شود. خندانی با ابراز تاسف از اینکه مدتی است اختلاف نظر راهنمایی و رانندگی با سردفتران برای مردم مساله ساز شده است گفت: اینکه راهنمایی و رانندگی بخواهد حرف خود را به کرسی بنشاند و سردفتران را زیر سوال ببرد، دلیل نمی شود که حرفهای غیر کارشناسی، غیر حقوقی و اشتباهی بزند که دودش به چشم مردم برود، بنابر این بهتر است هرچه سریعتر اظهارات غلط خود را اصلاح و از مردم عذر خواهی کنند.