در روزهای اخیر رییس سازمان امور مالیاتی کشور با اشاره به طرحی که قرار است هر فرد ایرانی (حقیقی) دارای کد اقتصادی شود باعث ایجاد دلهره در بین مردم شد که آیا قرار است از لحاظ اقتصادی و مالی زیر نظر مردم باشین زیر نظر دولت باشیم و تمام تراکنشهای مالی ما زیر نظر خواهد بود یا خیر؟
همه این نگرانیها که در فضای مجازی و حقیقی مورد بررسی مردم قرار گرفت و به محلی برای انتقاد از برخی مسئولین نیز بدل شد، نشانگر ترس مردم زیر نظر بودن است. زیر نظر بودنی که البته برخی نیز آن را مورد تأیید و برای اقتصاد و معیشت کشور بسیار خوب و ضروری میدانند.
اما سوال اصلی اینجاست، آیا این طرح موفق میشود؟ آیا مردم ما میتوانند با این طرح کنار بیایند؟ آیا شفافیت مسائل مالی در کشور ما به خوبی اجرا میشود؟ آیا فرهنگسازی این موضوع انجام میشود که مردم را با یک شوک دیگر روبهرو نکنیم؟
اینها همه سوالاتی است که مردم در ذهن دارند و مسئولین باید با عملکرد خود به آن پاسخ دهد.
در همین رابطه اما «جمشید عدالتیان» کارشناس اقتصادی در گفتوگو با خبرنگار پولنیوز با اشاره به لزوم وجود کد اقتصادی در هر کشور برای هر شخص اظهار داشت: کد اقتصادی در تمام کشورهای پیشرفته دنیا وجود دارد و هر فرد یک آیدی یا همان کد مالیاتی دارد اینموضوع، مسئله نو یا عجیبی نیست. اما در کشور ما مسئله فرهنگ مطرح است همه مردم از اداره مالیات کشورمان میترسند دلیل این ترس نیز واضح است. به طور مثال شخصی که در آلمان کد مالیاتی دارد، اغلب پول میگیرد تا پول پرداخت کند. دولت ما نیز باید روشن کند و فرهنگسازی کند که مالیات اخذ و پرداخت دارد، تا مردم برای پر کردن اظهارنامه مالیاتی و تحویل آن به دولت تشویق شود.
وی با اشاره به مزایای پرداخت و اخذ مالیات در کشورهای اروپایی خاطرنشان کرد: در اروپا حتی یک شخص برای رفتن به محل کار به محل کار چند لیتر بنزین مصرف میکند، یا برای رفتن به محل کار سالیانه چند دست لباس نیاز دارد تعیین شده و از مالیات کسر میشود. یا ب اصطلاح برگردانده میشود. تعداد چنین مواردی که مالیات برمیگردد بسیار است. آن شخصی که در اروپا زندگی میکند در سال میلادی با خوشحالی برای پر کردن اظهارنامه مالیاتی میرود؛ چرا که گاهی هزار یورو نیز بیش از مالیاتی که قرار به پرداخت داشت به وی برمیگردد.
عدالتیان با انتقاد از نوع پرداخت مالیاتی در کشور ما گفت: اداره مالیات ما فقط بلد است پول بگیرد، اگر این فرهنگسازی انجام شود که شما میتوانید از بخشودگی مالیاتی خود استفاده کنید و گاهی به شما مبلغی نیز برمیگردد، حتما مردم به سمت پرداخت مالیات رفته و دیگر فرار مالیاتی صورت نخواهد پذیرفت.
وی در پاسخ به این سوال که آیا کد اقتصادی ما را زیر نظر میبرد تصریح کرد: البته زیر نظر کلمهی درستی نیست. اما دولت باید گردش مالی در کشور را رصد کرده و منبع و مقصد سالم و ناسالم را تشخیص دهد. دولت باید حسابها را تحت کنترل خود داشته باشد. چرا که در یک کشور شفاف و سالم تمام مبادلات مالی زیر نظر است. مثلا از شما سوال میشود که به عنوان یک کارمند معمولی ۱۰ میلیون تومان دریافت میکنید، چرا به یکباره ۱۰۰ میلیون واریز حساب شما شده است؟ منبع پولها باید مشخص شود در غیر این صورت با عنوان پولشویی برخورد میشود. این یکی از راههای درست اقتصاد و کشور داری است.
این کارشناس اقتصادی در رابطه با اینکه مردم این موضوع را قابل قبول نمیدانند و از نظر مردم نادرست محسوب میشود، اظهار داشت: از نظر تئوری این که هر فرد باید کد داشته باشد، صحیح است و شکی در آن نیست. اما مشکل در کشور ما صرفا بحث اجرا است. کشورمان مشکل جدی در اجرای پروژه دارد و این مشکل باعث وحشت مردم شده است. ما طرحهای خوب را از کشورهای دیگر کپی میکنیم اما در اجرا به بدترین شکل ممکن اجرا میکنیم، در کنار آن عدم فرهنگسازی یا فرهنگسازی غلط نیز داریم که باعث میشود مردم همیشه مسائل را به چشم ترس و بی اعتمادی ببینند.