این علائم مهم نشان دهنده بیماری کبدی است!

انواع بیماری‌های کبد و پیشگیری و درمان آن یکی از موضوعات مهمی است که همگان باید به آن توجه کنند.

کبد، اندام بزرگ و گوشتی است که در سمت راست شکم قرار گرفته است. حدود ۳ پوند وزن دارد و به رنگ قرمز متمایل به قهوه‌ای است و لاستیک مانند است. معمولاً شما نمی‌توانید کبد را احساس کنید، چون از سوی قفسه سینه محافظت می‌شود.

کبد دو بخش بزرگ دارد که قسمت راست و قسمت چپ است و کیسه صفرا به همراه قسمت‌هایی از پانکراس و روده ها، زیر کبد قرار می‌گیرد. کبد و این اندام‌ها برای هضم، جذب و پردازش غذا با هم کار می‌کنند.

وظیفه اصلی کبد فیلتر کردن خون بخش گوارشی قبل از عبور از آن به بقیه بدن است؛ کبد همچنین مواد شیمیایی و دارو‌های متابولیزه شده Translate را نیز سم زدایی می‌کند. همان طور که این کار را انجام می‌دهد کبد صفرا و زردآب را به روده‌ها می‌فرستد. همچنین، پروتئین‌ها را برای لخته شدن خون و دیگر وظایف مهم می‌سازد.

کبد، عضوی به اندازه یک توپ فوتبال است که درست زیر قفسه سینه در سمت راست شکم قرار گرفته است. کبد برای هضم غذا و رهایی از بدن مواد سمی ضروری است.

بیماری کبدی ممکن است به ارث برده شود یا از عوامل مختلفی گرفته شود مانند ویروس‌ها و مصرف الکل؛ چاقی همچنین با آسیب کبد همراه است. در طول زمان، آسیب به کبد ناشی از زخم (سیروز) می‌تواند منجر به نقص کبد، شود و شرایطی است که تهدید کننده زندگی است.

نشانه‌ها و علائم بیماری کبد
•پوست و چشم‌هایی که مایل به زرد هستند (یرقان)
•درد و تورم
•ورم پا و مچ پا
•خارش پوست
•رنگ تیره ادرار
•مدفوع کم رنگ یا خونی - مدفوع رنگی
•خستگی مزمن
•تهوع یا استفراغ
•فقدان اشتها
•فوری کبود شدن

چه زمانی می‌توان به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علایم و نشانه‌های مداومی دارید که شما را نگران می‌کند، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید. اگر درد شکمی خیلی شدیدی دارید فوری به سراغ درمان فوری پزشکی بروید.

۱. یرقان
۲. درد شکمی و تورم
۳. سردرگمی
۴. خونریزی
۵. خستگی
۶. کاهش وزن

علائم این بیماری همچنین ممکن است به نوع بیماری کبد بستگی داشته باشد.

•التهاب هپاتیت ممکن است با درد در ربع بالایی شکم، تهوع و استفراغ همراه باشد. این امر ممکن است در مردم با سنگ صفرا نیز دیده شود.

•افرادی که یرقان دارند (پوستی با رنگ زرد - نارنجی دارند)، کبدشان نمی‌تواند بیلیروبین (محصول فروپاشی نرمال سلول‌های خونی قرمز قدیمی) را متابولیزه کند.

•ممکن است فوری خونریزی زیاد و یا کبودی داشته باشید، چون کبدتان قادر به تولید فاکتور‌های لخته کننده خون در مقادیر کافی نیست.

•خستگی، ضعف، کاهش وزن، و تنگی تنفس به دلیل هدر رفتن ماهیچه؛ به دلیل ناتوانی کبد برای تولید پروتئین.

•در مرحله آخر بیماری کبدی، آسیت (تجمع مایع در حفره شکمی) و ورم پا ممکن است به دلیل تولید ناکافی آلبومین کبد رخ دهد.

•همچنین ممکن است مشکل در متابولیزه آمونیاک وجود داشته باشد که باعث می‌شود سطح آن در خون افزایش یابد و منجر به سردرگمی به خاطر آسیب مغزی شود.

علل بیماری کبد
عفونت
انگل‌ها و ویروس‌ها می‌توانند کبد را آلوده کنند و باعث التهاب و کاهش عملکرد کبد شوند. ویروس‌هایی که باعث آسیب کبد می‌شوند را می‌توان از طریق خون، غذا یا آب آلوده یا تماس نزدیک با فردی که آلوده شده است، گسترش داد.

عفونت ممکن است کبد را تحت تأثیر قرار دهد، از جمله:

•ویروس اپستین باعث بیماری‌های عفونی می‌شود.
•آدنویروس.
•سیتومگالوویروس.
•توکسوپلاسموز.

شایع‌ترین انواع عفونت کبد
ویروس‌های کبد از جمله:

•هپاتیت آ
•هپاتیت ب
•هپاتیت سی

ناهنجاری سیستم ایمنی

بیماری‌هایی که سیستم ایمنی شما به قسمت‌های خاصی از بدن خودتان حمله می‌کند و می‌تواند بر کبد شما نیز تأثیر بگذارد.

مثال‌هایی از بیماری‌های کبد خود ایمنی

•هپاتیت خود ایمنی
•ابتلا به سیروز اولیه
•کولنگیت اسکلروز اولیه
•ژنتیک

یک ژن غیرطبیعی که از یک یا هر دوی والدین شما به ارث برده می‌شود می‌تواند باعث ایجاد مشکللات مختلفی در کبد شما شود که منجر به آسیب کبد می‌شود.

سم‌ها

•قارچ‌های سمی ممکن است به کبد آسیب برساند و موجب ناتوانی کبد شوند.
•الکل در دوز‌های زیاد می‌تواند برای کبد سمی باشد و در طول زمان به کبد آسیب برساند.
•آفلاتوکسین‌ها که از سوی قارچ‌های خاصی تولید می‌شوند، برای کبد سمی هستند.
•مواد شیمیایی صنعتی که ممکن است سمی باشند و بر کبد، مانند آرسنیک و کربن اثر می‌گذارند.

اختلالات ژنتیکی کبد

اختلالات ژنتیکی می‌توانند بر کبد تأثیر بگذارند و شامل موارد زیر هستند:

•هموکروماتوز با ذخیره غیر عادی آهن.
•بیماری ویلسون با ذخیره سازی غیر عادی مس.
•بیماری گیلبرت با متابولیسم غیرعادی.
•هیپرکسال
•یوریا و اگزالوز
•نقص آنتی تپسین آلفا - ۱

اختلالات جریانات صفراوی از کبد

ناهنجاری‌هایی از جریان صفرا از کبد ممکن است منجر به التهاب کبد شود، مانند:

•سنگ صفرا (معمول‌ترین بیماری)
•ابتلا به سیروز اولیه
•کولنگیت اسکلروز اولیه.
•کاهش جریان خون از کبد

•کاهش جریان خون از کبد ممکن است باعث شود کبد به شدت ملتهب شود، دو مثال دیگر عبارتند از:

•نارسایی احتقانی قلب (CHF) وضعیتی است که در آن قلب به اندازه کافی قوی نیست که بتواند پمپ کند. همه خونی را که دریافت می‌کند، به کبد برمی گردد.

•سندرم چیاری یک بیماری است که در آن لخته خون در رگ‌های خونی کبد ایجاد می‌شود و از خارج شدن خون از کبد جلوگیری می‌کند.

علل دیگر بیماری‌های کبد
اعتیاد به الکل

چربی انباشته در کبد (بیماری چربی کبدی غیر الکلی)

عوامل خطر

عواملی که ممکن است باعث افزایش ریسک ابتلا به بیماری کبد شوند، عبارتند از:

•مصرف سنگین الکل
•مصرف دارو‌های تزریقی با استفاده از سوزن‌های مشترک
•شکاف یا تتو بدن
•انتقال خون قبل از سال ۱۳۷۲
•قرار گرفتن در معرض دیگر مایعات خون و مایعات بدن افراد دیگر
•رابطه جنسی محافظت نشده
•قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص یا سموم
•دیابت
•چاقی

عوارض جانبی
مشکلات مربوط به بیماری‌های کبد، بسته به علت مشکلات کبد، متفاوت است. بیماری کبد درمان نشده ممکن است منجر به نقص کبد شود که یک مشکل تهدیدکننده زندگی است.

جلوگیری از بیماری کبد

•از رفتار‌های پرخطر اجتناب کنید.
•واکسینه شوید.
•از دارو‌ها عاقلانه استفاده کنید.
•از تماس با مایعات بدن و خون افراد دیگر اجتناب کنید.
•مراقب اسپری‌های آروسل باشید.
•از پوست خود محافظت کنید.
•وزن سالمی داشته باشید.
•بسیاری از بیماری‌ها ممکن است به طور مستقیم بر کبد تأثیر بگذارند.

مشکلات کبدی

۱-سرطان کبد: شایع‌ترین نوع سرطان کبد، هپاتوسلولار است که تقریباً همیشه پس از سیروز رخ می‌دهد.

۲-ناتوانی کبد: ناتوانی کبد، دلایل زیادی از جمله عفونت، بیماری‌های ژنتیکی و الکل زیادی دارد.

۳-آسسیت: به عنوان نتیجه سیروز، مایع کبد (آسسیت) به شکم نشت می‌کند و متورم و سنگین می‌شود.

۴-سنگ صفرا: اگر سنگ صفرا در لوله صفرا باشد، هپاتیت و عفونت مجرای صفرا اتفاق می‌افتد.

۵-هموکروماتوز: هموکروماتوز به آهن اجازه رسوب در کبد را می‌دهد و به آن آسیب می‌رساند. آهن نیز در سراسر بدن ذخیره می‌شود و باعث ایجاد چند مشکل سللامتی دیگر می‌شود.

۶-کلونگیت اسکلروز اولیه: یک بیماری نادر با علل ناشناخته است که باعث التهاب و زخم در مجاری صفراوی کبد می‌شود.

۷-سیروز صفراوی اولیه: در این اختلال نادر، یک فرآیند مبهم به کندی مجاری صفراوی کبد را از بین می‌برد. زخم دائمی کبد (سیروز) در نهایت اتفاق می‌افتد.

۸- هپاتیت: نوعی عفونت کبدی است که موجب التهاب کبد می‌شود. هپاتیت A اغلب توسط عادات بهداشت ضعیف از جمله دست شستن ضعیف پخش می‌شود و ممکن است با غذا منتقل شود. هپاتیت B و هپاتیت C با تماس با مایعات بدن آلوده پخش می‌شوند. هپاتیت D در ارتباط با هپاتیت B گسترش داده می‌شود و برای زنده ماندن در بدن نیاز به آسیب زدن به کبد دارند. هپاتیت E یک آلودگی با آب و یا غذا است. واکسیناسیون برای پیش گیری از هپاتیت A و هپاتیت B وجود دارد.

۹- سیروز: انقباض کبد سیروز، شرایط زخم در کبد را توصیف می‌کند که برگشت پذیر نیست و ممکن است منجر به ناتوانی کبد شود. مصرف الکل باعث سیروز کبد می‌شود و شایع‌ترین علت بیماری کبد در آمریکای شمالی است.

درمان کبد

هپاتیت آ: معمولاً با زمان از بین می‌رود.

درمان هپاتیت ب: هپاتیت ب مزمن بیشتر نیازمند درمان با دارو‌های ضد ویروسی است.

درمان هپاتیت ث: به چند عامل بستگی دارد.

پیوند کبد: زمانی نیاز است که کبد دیگر به اندازه کافی عملکرد نداشته باشد.

درمان سرطان کبد: در حالی که درمان سرطان کبد معمولاً دشوار است، اما درمانش شامل شیمی درمانی و تشعشع است. در برخی موارد برش یا پیوند کبد انجام می‌شود.

پاراسنتسیس: وقتی تورم شدید ناشی از مایع کبد باعث ناراحتی می‌شود، سوزن را می‌توان از طریق پوست وارد کرد تا مایع را از شکم تخلیه کرد.

ERCP: استفاده از یک لوله انعطاف پذیر با یک دوربین و ابزار در ته آن؛ با این وسیله پزشکان می‌توانند تشخیص بدهند و حتی برخی مشکلات کبد را درمان کنند.

تشخیص بیماری کبد

پیدا کردن علت و میزان آسیب کبد در هدایت درمان مهم است. احتمال دارد پزشک شما با سابقه سلامتی و معاینه فیزیکی کامل شروع کند. در این صورت او این موارد را توصیه می‌کند:

آزمایش‌های خونی

گروهی از آزمایش‌های خونی موسوم به عملکرد کبد را می‌توان جهت تشخیص بیماری کبد مورد استفاده قرار داد. آزمایش‌های دیگر می‌توانند جهت مراقبت از مشکلات کبد و یا شرایط ژنتیکی انجام شوند.

آزمایش‌های تصویربرداری

سونوگرافی، سی تی اسکن و MRI می‌توانند خسارت کبد را نشان دهند.

آنالیز نمونه برداری (بیوپسی) از کبد ممکن است به تشخیص بیماری کبد و جستجوی علائم آسیب کبدی کمک کند.

نمونه برداری از کبد، بیشتر با استفاده از یک سوزن دراز از طریق پوست جهت استخراج نمونه بافت انجام می‌شود. سپس در آزمایشگاه آنالیز می‌شود.