چگونگی تعیین رابطه بازار سهام و نرخ ارز

در این گزارش به بررسی وضعیت بازار‌های مالی (ارز، بورس، طلا و سکه) از هجدهم تا بیست و سوم تیر و پیش بینی روند این بازار‌ها طی روز‌های آینده پرداخته ایم.

جدول زیر وضعیت روزانه دلار، یورو، سکه تمام، نیم سکه، ربع سکه، اونس جهانی و طلای ۱۸ عیار در هفته سوم تیر را نشان می‌دهد.

نرخ دلار آمریکا در این هفته با ۰.۰۸ درصد افزایش به ۲۷ هزار و ۹۰۵ تومان رسید و نرخ یورو نیز با ۰.۴۵ درصد افزایش به نرخ ۲۸ هزار و ۸۸۶ تومان رسید.

شاخص کل بورس در این هفته حدود ۰.۵۳ درصد افت را تجربه کرد و از تراز ۱ میلیون و ۴۹۸ هزار واحد به تراز ۱ میلیون و ۴۹۰ هزار واحد رسید.

مهدی میرزایی کارشناس بازار سرمایه گفت: با توجه به وضعیتی که طی هفته‌های اخیر تجربه شد، به نظر می‌رسد شاخص کل و شاخص هم‌وزن طی هفته آینده روندی تقریبا با ثبات، اما تا حدودی صعودی را در پیش خواهند گرفت.

در هفته گذشته شاخص کل بورس به تراز یک میلیون و ۴۹۰ هزار و ۵۱ واحد رسید و شاخص کل هم وزن نیز کاهش ۲.۷ درصدی را تجربه کرد. همچنین شاهد ادامه خروج پول افراد حقیقی از بورس و پایین بودن حجم و ارزش معاملات روزانه در بازار بودیم.

به گفته او در رابطه با صنایع پیشتاز می‌توان این گونه گفت که وضعیت کنونی به شکلی است که چندان بورس صنعت محور نیست، بلکه سهم محور است و این تک سهم‌ها هستند که می‌توانند لیدر باشند.

خبر وزیر صمت در مورد نزدیک بودن پایان فرآیند قیمت‌گذاری بلوک دولتی دو خودروساز بزرگ و بازگشت عرضه خودرو به بورس کالا، می‌تواند توجه‌ها را دوباره به سمت نماد‌های خودرویی جلب کند.

در هفته گذشته پربازده‌ترین صنایع، گروه محصولات چوبی و پس از آن فرآورده‌های نفتی بوده است.

میرزایی می‌گوید طی هفته آینده بازار تحت تاثیر مولفه‌های سیاسی قرار خواهد گرفت. سفر رئیس‌جمهور روسیه به ایران، مفاد مطرح و تفاهم‌هایی که در این سفر انجام خواهد شد، به علاوه مولفه‌های مرتبط با مذاکرات بین‌المللی و شرایط نرخ‌های جهانی از جمله عوامل موثر بر وضعیت بازار هستند.

در هفته‌ای که گذشت کاهش قابل توجه نرخ‌های جهانی و کامودیتی‌ها بیشترین تاثیر را بر سودآوری محصولات صادراتی شرکت‌های بورسی و بازار داشت.

در هفته گذشته، سکه تمام بهار آزادی طرح جدید با ۰.۶۶ درصد افزایش به قیمت ۱۵ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان و طرح قدیم هم با ۲.۱۲ درصد افزایش به نرخ ۱۴ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسید.



محمد کشتی آرای نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران گفت: علی‌رغم کاهش نرخ اونس، قیمت‌ها در بازار طلا و سکه افزایشی است. از طرف دیگر نرخ ارز نیز در این هفته روند صعودی داشت که بر بازار طلا و سکه تاثیر گذاشت.

به گفته کشتی آرای روند نرخ طلا و سکه در هفته آینده را نمی‌توان پیش بینی کرد، اما احتمال نوسان آن در بازه قیمتی موجود وجود دارد.

سکه طرح جدید در این هفته با افزایش ۸۳ هزار تومانی همراه بود. نیم سکه و ربع سکه نیز به ترتیب ۸۰ هزار تومان و ۳۰ هزار تومان افزایش یافت. هر قطعه سکه یک کرمی ۱۰۰ هزار تومان به ارزش آن افزوده شد و هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز ۶۰ هزار تومان گران شد.

در چه زمانی سرمایه‌گذاری در بازار طلا امن‌تر از سرمایه‌گذاری در بورس است؟

زمانی که مردم می‌خواهند سرمایه خود را در برابر تورم و نوسان قیمت حفظ کنند به سرمایه گذاری یا خرید طلا می‌پردازند. به دلیل اولویت داشتن دارایی‌های فیزیکی، خانوار‌ها طلا را به عنوان یک دارایی امن، برای خرید به هنگام از دست دادن ارزش دارایی‌های دیگر، ترجیح میدهند. چه اقتصاد داخلی رشد کند و چه در رکود اقتصادی بیشتر سرمایه گذاران طلا را خریداری می‌کنند.

با افزایش تورم، ارزش ارز پایین می‌آید و یا بازار سرمایه گذاری مانند بورس دچار افت می‌شود، بنابراین مردم تمایل دارند پول را به شکل طلا نگه دارند. در مواقعی که تورم برای یک دوره طولانی باقی بماند، طلا به ابزاری برای محافظت در برابر شرایط تورمی تبدیل می‌شود. این امر باعث افزایش قیمت طلا در دوره تورم نیز می‌شود.

وقتی بازار‌ها رو به افت هستند، طلا به عنوان یک شبکه امن عمل می‌کند. زیرا قیمت طلا معمولاً با قیمت‌های بازار حرکت نمی‌کند. به همین دلیل، می‌توان آن را یک سرمایه گذاری پرخطر نیز دانست، زیرا تاریخ نشان داده است که قیمت طلا نیز همیشه صعودی نخواهد بود.

علاوه بر این، طلا یک دارایی درآمدزا نیست. برخلاف سهام و اوراق قرضه، بازده طلا کاملاً بر اساس افزایش قیمت آن است. همچنین سرمایه گذاری در طلا هزینه‌های خاص خود را به همراه دارد. از آنجا که طلا به عنوان یک دارایی فیزیکی است، هزینه‌های نگه داری نیز نیاز دارد. با در نظر گرفتن تمام این عوامل، هنگامی که بازار سهام رو به افت و نزول است، طلا میتواند عملکرد بهتری داشته باشد.

به گفته برخی از متخصصان صنعت، در شرایط عادی، رابطه منفی بین طلا و نرخ بهره وجود دارد. افزایش عملکرد نشان دهنده انتظار اقتصاد قوی است. اقتصاد قوی باعث تورم می‌شود و از طلا به عنوان سپری در برابر تورم استفاده می‌شود. همچنین، وقتی نرخ‌ها افزایش می‌یابد، سرمایه گذاران به سمت سرمایه گذاری‌های با درآمد ثابت می‌روند که بر خلاف طلا که چنین بازدهی ندارد، بازدهی ثابت دارند.

سرمایه گذاران می‌توانند از طریق صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF)، در خرید سهام طلا و خرید یک محصول فیزیکی در طلا سرمایه گذاری کنند.

در ارزیابی عملکرد سرمایه گذاری طلا در برابر اوراق و سهام، بازه زمانی که مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد بسیار مهم است. به عنوان مثال، طی یک دوره ۳۰ ساله، سهام و اوراق قرضه مشابه یکدیگر بوده اند و از طلا بهتر عمل کرده. اما طی یک دوره ۱۵ ساله، طلا از سهام و اوراق بهادار بهتر عمل کرده است.

با این اوصاف طلا یک سرمایه گذاری بی عیب و نقص نیست، زیرا در سهام و اوراق قرضه، قیمت وابسته به عوامل مختلفی است که در اقتصاد جهانی در نوسان می‌باشد. با داشتن اوراق بهادار سرمایه گذاری و سهام، تنوع سازی پورتفو سرمایه گذاری مهم است و سرمایه گذاری در طلا می‌تواند به تنوع بخشیدن به یک پورتفوی سرمایه گذاری کمک کند.

سهم‌هایی که با قیمت طلا جا به جا می‌شوند و همچنین صندوق‌های طلایی

شاید خیلی از افراد تصور کنند که منظور از سرمایه گذاری در طلا، صرفا به معنای خرید وسیله زینتی خانم‌ها باشد. اما در بورس نیز امکان سرمایه گذاری در طلا و سکه وجود دارد بدون آنکه نیاز باشد به صرافی‌ها مراجعه کنید می‌توانید به راحتی سکه خرید کنید و از طرفی ریسک و نگرانی ناشی از دزدیده شدن، گم کردن سکه و … را نداشته باشید.

در بورس صندوق‌های سرمایه گذاری متنوعی مورد معامله قرار می‌گیرند. یکی از صندوق‌های قابل معامله در بورس کالا، صندوق سرمایه گذاری طلا (Gold Funds) است. در این صندوق‌ها ۷۰ درصد از دارایی به خرید سکه و طلا و مابقی به اوراق با درآمد ثابت تخصیص داده می‌شود.

این صندوق‌ها در بازار آتی و به منظور پوشش ریسک تورم و نقدشوندگی معامله می‌شوند. این صندوق همانند سایر صندوق‌های قابل معاملات در بازار بورس، دارای بازارگردان هستند که می‌تواند نقدشوندگی صندوق را ضمانت کند.


در واقع سرمایه گذار با خرید این صندوق‌ها به نوعی روی طلای جهانی و نرخ ارز سرمایه گذاری کرده است. زیرا صندوق طلا (Gold Funds) شامل قرارداد‌های آتی و اختیار و اوراق گواهی سپرده سکه می‌باشد؛ بنابراین دو عامل تاثیر گذار بر صندوق‌های طلا را می‌توان نرخ دلار و قیمت اونس جهانی دانست.

ارزش این صندوق‌ها وابسته به قیمت طلا است و بازدهی آن همانند سایر صندوق‌ها با برررسی NAV محاسبه میشود. ارزش واقعی این صندوق‌ها باتوجه به آینده آن‌ها تعیین می‌شود. یعنی اگر انتظار داشته باشیم که قیمت طلا در آینده افزایش یابد، می‌توان اقدام به خرید سکه یا صندوق طلا کرد، گرچه NAV آن با ارزش صندوق یکسان نباشد.

هدف این صندوق‌ها این است که سرمایه گذاران را تشویق نمایند علاوه بر خرید سهام، بتوانند بر اوراق مبتنی بر سکه طلا هم سرمایه گذاری کنند.

برای خرید واحد‌های صندوق‌های طلا همانند خرید سهام در بورس به داشتن کد بورسی نیاز است. در این صورت امکان معامله به صورت آنلاین برای فرد فراهم می‌شود.

با خرید گواهی سکه سرمایه گذار می‌تواند هنگاهی که قصد فروش را دارد، گواهی فروش خود را در بورس بفروشد و یا اگر قصد نگه داری و استفاده را دارد، با مراجعه به بانک عامل و ارائه گواهی سکه، می‌تواند سکه خود را دریافت کند.

صندوق‌های سرمایه گذاری لوتوس (با نماد طلا)، سرمایه گذاری زرافشان ایرانیان (زر)، سرمایه گذاری کیان (گوهر) و سرمایه گذای مفید (عیار) از جمله صندوق‌های سرمایه گذاری با پشتوانه طلا هستند.

موضوع فعالیت این صندوق‌ها سرمایه گذاری اوراق گواهی سکه، ابزار‌های مشتقه مربوط به طلا مانند اختیار و آپشن و اوراق مشارکت می‌باشد است.

در حال حاضر با مبلغ حداقل ۱۰۰۰۰۰ تومان میتوان اقدام به خرید و معامله حواله سکه‌های رفاه، ملت، صادرات و سامان در بورس نمود که باتوجه به نوسان قیمت سکه در بازار، قیمت نماد سکه نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

در حال حاضر زمان معاملات گواهی سکه طلا از ساعت ۱۲:۳۰ الی ۱۵:۳۰ است؛ که نیم ساعت ابتدایی آن یعنی از ۱۲:۳۰ساعت الی ۱۳:۰۰ مرحله پیش گشایش می‌باشد. از ساعت ۱۳:۰۰ الی ۱۵:۳۰ معاملات عادی جریان می‌یابد.

خرید گواهی سپرده نسبت به خرید خود سکه، ریسک کمتری دارد، زیرا دامنه نوسان قیمت آن‌ها در بورس محدودتر است.

برای مقایسه بورس و طلا به کارمز پرداختی معاملات می‌توان اشاره کرد. کارمزد معاملات صندوق طلا ۰.۰۰۱۱۵ است که در مقایسه با کارمزد خرید و فروش سهام در بورس کمتر است.

رابطه طلا با بورس

معمولا در تمام جهان بازار‌ها با هم همبستگی دارند و از یکدیگر تاثیر می‌پذیرند. این همبستگی نه تنها بازار‌های یک کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بلکه به دلیل وابستگی اقتصاد جهانی، بر بازار سایر کشور‌ها نیز تاثیر گذار خواهد بود.

تعییرات در قیمت دلار بر قیمت طلا نیز تاثیر گذار است، زیرا قیمت طلا با اعلام نرخ دلار اعلا می‌شود.

تغییر نرخ دلار بر سهام دلاری بورس نیز تاثیر گذار خواهد بود. بازار بورس ایران عمدتا دلاری است یعنی تحت تاثیر سهام بزرگ و شاخص ساز قرار دارد که؛ بنابراین با افزایش نرخ دلار می‌توان انتظار بهبود بازار بورس را داشت.

با وجود آنکه بازار طلا نیز یکی از بازار‌های سرمایه گذاری محسوب می‌شود، اما نمی‌توان بیان داشت که طلا و بورس بازا‌هایی رقیب برای یکدیگر هستند، زیرا بازار سرمایه یک بازار مستقل است و از طرفی محرک قیمت طلا، نرخ دلار و انس جهانی است و ارتباطی با سهام ندارد.

اگر روند دلار افزایشی باشد و نرخ دلار افزایش یابد، قیمت طلا را نیز تحت تاثر خود قرار خواهد داد و این امر ممکن است برای سرمایه گذاران جذاب‌تر باشد و این امر ممکن است موجب خروج برخی از سهامداران بورسی از بازار سرمایه و انتقال پول به بازار طلا شود، اما ارتباطی با جذاب نبودن بازار سرمایه و یا افت بورس ندارد. بالعکس اگر کاهش تقاضا برای خرید سکه نیز، نمی‌تواند بر بورس تاثیر گذار باشد، زیرا علت کاهش تقاضا برای سکه، افزایش رشد سهام نیست، بلکه عامل آن کاهش نرخ دلار یا نوسانات قیمتی و یا کاهش نرخ انس جهانی می‌تواند باشد.