ضرورت حرکت به سمت بازار کار دانش بنیان

محمد هادی زاهدی وفا ـ‌در همایش ملی مهارت اظهار کرد: مهارت افزایی در گذشته به روش سنتی استاد ـ شاگردی اتفاق می‌افتاد، ولی با تغییر و تحولاتی که در بازار کار، صنعت، خدمات و کشاورزی صورت گرفت، دیگر نظام سنتی انتقال مهارت از استاد به شاگردی کمرنگ شده و در فضای رقابت اقتصادی بسیاری از این مهارت‌ها از گردونه بازار کار حذف می‌شوند.

وی افزود: ما ناچاریم تحت عنوان صنایع دستی یا مهارت‌های سنتی آن‌ها را در یک بازار محدود حمایت و حفظ کنیم و در یک بازار بزرگتری که می‌خواهیم با صحنه اقتصاد جهانی رقابت کنیم، مهارت‌هایی را که در اختیار داریم آموزش بدهیم و نسل آتی ماهران را در آینده برای کشور ایجاد کنیم.

زاهدی وفا ادامه داد: هم اکنون صرفنظر از بحث معادلات بازارکار، اتفاقات دیگری در بازار نیروی کار در حال رخ دادن است و ما باید به سمت بازار کاری برویم که دانش بنیان است چرا که آینده نگری در سیستم آموزش مهارتی باید اتفاق بیفتد و مهارت‌های لازم با آن بازار کار در دستور کار قرار گیرد.

سرپرست وزارت تعاون، کارو رفاه اجتماعی تصریح کرد: برخی مهارت‌ها از بین می‌رود، برخی مهارت‌ها لازم و بعضی مهارت‌ها ایجاد می‌شوند لذا نیاز است که یک حالت پویایی و تغییر و تحول را در سیر آتی آموزه‌های مهارتی پیش بینی کنیم و یک فضای قانونی لازم را برای آینده مهارت آموزی کشور داشته باشیم و در این فضا با حمایت‌های مجلس پاسخگوی توقعات و انتظارات باشیم.

زاهدی وفا با اشاره به موفقیت کشور‌های حوزه شرق در رشد اقتصادی اظهار کرد: کشور‌های حوزه شرق که توانستند در مدت کوتاهی سیر رشد اقتصادی را طی کنند، روی انباشت نیروی انسانی و دانش پنهان نیروی انسانی سرمایه گذاری کردند و در این کشور‌ها در حوزه آموزش نیروی انسانی به خوبی عمل شده است.

وی افزود: امروز رشد و توسعه و پیشرفت کشور‌ها منوط به این است که در رقابت با سایر کشور‌ها چقدر می‌توانند در انباشت نیروی انسانی موفق باشند.

سرپرست وزارت کار تصریح کرد: در چشم انداز ۱۴۰۴ باید به قدرت اول اقتصادی در منطقه تبدیل شویم، این اتفاق نخواهد افتاد مگر اینکه جزء جزء اقتصاد ما از نظر رقابتی بتواند در سطح منطقه چنین توانایی را داشته باشد. در بحث الگوی پیشرفت و افق ۱۴۵۰ نیز پیش بینی‌هایی شده و اهمیت دانش آموزی و مهارت آموزی در نظام اقتصاد جهانی برای ما یک ضرورت بقا در این رقابت خواهد بود.

مجتبی صفایی ـ‌نایب رئیس و سخنگوی اتاق اصناف ایران نیز در ادامه با اشاره به وجود ۸۰۰۰ تشکل، اتاق اصناف و اتحادیه صنفی اظهار کرد: بیش از ۷۰ درصد اصناف کشور قبل از اینکه بخواهند کسب و کار خود را دایر کنند باید مهارت لازم برای افتتاح و شروع کسب و کار را داشته باشند به همین دلیل بیشترین همکاری در بعد مهارت افزایی و آموزش را ما با سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور داشته و داریم.

وی افزود: این تعامل به واسطه اینکه ریاست سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای خود قبلا موسس دانشکده کارآفرینی در دانشگاه تهران بودند و مسئولیت‌های متعددی را در حوزه اداری خاص و مرتبط داشتند و بروکراسی‌های اداری را می‌شناسند، عملا به یک رابطه پایدار و مدون تبدیل شده است لذا امیدواریم این تعامل که اخیراً هم چارچوب تفاهم نامه تعریف شده آن در آینده نزدیک با سازمان فنی حرفه‌ای کشور به امضا خواهد رسید به افزایش سطح مهارت‌ها و هم سطح رفاه عمومی کشور منجر شود.

صفایی ادامه داد: طرح بسیار خوبی که از قدیم مطرح بوده و اکنون نیز روی آن کار می‌شود، طرح استاد شاگردی است. یکی از رموز موفقیت و توسعه کسب و کار‌ها هم این مولفه بوده که ابتدا باید در محضر یک استاد و اهل فن شاگردی کرد و بعد یک کاسب و استاد کار شد. اکثر افرادی که امروز به عنوان یک مکانیک یا نانوای خبره فعالیت می‌کنند روزی به عنوان شاگرد نزد کاسب مهارت آموزی کردند و بعد از چند سال خود را به سحطی از مهارت رساندند که اکنون کارآفرین شده و یک کاسب و کار راه اندازی کرده اند.

به اعتقاد سخنگوی اتاق اصناف ایران، سازمان‌های آموزش فنی و حرفه‌ای در مبارزه با غول بیکاری در کشور خصوصا در شرایط تحریم نقش موثری داشتند.

وی گفت: به دلیل حلقه مفقوده میان صنعت و دانشگاه و دور بودن از محیط آموزش می‌بینیم که افراد بسیاری با داشتن مدرک فوق لیسانس مهندسی صنایع یا دکتری مهندسی مکانیک فارغ التحصیل شده‌اند، ولی به اندازه یک واحد صنفی در حوزه عمل کار نکرده و تجربه اجرا ندارند.

نایب رئیس اتاق اصناف ایران در عین حال با تاکید بر گسترش مراکز جوار کارگاهی اظهار کرد: مراکز جوار کارگاهی در مهارت آموزی نقش آفرین هستند و اثرگذاری بالایی در اقتصاد کشور دارند. کسبه و اصناف تنها مجموعه‌هایی هستند که بدون ایجاد کمک دولتی اشتغالزایی می‌کنند، ولی متاسفانه در حوزه کسب و کار‌های خرد و کوچک و بنگاه‌های صنفی تسهیلات لازم برای اشتغالزایی اختصصا نمی‌یابد در حالی که اگر بخواهیم در بخش صنعت برای ایجاد هر شغل تسهیلات بانکی بگیریم دستکم دو میلیارد تومان نیاز است.

صفایی به تعامل سازنده اصناف با سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای اشاره کرد و گفت: ۱۲ میلیون نفر ـ ساعت آموزش مهارت در سال گذشته حاصل همکاری واحد‌های صنفی و سازمان‌های آموزش فنی و حرفه‌ای بوده است. مراکز جوار کارگاهی نقش موثری در تربیت نیروی ماهر دارند لذا از وزارت کار و سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای می‌خواهیم که مجوز‌ها را به اتحادیه‌های صنفی واگذار کنند تا آموزش کارجویان هم از طریق اساتید فنی و حرفه‌ای و هم اساتید اصناف صورت گیرد.

وی در پایان از وزیر کار خواست تا در پرداخت تسهیلات بانکی، بنگاه‌های صنفی را به طور ویژه درنظر داشته باشند و دراولویت قرار بدهند و گفت: نفت باید برای نسل آینده کشور هزینه شود تا موجب رفاه شود نه آنکه صرف دخل و خرج و امور جاری کشور شود. اگر می‌خواهیم بنگاه‌های صنفی را به سمت بازار‌های هدف سوق بدهیم و جامعه هدف ۲۰۰ میلیونی که اطراف کشور ما است را در اختیار بگیریم، باید تسهیلات بلند مدت و کم بهره برای بنگاه‌های صنفی درنظر بگیریم. در شرایط حاضر بنگاه‌های خرد و کوچک می‌توانند نقش آفرین باشند تا با همکاری اصناف و سازمان فنی و حرفه‌ای اهداف اشتغال محقق شود.