دکتر نصرالله کمالیان در گفتگو با خبرنگار پول نیوز با اعلام اینکه منطقه جنوب و غرب کشور تحت فشار سرزمین حجاز است گفت: علت به وجود آمدن کوههای زاگرس، فشارهایی است که از سرزمین حجاز به سرزمین ایران وارد آمده و باعث شده کوههای زاگرس از دل زمین بیرون بزند.
وی افزود: اگر فقط مسئله همین باشد، مطلب ساده است، اما فشار سرزمین حجاز و ایجاد کوههای زاگرس که بخشهایی همچون کیش و بندر خمیر را نیز تحت فشار قرار میدهد، شامل عامل دیگری بنام گنبدهای نمکی بزرگ در منطقه است. این گنبدهای نمکی در عمق زمین و سطح زمین قرار دارند. نمک به ظاهر سنگی است، اما وقتی در عمق زمین تحت فشار قرار میگیرد، به حالت خمیری در میآید و اگر فشار بر لایههای زمین بیشتر شود، این گنبدهای نمکی میشکند و این شکستگیها با ظرفیت بالای انرژی ذخیره شده، مانند زمین لرزه عمل میکند.
این استاد پیش کسوت زلزله شناسی از موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران با اعلام اینکه تعداد شکستگی گنبدهای نمکی به دلیل فشار بالاست گفت: در نتیجه شکست گنبدهای نمکی، این فشار با ایجاد زلزله تخلیه میشود، و زمین لرزه را به وجود میآورد.
کمالیان با اعلام اینکه زمین لرزه ناشی از شکست گنبدهای نمکی برای اولین بار نیست که در کشور رخ میدهد گفت: در گذشته نیز در بندر گناوه تعداد زیادی زمین لرزه ناشی از گنبدهای نمکی به وجود آمد که به این پدیده " سوارم زلزله" یا طوفان زلزله میگویند.
وی با اعلام اینکه زمین لرزههای ناشی از گنبد نمکی در ایران مرکزی هم اتفاق میافتد گفت: بیش از۳۰ سال قبل در گرمسار زلزلههای ناشی از گنبدهای نمکی داشتیم که در ۵ روز بیش از ۲۰۰ زلزله رخ داد، بنابراین خاصیت پدیده گنبد نمکی این است که با شکست گنبد نمک، زمین لرزه به وجود میآید.
بیشتر بدانید: آغاز ساخت منازل زلزلهزده هرمزگان از ۱۰ روز آینده
این استاد پیش کسوت زلزله شناسی در موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران در پاسخ به اینکه طولانیترین و کوتاهترین زمین لرزه چقدر است گفت: این حرف به هیچ عنوان کارشناسی نیست. زمین لرزه یک ضربه است که در حد یک ثانیه به وجود میآید، اما مسائلی که بعد خودش ایجاد میکند، لرزشها را باعث میشود. برای آن که متوجه موضوع بشویم، زمین لرزه مانند طنابی است که اگر فشار یا حرکتی ناگهانی به طناب وارد کنیم، تمام طناب به حرکت در میآید.
وی با تاکید بر اینکه خاصیت زمین لرزهها در این است که میآیند و فراموش میشوند گفت: زمین لرزهای که اکنون در منطقه هرمزگان و کیش به صورت گسترده اتفاق افتاده، رو به پایان است، اما پایان زمین لرزه در این منطقه نیست و به احتمال زیاد در سالهای آینده دور نیز تکرار میشود، زیرا گنبد نمکی در این مناطق وجود دارد و فشار را در دل خود ذخیره خواهد کرد تا در نهایت به دلیل تجمع فشارها، در یک مقطعی رها شود.
کمالیان با اعلام اینکه سوارم گناوه و گرمسار فراموش شد گفت: زلزلههای کیش و هرمزگان نیز فراموش خواهد شد.
وی در پاسخ به اینکه زلزله در هرمزگان و کیش پایان یافته یا ادامه دارد گفت: تجربه زمین لرزهها نشان داده هر چقدر از زمین لرزه اصلی بگذرد، فاصله زمانی بین زمین لرزهها و بزرگای زلزلههای بعدی کمتر میشود.
این استاد پیش کسوت زلزله شناسی در موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران در پاسخ به این که گمان میکنید این زمین لرزهها تا چه اندازه شدت داشته باشد گفت: تاکنون زمین لرزههایی که در گنبد نمکی اتفاق افتاده، بزرگای کمتر از ۷ بوده و اکنون نیز زمین لرزه بالاتر از ۷ در منطقه هرمزگان انتظار نمیرود.
وی در پاسخ به اینکه اگر زمین لرزه هرمزگان شدید نبوده چرا این همه ویرانی داشته گفت: مشکل در ساخت و سازها و بافتهای فرسوده است و اگر ساخت و سازها با قوت صورت گرفته بود، هرگز بدین اندازه خسارت وارد نمیشد، زیرا شدت زلزله آنقدر زیاد نبود.