چه کسی گفت کرونا تمام شد، ماسک نزنید؟

کرونا با خیزشی جدید و به شکل زیرسویه جدیدی به نام BA ۵ در حال خودنمایی است. آمار بیش از ۳۵۰۰ مبتلا به کرونا در روز گذشته، و البته سرعت افزایش این آمار طی کمتر از یک هفته به خوبی نشان می‌دهد که کرونا نه تنها رفتنی نبود که با شکل جدیدی باز سراغ‌مان خواهد آمد. اما متاسفانه مدتی بود که پروتکل‌های بهداشتی مثل گذشته رعایت نمی‌شد، فاصله‌گذاری اجتماعی فراموش شده بود و حتی ماسک که ساده‌ترین راه جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا محسوب می‌شد، بسیار کمتر از همیشه استفاده می‌شد، تا جایی که مینو محرز در گفتگو با خبرآنلاین گفته بود: از دیدن جمعیت زیادی از مردم که ماسک نمی‌زنند، وحشت کردم، حدود ۹۵ درصد مردم ماسک نداشتند. ادامه این روند وحشتناک خواهد بود.

رامبد جوان، مجری برنامه تلویزیون خندوانه، ۹ خرداد، حین اجرای این برنامه تلویزیونی با بیان این که می‌خواهد خبر خوشی به مردم بدهد اعلام کرد که از این به بعد در ضبط این برنامه استفاده از ماسک برای تماشاچیان حاضر در استودیو ضروری نیست. هرچند که بعد‌ها توضیحاتی درباره این موضوع داده شد، اما کسی نمی‌تواند اثرات سوء چنین تصمیمی را از تریبون یک برنامه به نسبت پرمخاطب نادیده بگیرد. کمااینکه خیلی از متخصصان همان زمان نسبت به این موضوع اعتراض شدیدی داشتند.

ناگفته نماند که هم‌زمان با صفر شدن آمار مرگ و میر کرونا در برخی از روز‌ها طی هفته‌های گذشته، وزارت بهداشت این موضوع را به شکلی جلوه داد که خیلی‌ها نسبت به پایان کرونا در ایران امیدوار شدند؛ و حتی صحبت‌هایی از شکست کرونا و جشن تمام شدن آن نیز به گوش می‌رسید.

این درحالی بود که حمید سوری، اپیدمیولوژیست و عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا دراین‌باره به خبرآنلاین گفت: وزارت بهداشت اطلاعات و داده‌های مربوط به کرونا را در اختیار محققین قرار نمی‌دهد، ما الان شاهد یک عدم شفافیت هستیم، من به عنوان یک اپیدمیولوژیست که از روز اول درگیر این اپیدمی بودم، در ستاد کرونا هم مسئولیت دارم، اما هنوز نمی‌دانم وضعیت اپیدمی با توجه به داده‌های موجود چگونه است.

او افزود: متاسفانه وزارت بهداشت اطلاعات و داده‌های مربوط به کرونا را در اختیار محققین قرار نمی‌دهد. مطالعاتی که اخیراً منتشر شده نشان می‌دهد سطح ایمنی در کشور هنوز پایین و حدود ۳۵ درصد است، تازه اطلاعات این گزارش هم برای یک سال قبل است و ما بعد از آن واکسیناسیون گسترده انجام دادیم که ممکن است کمی ایمنی بالا رفته باشد، اما با حساب همین واکسیناسیون انجام شده، هنوز بیش از ۲۰ میلیون نفر انسانِ حساس برای ابتلا به بیماری وجود دارد. ما زمانی می‌توانیم بگوییم اپیدمی تحت کنترل درآمده که منشاء و نحوه انتقال تمام موارد ابتلا را بدانیم، یا وقتی می‌توانیم بگوییم اپیدمی خاتمه یافته که حداقل دو دوره از بیماری (۲۸ روز) بگذرد و ما مورد جدیدی نداشته باشیم، چنین اتفاقی هنوز در کشور ما نیفتاده است.

علاوه بر اهمال‌های صورت گرفته از سوی صدا و سیما و وزارت بهداشت، نگاهی ساده به بنر‌های شهری هم نشان می‌دهد، اراده‌ای برای اطلاع‌رسانی مدام نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی در مسئولان شهری هم وجود نداشت. شهردای تهران هم گویا از پایان غیرواقعی کرونا استقبال می‌کرد. بنری با نوشته «امید صد، کرونا صفر» از همین جنس است، چیزی که مردم را تشویق می‌کند تا ماسک‌ها را بی‌خیال شوند.

اما چه کسی مقصر است؟ مردم یا مسئولان؟ دکتر سوری معتقد است: مردم دچار خستگی پاندمی شده‌اند، اما این‌که استفاده از ماسک کم شده است مقصر اول متولی و مسئولین هستند، آن‌ها باید پیام‌های غلطی که تداعی کننده شرایط عادی است را نداشته باشند و این‌که جامعه را با رویکرد‌های مناسب آماده نگه دارند که مردم قابلیت تغییر رفتار در فراز و فرود‌های تغییر اپیدمی داشته باشند، اما متاسفانه چنین اتفاقی نیفتاد و به نظر می‌رسد این عادی انگاری از سوی متولیان تقویت شد و در مردم نفوذ کرد.