سهم نفت و گاز از حجم صنعت در اقتصاد ایران

رشد اقتصادی گروه صنعت در سال گذشته ۶ درصد برآورد شده است، از این حیث این گروه بالاترین‌ترین نرخ رشد را در میان تمامی گروه‌های اصلی اقتصادی به ثبت رسانده است. با توجه به اینکه بالغ بر ۳۱ درصد حجم گروه صنعت ناشی از ارزش افزوده بخش نفت و گاز است، رشد مناسب بخش نفت نیز از دلایل رشد بالای صنعت در سال ۱۴۰۰ برشمرده می‌شود. بخش‌های گروه صنعت عبارت است از؛ معدن، نفت‌وگاز، سایر معادن، تأمین آب، برق‌وگاز، ساختمان و خود صنعت.

حجم حقیقی بخش نفت و گاز در سال گذشته ۱۰۵ هزار میلیارد تومان برآورد شده است، بر این اساس بیشترین سهم در میان بخش‌های گروه صنعت به بخش نفت و گاز با سهم ۳۵.۱ درصدی تعلق دارد. این سهم در سال ۹۹ حدود ۳۴ درصد برآورد شده است، افزایش سهم بخش نفت و گاز بیانگر رونق نسبی ایجاد شده در این بخش در سال ۱۴۰۰ است. آمار‌ها نشان می‌دهد از زمستان ۹۹ ارزش افزوده بخش نفت افزایش قابل توجهی داشته است که گویای رونق نسبی صادرات نفتی است، بسیاری آمدن بایدن در حوالی زمستان سال ۹۹ را علت باز‌تر شدن گلوگاه‌های صادراتی نفت ایران عنوان کرده اند.

بخش صنعت نیز با حجم ۹۷ هزار میلیارد تومانی بیشترین سهم از گروه صنعت را پس از بخش نفت و گاز به خود اختصاص داده است. سهم بخش صنعت در سال ۱۴۰۰ حدود ۳۲ درصد برآورد شده است. کمترین سهم نیز به بخش سایر معادن با ۳.۵ درصد تعلق دارد، حجم ارزش افزوده این بخش در سال گذشته تنها حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان بوده است که نسبت به سال ۹۹ کاهش نیز داشته است. با توجه به پتانسیل بالای معادن در ایران این عدد بسیار ناچیز محسوب می‌شود.

رشد اقتصادی گروه صنعت؛ منفی ۱۹ تا مثبت ۲۵
رشد اقتصادی گروه صنعت در ۱۵ سال گذشته بسیار پر نوسان بوده است به طوری که بالاترین نرخ رشد و پایین‌ترین رشد این گروه در این سال حدود ۵۵ درصد با هم فاصله دارد. رشد این گروه در سال ۸۶ حدود ۶.۹ درصد بوده است، البته در سال‌های پایانی دهه ۸۰ شاهد افت نرخ رشد این بخش بوده ایم. اما اوج سقوط گروه صنعت با شروع دور نخست تحریم‌های آمریکا در زمان اوباما بوده است، به گونه‌ای که رشد این گروه در سال ۹۰ به منفی ۷ درصد و افزایش فشار تحریم‌ها به منفی ۱۹ درصد رسید، این پایین‌ترین نرخ رشد گروه صنعت در ۱۵ سال گذشته است. در ادامه این روند در سال‌های ابتدایی دهه ۹۰ تا سال ۹۴ شاهد نرخ رشد‌های جالبی در گروه صنعت نبودیم.