ایران سالها است در موضوع صدرات نه تنها پیشرفتی نداشته است که شاید این عقبگرد و پسرفتی شدیدی را نیز در حال تجربه است. اما این پسرفت به دید عموم و یا حتی مسئولین نمیآید چرا که عموم از ریز ماجرا خبر ندارند و مسئولین هم در پس رقم و اعداد منتشره گمرک و سازمانهای مربوطه به خوابی عمیق فرو رفتهاند.
باید این موضوع را قبول کنیم که اقتصاد ما نه کودک نوپا است و نه جوان که امیدی واهی برای پیشرفت و بزرگتر شدن آن بدهیم. بلکه این اقتصاد یک اقتصاد پیر و یا افسردهای است که تاب و توان ایستادگی را ندارد.
در این بین تنها امیدی که این نوع اقتصاد میشود داد تا دوباره کمر خمیده خود را راست کرده و لبخند را به لبان ایرانیان بیاورد تاکید بر تولید است. تولیدی که نه صرف تولید که به کیفیت عالی، قیمت نازل و صادرات و بازاریابی خوب و مفید نیاز دارد تا ارز مورد نظر وارد کشور شده و بانک مرکزی پشتوانهای برای حفظ ارزش پول ملی داشته باشد.
مشکل کجاست؟ تولید؟ اشتغال؟ کیفیت؟ بازاریابی و یا صادرات؟ کدام یک میتواند برای این بازار آشفته اقتصادیمان مرحم درد و التیام زخم باشد.
در همین رابطه «مجید شقاقی» کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار پول نیوز در ارتباط با این که چه عواملی باعث رفع موانع اقتصادی است و چه باید کرد؛ گفت: زمانی که اقتصاد رقابتی نباشد و دیپلماسی اقتصادی وجود نداشته باشد، هیچ امیدی برای یک صادرات چشمگیر و شکوفایی اقتصادی وجود نخواهد داشت. دنیا؛ دنیای رقابت است و شما زمانی میتوانید از اقتصاد و صادرات حرف بزنید که اقتصاد شما دانش بنیان، رقابتی و ضد انحصاری باشد و عملا بتوانید در یک دنیای رقابتی بازارها را تصاحب کنید. اما زمانی که هنوز اقتصاد شما سنتی است و فضای اقتصادی رقابتی نشده امکان تصاحب بازارهای جهانی وجود ندارد.
وی ادامه داد و افزود: مفهوم صادرات این است که شما بتوانید یک کالای با کیفیت و رقابتی تولید کنید تا بتوانید در بازارهای جهانی بدرخشید. عدم کیفیت کالاهای ایرانی صرفا به عدم وجود فضای رقابتی برمیگردد.
شقاقی با انتقاد از ارائه یارانه ارزان و در برخی موارد رایگان برای تولید تاکید کرد: صادرات غیر نفتی که در کشور وجود دارد بخش عمده آن با یارانه ارزان قیمت اتفاق میافتد. آب، انرژی و مواد اولیه رایگان یا ارزان قیمت را در اختیار بنگاههای تولیدی قرار میدهیم و آنها صادرات را انجام میدهند. ژاپن اکنون در حال واردات مواد اولیه است. اما آنها دانش و بهرهوری را ارتقا میدهند تا محصولات و تولیدات باکیفیت و رقابتی تولید کنند و بازارهای جهانی را تصاحب کنند.
وی همچنین خاطرنشان ساخت: اقتصاد ایران هنوز یک اقتصاد سنتی است و این صادرات در همه حوزهها مبتنی بر یارانههای ارزان قیمت است که حق ۸۵ میلیون ایرانی است، اما متاسفانه به یک عده خاص تعلق میگیرد.
شقاقی همچنین گفت: تا زمانی که ساختارهای اقتصادی ما اصلاح نشود این مقدار از صادرات غیرنفتی دردی را از کشور دوا نخواهد کرد و در عرصه بازار و رقابت جهانی ما نمیتوانیم شاهد افزایش صادرات غیرنفتی و یا حتی تداوم همین صادرات نصفه و نیمه و ضرر آفرین باشیم.
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر این که بازار جهانی صادرات محصولات غیر نفتی بازار بسیار پیچیدهای است اظهار داشت: ما در این موضوع یک عقب ماندگی عمده را تجربه میکنیم. با این اوضاع و حمایتهای بیمورد و بیچون و چرا از بنگاههای تولیدی صادرات ایران هیچ جهش مثبتی نخواهد داشت. همان طور که تمام دولتها از خودرو سازان حمایت کردند و نتیجه آن خودروهای بی کیفیت شد که جان همه ایرانیان را به خطر انداخته است.