یک شرکت صنعتی، خودرو تولید می‌کند/ رقابت زر خودرو، ایران‌خودرو و سایپا

به دنبال بحث‌های مطرح شده مبنی بر تولید خودرو توسط یک شرکت تولیدی صنعتی، سخنگوی وزارت صمت، با اشاره به تفاهم‌نامه امضا شده در سال ۱۴۰۰ در جهت اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و توسعه سرمایه‌گذاری، موافقت وزارت صمت و اعطای مجوز برای تاسیس کارخانه تولید خودرو را تایید کرده و گفته است چنانچه این گروه صنعتی به ظرفیت اعلامی در تولید خودرو برسد، می‌تواند رقیبی برای دو خودروساز بزرگ کشور به حساب آید.

طی روز‌های اخیر بحث‌ها و اخباری مبنی بر خودروساز شدن یکی از کارخانه‌های تولید ماکارونی مطرح شد. این موضوع که از مدت‌ها پیش توسط همین گروه تولیدی، مطرح بود، با یادآوری این خبر توسط مدیر اجرایی این شرکت، تایید شد و اعلام شد که مجوز‌های جدید را برای تاسیس کارخانه خودروسازی از وزارت صمت دریافت کرده و جواز تولید "زر خودرو" برای گروه صنعتی زرماکارون از سوی وزارت صمت صادر شده است. این شرکت مدعی است می‌خواهد قطب سوم خودروسازی در کشور باشد و سالانه یک میلیون دستگاه خودرو تولید کند.

پیش از این یکی از مدیران گروه صنعتی زر درباره تولید خودرو در این شرکت گفته بود: می‌خواهیم انقلابی در صنعت خودروسازی کشور ایجاد کرده و خودرو‌های کاملا متفاوتی وارد بازار شوند.

مهدی امینی، قائم مقام مدیرعامل گروه زر در یک نشست خبری عنوان کرده بود که مجوز خودروسازی را دریافت کرده و زمین ۴۴۰ هکتاری در استان البرز-اتوبان کرج (جاده مخصوص) خریداری و جواز تاسیس و ساخت یک میلیون دستگاه انواع خودروسواری وسنگین را دریافت کرده است.

سیدرضا فاطمی امین وزیر صمت به عنوان شخص اول سیاستگذار صنعتی، با علم به این موضوع که ادعا مذکور از سوی گروه زر ممکن است «تعلیق به محال» باشد، با اعطا مجوز خودروسازی به این واحد غذایی شاید گامی در تنزل شان وزرات و خودروسازی در کنار احتمال توزیع رانت فراهم کرده است.

برخی کارشناسان صنعت خودرو کشور معتقدند چنانچه نگاه این گروه تولیدی، تولید خودرو‌های داخلی باشد، وعده تولید سالانه یک میلیون دستگاه خودرو عملی نیست. هرگاه این شرکت‌های مدعی، قادر به تولید محصول در یک بازار آزاد و به قیمت مناسب و البته قابل رقابت با بازار‌های خارجی باشند، می‌توان تحلیل کرد که توان تولید محصول در صنعت دیگری را نیز دارند یا خیر.

ماجرای خودروساز شدن شرکت صنعتی از زبان سخنگوی وزارت صمت

امید قالیباف- سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت- در این رابطه در گفتگو با ایسنا، ضمن اشاره به ادعای این شرکت مبنی بر تولید یک میلیون دستگاه خودرو توسط شرکت صنعتی زر، اعلام کرد: بهار سال گذشته، تعدادی از هلدینگ‌های بزرگ تولیدی- سرمایه‌گذاری، تفاهم‌نامه‌ای را با وزارت صمت امضا کردند که در چارچوب اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و در جهت توسعه سرمایه‌گذاری بوده است.

وی خاطرنشان کرد: در قالب تفاهم‌نامه مذکور، گروه صنعتی زر با یک پیشنهاد چهار میلیارد دلاری برای سرمایه‌گذاری در حوزه‌های حمل‌ونقل، غذایی، شیمیایی، خودرو و پتروشیمی وارد عمل می‌شود. در حوزه خودرو پیشنهاد این شرکت، سرمایه‌گذاری یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون یورو برای تولید یک میلیون دستگاه خودرو در سال (۶۰۰ هزار خودرو سواری، ۲۰۰ هزار خودرو هیبریدی و ۲۰۰ هزار خودرو سنگین) بوده است.

این مقام مسئول در وزارت صمت تاکید کرد: با بررسی کارنامه عملکردی گروه صنعتی زر در حوزه‌های مختلف و با توجه به اینکه این گروه صنعتی در دهه ۶۰، کار ساخت قطعات خودرو همچون سرسیلندر و میل‌لنگ را آغاز کرده و در این زمینه صاحب تجربه است، وزارت صمت با این درخواست موافقت کرده و در تیرماه ۱۴۰۰، مجوز تاسیس کارخانه برای تولید خودرو برای این گروه صنعتی صادر شد.

شکل‌گیری رقیبی تازه برای ایران‌خودرو و سایپا

قالیباف ادامه داد: زمین مورد نیاز، تخصیص پیدا می‌کند و در حال حاضر خط تولید در حال تکمیل است. در اعطای مجوز و امضای مراسم، مقامات محلی و استانی از دولت، مجلس و قوه قضایی حاضر بوده‌اند.

وی تصریح کرد: این نکته نیز شایان ذکر است که در چارچوب همان تفاهم‌نامه فوق‌الاشاره، هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری دیگر نیز برای سرمایه‌گذاری وارد عمل شده و منحصر به گروه صنعتی زر نیست و اطلاع‌رسانی‌های آن انجام خواهد شد. ضمن اینکه سیاست وزارت صمت این است که از هلدینگ‌های بزرگ سرمایه‌گذاری در جهت افزایش و ارتقا تولید حمایت کند.

سخنگوی وزارت صنعتف معدن و تجارت در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان از این گروه صنعتی به‌عنوان رقیبی جدید برای خودروسازان بزرگ نام برد، گفت: چنانچه بتوانند به ظرفیت تولید یک میلیون دستگاه خودرو در سال دست پیدا کنند و این وعده عملی شود، به‌تبع می‌تواند از خودروسازان بزرگ کشور و رقیبی برای ایران‌خودرو وسایپا باشد.

برای بررسی ادعا گروه زر فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو اعلام کرد:

زر ماکارون با کارگر ایرانی، ماکارونی با قیمت ایتالیا تولید می‌کند. با در نظر گرفتن گرانی قیمت ماکارونی در ایران نسبت به ایتالیا، آیا این گروه می‌تواند خودروسازی را نجات دهد؟

به عنوان پرسش نخست آیا زر خودرو می‌تواند خودرو‌های اقتصادی تولید و قطب سوم خودروسازی کشور در راستای بهبود وضعیت شود؟

زر ماکارون با کارگر ایرانی، ماکارونی با قیمت ایتالیا تولید می‌کند. با در نظر گرفتن گرانی قیمت ماکارونی در ایران نسبت به ایتالیا، آیا این گروه می‌تواند خودروسازی را نجات دهد؟ یک میلیون خودرو با قیمت ۸ هزار دلار اگر قرار باشد توسط زرخودرو تولید شود، حداقل بودجه ۸ میلیارد دلاری برای سرمایه در گردش نیاز دارد. گردش مالی گروه بهمن، کرمان خودرو یا مدیران خودرو که چری پشت آن است، چند برابر زرماکارون است، این خودروسازان با چالش تیراژ همراه شدند.

احداث زیر ساخت تولید یک میلیون دستگاه خودرو در سال با چه تکنولوژی خواهد بود؟ «زر خودرو» چه شریک خارجی خواهد داشت؟

همانطور که شما اشاره کردید، قرار است ظرفیت تولید یک میلیون دستگاه خودرو را ایجاد کنند، آیا با شرایط فعلی صنعت در کشور می‌توان به چنین تیراژی دست یافت؟

احداث زیر ساخت تولید یک میلیون دستگاه خودرو در سال با چه تکنولوژی خواهد بود؟ «زر خودرو» چه شریک خارجی خواهد داشت؟ در پایان چنین موضوعاتی به نام تولید خودرو اقتصادی براساس تبصره‌ای که در حال تدوین آن هستند، ممکن است ختم به مونتاژ یا واردات چند هزار دستگاهی خودرو‌های چینی شود. لازم به ذکر است که کل بازار خودرو کشور در حال حاضر ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو ظرفیت دارد.

اگر ظرفیت تولید یک میلیون دستگاه خودرو در سال بخواهد محقق شود، «زر خودرو» سرمایه گذاری ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلاری باید انجام دهد. از سوی سالانه ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلار سرمایه در گردش نیاز دارد.

در نشست خبری گروه زر ظاهرا عنوان شده که در اتوبان کرج (جاده مخصوص) زمینی برای احداث خودروسازی خریداری شده است، آیا این موضوع خلاف قوانین زیست محیطی نیست؟ دست یابی به تیراژ یک میلیون دستگاهی خودرو نیازمند چه زیرساختی است؟

مدعی شدند که زمین در جاده مخصوص خریداری کردند، این درحالی است که تا شعاع ۱۲۰ کیلومتری تهران سازمان محیط زیست مجاز به اعطا مجوز برای تولید خودروسازی نیست. در پاسخ به قسمت دوم سوال شما باید گفت؛ ایران خودرو با تمام زیرساختش نتوانسته یک میلیون دستگاه خودرو تولید کند و از سوی در دنیا پلنت یک میلیون دستگاهی نداریم. ظرفیت تولید یک پلت فرم باید دو تا سه میلیون دستگاه در سال باشد، روی این پلت فرم تولید یک محصول (به عنوان مثال سدان) باید حداقل ۴۰۰ هزار دستگاه در سال باشد. اگر محصولی با قیمت ۶ تا ۸ هزار دلار قرار باشد تولید شود، تیراژ تولید بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار دستگاه در سال خواهد بود. ولی هیچ پلنت متمرکز برای تولید بیشتر از ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو به صورت سالانه، در دنیا نداریم. خط تولید خودرو به صورت استاندارد نهایت ظرفیت آن ۶۰ دستگاه در ساعت است. باتوجه به سرعت خط مذکور امکان تولید سالانه ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار دستگاه وجود خواهد داشت؛ بنابراین برای تیراژ تولید یک میلیون دستگاه در سال باید سالن پرس، موتورسازی و خط رنگ مخصوص خود شرکت وجود داشته باشد. به بیانی بهتر اگر این ظرفیت بخواهد محقق شود، «زر خودرو» سرمایه گذاری ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلاری باید انجام دهد. از سوی سالانه ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلار سرمایه در گردش نیاز دارد.

تولید یک میلیون دستگاه خودرو در سال نیازمند یک نیروگاه برق برای تامین برق است

به بحث سرمایه گذاری و خطوط تولید اشاره داشتید، خطوط رنگ، پرس و بدنه چه مقدار سرمایه نیاز دارد؟
عدد سرمایه گذاری آن بیشتر از تصور گروه زر است، خط رنگ و بدنه سازی برای تیراژ یک میلیون دستگاهی نیاز است؛ بنابراین خطی که بخواهد یک میلیون دستگاه در سال را پشتیبانی کند نیاز به چهار پلنت رنگ دارد. چنین خطی نیازمند ۵۵۰ تا ۶۰۰ میلیون یورو سرمایه است. حدود یک میلیارد یورو خط بدنه سازی و به همین مقدار نیز سرمایه برای سالن پرس نیاز دارد. از سوی تولید یک میلیون دستگاه خودرو در سال نیازمند یک نیروگاه برق برای تامین برق است.

بزودی در ایران به اندازه تولید ۳۰ تا۳۵ میلیون دستگاه خودرو ظرفیت می‌خواهند ایجاد کنند، اما نتیجه آن تیراژ تولید ۲۰۰ هزار دستگاه خواهد بود. در نتیجه این موضوع نیز «تورم» افزایش خواهد یافت

خودرو یک کالا تورمی است، سرمایه گذاری و احداث چنین خودروسازی می‌تواند در تورم اثر گذار باشد؟
مجموعه دولت در مدیریت اقتصادی ناتوان بودند که نتیجه آن نیز بسیار اسفناک است. زر ماکارون، ماموت، گلرنگ و میهن که یک کنسرسیوم تشکیل دادند، هریک به دنبال خودروسازی خواهند بود. بزودی در ایران به اندازه تولید ۳۰ تا۳۵ میلیون دستگاه خودرو ظرفیت می‌خواهند ایجاد کنند، اما نتیجه آن تیراژ تولید ۲۰۰ هزار دستگاه خواهد بود. در نتیجه این موضوع نیز «تورم» افزایش خواهد یافت.