روش دولت برای کنترل نقدینگی باعث تنگنای اعتباری و عدم دسترسی به پول شده است

«حسین درودیان»، کارشناس و تحلیلگرمسائل اقتصادی و استاد دانشگاه در گفتگو با پول نیوز در خصوص تاثیر سیاست های انقباضی دولت در راستای کاهش رشد نقدینگی بر تولید و فعالیت های عمرانی کشور گفت: با اینکه دولت سیزدهم نسبت به دولت آقای روحانی می کوشد و اراده بیشتری برای کاهش پایه پولی و نقدینگی و کنترل این موارد در پیش گرفته و این کوشش ها به عیان مشخص است اما آنچه در این موضوع مهم است روشی است که دولت در این موضوع دنبال می کند که از جهاتی اقتصاد را تحت تاثیرات منفی قرار می دهد.

وی در این باره خاطر نشان کرد: به نظر می رسد دولت آقای رئیسی به صورت مستقیم روی کنترل نقدینگی از طریق اعمال سقف بر رشد ترازنامه بانکها تمرکز کرده است، ضمن اینکه تا حدودی نیز توانسته در هدف خود موفق شود و به آنچه در این موضوع دنبال کرده برسد.

حسین درودیان استاد اقتصاد دانشگاه تهران در ادامه بحث خاطر نشان کرد: با اینکه هدف دولت را بر روی موضوع کنترل نقدینگی می دانیم و گرچه به این موضوع واقف هستیم در اقتصادی شبیه اقتصاد ایران که درگیر خلاء های فراوان، مشکلات و کسری های بالا، شوک قیمت ها و تنگناهای عرضه هاست و از همه بدتر با تورم دو رقمی بالایی دست و پنجچه نرم می کند، قطعا نیاز به پول و تامین مالی تشدید می شود.

وی در این باره تصریح کرد: در چنین اقتصادی، ناگفته پیداست روش دولت برای کنترل نقدینگی منجر به ایجاد حدی از کمبود اعتباری، تنگنای اعتباری، عدم دسترسی به پول و در نتیجه فشار بر نرخ بهره می شود. در واقع دولت با در پیش گرفتن سیاست انقباضی خود به خود زمینه را برای فشار اعتباری و تنگنای اعتباری و فشار بر روی نرخ بهره ایجاد کرده است.

وی با اشاره به اینکه دولت در کنترل رشد نقدینگی حد متعارف برای اعطای تسهیلات به تولید را باید رعایت کند، گفت: به نظر می رسد شدت عملکرد دولت در این حوزه بسیار زیاد بوده در حالی که دولت می توانست با اعمال سیاست هایی مانع فشار بسیار بالا بر اقتصاد و تولید کشور شود. به عنوان مثال دولت می تواند به طور مشخص، طرح های بزرگ ملی را از این قاعده مستثنی کند و راه اعطای تسهیلات از سوی نظام بانکی به آنها را با فرمول هایی باز کند.

وی در این باره تصریح کرد: دولت در خصوص طرح های عمرانی و ملی می تواند برخی از محدودیت های کنترل ترازنامه که البته در ایین نامه چنین چیزی پیش بینی شده اما تا کنون مورد استفاده قرار نگرفته را بردارد. در غیر این صورت اثر سیاست های شدید دولت در کنترل نقدینگی، افزایش رکود است تا کاهش تورم.

درودیان افزود: علی رغم اینکه سیاست های انقباضی پولی دولت و بانک مرکزی منجر به کاهش تورم می شود اما این کاهش آنقدر زیاد و قابل تامل نیست، بلکه تداوم این سیاست در ماه های آینده علاوه بر عمیق تر شدن تنگنای اعتباری، منجر به تشدید رکود در اقتصاد ایران می شود و به شدت به زیان تولید تمام می شود.

این استاد اقتصاد بیان داشت: یعنی این سیاست آنچنان تاثیری درکاهش نرخ تورم ندارد، بنابراین علی رغم میل دولت، این سیاست در میان مدت نمی تواند راهکار خوبی برای کاهش مطلوب نرخ تورم باشد، بلکه تورم زمانی کاهش می یابد که با گشایش اقتصادی و تعاملات اقتصادی و تجاری با کشورهای دیگر در پرتو توافق برجام توامان شود، چرا که با امضای توافق شاهد کاهش انتظارت تورمی در مردم خواهیم بود و این موضوع اثر قابل توجهی روی کنترل نقدینگی به جا می گذارد.

درودیان با تاکید بر اهمیت کنترل نقدینگی به شرط از دست نرفتن پروژه های عمرانی گفت: قطعا نقدینگی باید کنترل شود اما مستثنی کردن پروژه های بزرگ ملی عمرانی و تولیدی از این موضوع، بسیار مهم است و باید اعمال شود. دولت و بانک مرکزی برای تحقق این امر می تواند از بانکها به صورت تکی یا به شکل کنسرسیوم بخواهد پروژه های بزرگ و فعالیت های تولیدی مهم را مشمول تامین مالی کنند با این شرط که این ارقام در ترازنامه آنها به حساب نمی آید و آزاد محسوب می شود. اجرای این سیاست به این معناست که در حین اجرای سیاست انقباضی، فشار و مانعی بر روی تامین نقدینگی فعالیت های مولد نخواهیم داشت.