میلیاردر‌ها با چه بهانه‌ای از مالیات فرار می‌کنند/ مالیات چه مزایایی دارد

مالیات بر حسب تعریف سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) پرداختی است لازم، اجباری و بلاعوض. مالیات ممکن است به شخص، موسسه، دارایی و... تعلق گیرد. مالیات در واقع انتقال بخشی از درآمد‌های جامعه به دولت یا بخشی از سود فعالیت‌های اقتصادی است که نصیب دولت می‌شود، زیرا ابزار و امکانات دست یابی به درآمد و سود‌ها را دولت فراهم ساخته است.

اقتصاددانان معمولا از مالیات بر مصرف در مقابل مالیات بر درآمد حمایت می‌کنند، به عنوان مثال سیگار و دخانیات از جمله کالا‌هایی است که دولت‌ها برای جلوگیری از مصرف آن مالیات‌های سنگین بر آن وضع می‌کنند.

انواع مالیات:

۱) مالیات مستقیم
۲) مالیات غیرمستقیم

در صورتی که مودی مالیاتی و پرداخت کننده مالیات یک نفر باشد، آن مالیات مستقیم محسوب می‌شود وگرنه مالیات غیرمستقیم خواهد بود. همچنین به شخصی که مسئول پرداخت مالیات است، مودی مالیاتی گفته می‌شود.

۱) انواع مالیات‌های مستقیم:
الف) مالیات بر دارایی: اساس و مبنای مالیات بر دارایی، ثروت مسئول پرداخت مالیات (مودی) است. این نوع از مالیات خودش به دو دسته تقسیم می‌شود:

برخی ارگان ها از مالیات به بهانه های مختلف فرار میکنند. «کارت‌خوان نداریم» یا «کارت‌خوان خراب است» از جمله ترفند‌هایی برای فرار از مالیات است که امروزه در تعدادی از اصناف پردرآمد مثل مراکز درمانی، دفاتر وکلا و مطب پزشکان تکرار می‌شود. این مراکز مشتری‌های خود را وادار می‌کنند تا پول نقد بدهند، یا کارت به کارت کنند تا شاید با این اقدام از زیر پرداخت مالیات شانه خالی کنند.

این در حالی است که طبق ماده ۷۱ قانون نظام صنفی، استفاده از دستگاه کارت‌خوان در واحد‌های صنفی الزامی است و به‌منظور تسهیل دادوستد و ثبت و مستندسازی فعالیت‌های اقتصادی، افراد صنفی عرضه‌کننده کالا و یا ارائه‌دهنده خدمت، مکلفند به‌تناسب از صندوق مکانیزه فروش (pos) و یا دستگاه توزین دیجیتالی و یا اردو برای فروش کالا یا ارائه خدمت طبق ضوابط و مقررات این آیین‌نامه استفاده کنند.

فروش کالا و یا ارائه خدمت توسط واحد‌های مزبور بدون استفاده از صندوق مکانیزه فروش و یا دستگاه توزین دیجیتالی به‌عنوان تخلف صنفی تلقی و بر اساس مفاد تبصره ۲ ماده ۷۱ قانون نظام صنفی با واحد صنفی برخورد خواهد شد. ازاین‌رو واحد‌هایی که از دستگاه کارت‌خوان استفاده نکنند به سازمان تعزیرات معرفی خواهند شد.

استفاده از دستگاه کارت‌خوان از اردیبهشت سال ۱۳۹۱ طبق مصوبه هیات وزیران الزامی شد بر اساس این مصوبه شفافیت در سیستم بانکی صورت می‌گیرد ضمن اینکه در همین راستا بانک‌ها مأموریت دارند تراکنش‌های بانکی افراد و فروشنده‌های صاحب دستگاه کارت‌خوان را به سازمان امور مالیاتی اطلاع دهند.

تراکنش‌های مالی دستگاه کارت‌خوان مانع از فرار مالیاتی می‌شود. ازاین‌رو کسانی که از ارائه خوداظهاری مالیاتی خودداری می‌کنند سیستم بانکی با شناسایی تراکنش‌های مشکوک راه فرار مالیاتی را بر روی افراد می‌بندد.

دستگاه‌های کارت‌خوان به سامانه مالیاتی متصل می‌شوند

بانک مرکزی موظف شده است که ظرف یک سال تمام پایانه‌های دارای کارت‌خوان را ساماندهی کرده و هر دستگاه کارت‌خوان در کشور باید شناسه یکتا داشته باشد براین‌اساس اگر صاحبان دستگاه کارت‌خوان کد اقتصادی هماهنگ با دستگاه پوز را دریافت نکنند از مدار خدمت خارج خواهند شد.

بر اساس ماده ۱۱ قانون پایانه فروشگاه و سامانه مؤدیان، بانک مرکزی ایران وظیفه دارد ضمن همکاری با سازمان امور مالیاتی تا یک سال پس از ابلاغ این قانون دستگاه‌های کارت‌خوان و پایانه‌های فروش را ساماندهی کرده و با ایجاد تناظر میان آن‌ها مجوز فعالیت، شماره اقتصادی بنگاه‌ها به پایانه‌های فروش شناسه یکتا اختصاص دهد.

بانک مرکزی موظف است در چهارچوب قوانین مربوطه اطلاعات تراکنش‌های بانکی مانند مانده اول دوره وجوه واریزی وجوه قابل برداشت مانده پایان دوره و سایر اطلاعات حساب‌های بانکی به‌منظور تکمیل پرونده هویتی و دارایی به‌صورت بر خط در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار دهد.

کسانی که دارای دستگاه کارت‌خوان هستند مؤدی مالیاتی محسوب می‌شوند براین‌اساس اطلاعات مربوط به تراکنش‌های بانکی از سوی بانک مرکزی به سازمان امور مالیاتی اعلام می‌شود.

اصناف و مؤدیان مالیاتی از خردادماه تا ۱۵ تیرماه فرصت دارند تا اظهارنامه‌های مالیاتی را به همراه حساب‌های تجاری را به سازمان امور مالیاتی اعلام کنند در همین راستا مؤدیانی که می‌خواهند اظهارنامه مالیاتی پر کنند، باید در فرم مربوطه شماره شبای حساب مرتبط به فعالیت تجاری را نیز اعلام کند.

طبق گفته رئیس مرکز تنظیم مقررات سازمان امور مالیاتی، این سازمان حساب‌های تجاری را به بانک مرکزی اعلام می‌کند، پس از تأیید بانک، آن حساب به‌عنوان حساب تجاری فرد لحاظ و به پرونده مالیاتی آن الصاق می‌شود.

«محمد برزگری» در این باره عنوان کرد: حساب‌های غیرتجاری یا شخصی مؤدیان نیز به‌صورت متناوب از سوی بانک مرکزی مورد پایش قرار می‌گیرد که به‌صورت سیستمی، فعالیت شغلی صاحب حساب با واریزی‌ها بررسی می‌شود. اگر حساب جزو تجاری نباشد در صورت تأیید مشکوک بودن واریزی‌ها به سازمان امور مالیاتی اعلام می‌شود که فرد باید مستندات ارائه دهد و در غیر این صورت باید جرائم مبارزه با پول‌شویی و مالیاتی را پرداخت کند.

برخی اصناف مشتری‌ها را وادار به واریز از طریق کارت می‌کنند این در حالی است که بر اساس پیشنهاد سازمان امور مالیاتی، اگر کارتی بیش از ۴۵ مورد واریز داشته باشد، باید به‌عنوان مورد مشکوک فرار مالیاتی تلقی شود.

سامانه اعلام فرار مالیاتی و عدم استفاده از کارت‌خوان

سازمان امور مالیاتی کشور با ایجاد سامانه سوت زنی زمینه را برای اعلام گزارش‌های فرار مالیاتی و عدم استفاده از کارت‌خوان را فراهم کرده است.

همچنین مردم می‌توانند در سراسر کشور با شماره ۱۵۲۶، مرکز ارتباط مردمی سازمان امور مالیاتی کشور، شکایات، پیشنهاد‌ها و سؤالات مالیاتی خود را مطرح کنند و این سازمان به‌سرعت موارد را پیگیری می‌کند.

شهروندان می‌توانند تخلف‌های عدم استفاده از کارت‌خوان‌ها در مراکز مختلف را در سامانه سوت زنی سازمان امور مالیاتی کشور بدون ثبت اطلاعات شخصی و یا نگهداری محرمانه اطلاعات ثبت کنند تا تخلف به‌سرعت از سوی کارشناسان این سازمان مورد بررسی قرار گیرد.

در همین باره رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور اعلام کرد: مقابله با فرار مالیاتی را جزء اولویت‌های اصلی سازمان و طرح سوت زنی در راستای شناسایی فرار‌های مالیاتی و مؤدیان جدید، با جدیت در حال انجام است.

طبق اعلام «داود منظور» پس از راه‌اندازی سامانه سوت زنی مالیاتی، بالغ بر ۴ هزار و ۱۰۰ گزارش در این سامانه، ثبت شده است که فرایند رسیدگی‌ها، در چارچوب قانون و مقررات در حال انجام است.

وی بیشترین آمار گزارش‌ها سوت زنی را مربوط به حوزه پزشکان عنوان کرده است که از این تعداد، ۷۸۱ گزارش تخلف مربوط به حوزه پزشکی (اعم از پزشک، بیمارستان، درمانگاه و...) که اغلب در زمینه عدم استفاده از کارت‌خوان بوده است.

طبق گفته رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور، پس از اخذ و تکمیل اطلاعات کافی، به ۱۶۶ نفر از متخلفان، پیامکی حاوی ضرورت قانونی نصب و استفاده از کارت‌خوان و پیامد‌های قانونی عدم نصب و استفاده دستگاه پوز، ارسال شده است.

وی در ادامه از شهروندان خواست با مراجعه به درگاه ملی مالیات به نشانی intamedia.ir در قسمت ویژه «سوت زنی»، گزارش‌های خود را ارسال نمایند و از پاداش ویژه آن که تا یک درصد مبلغ مالیات قطعی وصول شده خواهد بود، بهره‌مند شوند.

در همین باره رئیس مرکز تنظیم مقررات سازمان امور مالیاتی نیز تأکید کرد که مردم تخلفات مالیاتی برخی اصناف، مراکز درمانی و سایر مراکز را در عدم استفاده از کارت‌خوان‌ها به سازمان مالیاتی اعلام کنند.

«محمد برزگری» گفت که اگر فردی در مراجعه به مرکزی، کارت بانکی ارائه کرد، ولی آن مرکز از استفاده کارت‌خوان امتناع کرد و از او درخواست انتقال با کارت را داشت، می‌تواند این موضوع را به سازمان امور مالیاتی اعلام کند.

به گفته وی، برخی از صاحبان مشاغل، دستگاه‌های کارت‌خوان را به پرونده‌های مالیاتی خود متصل نمی‌کنند که همین امر موجب بروز شائبه‌هایی شده که پرداخت‌ها در محل دیگری انجام می‌شود. سازمان امور مالیاتی، جریمه‌های سختی برای این عده از افراد در نظر می‌گیرد ازاین‌رو آن دسته از فعالان اقتصادی که از کارت به کارت به‌جای کارت‌خوان استفاده کنند، علاوه بر پرداخت مالیات مذکور، مشمول پرداخت جریمه غیر قابل بخشش می‌شوند.

عده‌ای از اصناف به خیال اینکه از طریق وادار کردن مشتریان به کارت به کارت می‌توانند از پرداخت مالیات فرار کنند اقدام به ترفند‌هایی کرده‌اند که این امر کارساز نبوده است و در نهایت در تور مالیات قرار می‌گیرد و نه‌تن‌ها موظف به پرداخت مالیات بلکه جریمه‌های سنگین مالیاتی خواهند شد.

مالیات بر ارث: مهم‌ترین نوع مالیات بر دارایی، مالیات بر ارث است. مالیات بر ارث مالیاتی است که از اموال و دارایی‌های شخص که پس از فوت وی باقی می‌ماند، دریافت می‌شود.

 

مالیات و انواع آن مالیات حق تمبر: مالیات حق تمبر از انواع مالیات‌های مستقیم است که از طریق الصاق و ابطال تمبر بر اسناد، اوراق و مدارک به منظور رسمیت بخشیدن یا لازم الاجرا نمودن آنها، از مودی دریافت می‌شود. (مواد ۴۴ تا ۵۱ قانون مالیات‌های مستقیم)

ب) مالیات بر درآمد: در این نوع از مالیات، درآمد افراد و شرکت‌ها (و نه ثروت آن‌ها) مبنای مالیات است. شاید بتوان گفت که مالیات بر درآمد اشخاص مهم‌ترین نوع مالیات است. " مالیات بر درآمد " خود نیز به گروه‌های زیر تقسیم می‌شود:

مالیات و انواع آن مالیات بر درآمد املاک
مالیات و انواع آن مالیات بر درآمد حقوق
مالیات و انواع آن مالیات بر درآمد مشاغل
مالیات و انواع آن مالیات بر درآمد کشاورزی
مالیات و انواع آن مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی
مالیات و انواع آن مالیات بر درآمد‌های اتفاقی

۲) انواع مالیات‌های غیرمستقیم:
الف) مالیات بر واردات:

این نوع از مالیات‌ها اصولا تابع سیاست‌های کلان بازرگانی و شرایط اقتصادی کشور‌ها هستند و به غیر از اینکه یکی از راه‌های درآمدزایی دولت‌ها هستند، معمولا برای حمایت از صنایع داخلی نیز به کار گرفته می‌شوند. این دسته از مالیات‌ها ممکن است بر اساس قیمت و ارزش کالا‌ها یا بر اساس ویژگی‌ها و مشخصات آن‌ها (مانند حجم، وزن و...) تعیین و دریافت شوند. این گونه از مالیات به سه صورت از مودیان وارد کننده دریافت می‌گردد:

مالیات و انواع آن حقوق و عوارض گمرکی
مالیات و انواع آن سود بازرگانی
مالیات و انواع آن عوارض بر واردات اتومبیل

ب) مالیات بر مصرف و فروش کالا و خدمات:

مالیات بر مصرف مالیاتی است که مصرف کنندگان کالا‌های خاص در زمان خرید آن کالا (به همراه قیمت کالا) پرداخت می‌کنند. به این ترتیب هر شخصی که میزان بیشتری از آن کالا را مصرف کند، در نهایت مالیات بیشتری پرداخت می‌کند. گرچه این نوع مالیات نهایتا به وسیله مصرف کننده نهایی پرداخت می‌شود، اما وظیفه قانونی پرداخت آن به دولت به عهده تولیدکنندگان و فروشندگان است.

مالیات بر مصرف انواع بسیار زیادی دارد؛ مالیاتی که دولت از مصرف و فروش کالا‌ها و خدمات دریافت می‌کند به صورت ذیل است:

مالیات و انواع آن مالیاتی که از خرید و فروش نوشابه‌های غیر الکلی دریافت می‌شود.
مالیات و انواع آن مالیاتی که از خرید و فروش الکل طبی و صنعتی از تولید کنندگان و فروشندگان آن دریافت می‌شود.
مالیات و انواع آن مالیاتی که از فروش سیگار از تولید کنندگان و فروشندگان آن دریافت می‌شود.
مالیات و انواع آن مالیاتی که از خرید و فروش اتومبیل دریافت می‌شود.
مالیات و انواع آن مالیات بر فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی که از تولید کنندگان و فروشندگان آن دریافت می‌شود.
مالیات و انواع آن خرید و فروش خاویار هم مشمول مالیات بوده و مودیان باید آن را پرداخت نمایند.
مالیات و انواع آن نوار‌های ضبط صوت و تصویری هم جزء مواردی هستند که دولت می‌تواند از آن‌ها مالیات دریافت نماید.
مالیات و انواع آن حق اشتراک تلفن‌های خودکار و خدمات مخابرات بین المللی هم در زمره قوانین پرداخت مالیات قرار دارد.

ج) مالیات بر ارزش افزوده:

منظور از مالیات بر ارزش افزوده، تفاوت بین کالا و خدمات عرضه شده با ارزش کالا و خدمات خریداری شده در دوره‌ای مشخص است. مالیات بر ارزش افزوده، عرضه کالا‌ها و خدمات و همچنین صادرات و واردات آن‌ها را شامل می‌شود.

و، اما چه اشخاصی مشمول پرداخت مالیات هستند؟

مالیات و انواع آن کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که در ایران ملک و املاک داشته باشند مشمول این قانون می‌شوند.

 

اشخاص مشمول پرداخت مالیات اشخاصی که در ایران زندگی می‌کنند اگر دارای درآمد ناشی از شغل یا هر چیز دیگری باشند باید به نسبت آن و با توجه به قانون مالیات یا خراج پرداخت کنند.

 

مالیات و انواع آن برخی شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی یا اشخاص حقیقی در خارج از ایران فعالیت داشته، اما در ایران هم درآمد کسب می‌کنند این اشخاص هم مشمول قوانین ایران شده و باید مالیات و عوارض درآمد خود را به دولت پرداخت نمایند.

 

مالیات و انواع آن همه اشخاص حقوقی که تابعیت ایران را داشته باشند باید از درآمد‌هایی که داخل ایران یا خارج از آن کسب می‌نمایند، بخشی را به عنوان مالیات پرداخت کنند.

 

مالیات و انواع آن اشخاص غیر ایرانی که به هر طریقی داخل ایران صاحب درآمد هستند یا امتیاز کسب و کار خود را به یک ایرانی یا غیر ایرانی در ایران واگذار کرده اند و از محل آن دارایی کسب می‌کنند یا از طریق آموزش‌ها یا فروش فیلم به ایرانیان دارای درآمد هستند باید مطابق با قوانین ایران مالیات پرداخت نمایند.