«پیام الیاسکردی»، کارشناس بازار بورس در گفتگو با خبرنگار پول نیوز در ارتباط با نقش بازار گردانها در بورس اظهار داشت: سازمان بورس با این دید به سراغ بازار گردانها رفت که با کمک آنها توان نقدینگی بازار افزایش یابد. این در زمانی رخ داد که بازار قفل میشد. (تشکیل صف خرید و یا صف فروش اتفاق میافتاد). در این حالت سازمان راهکاری را ارائه کرد که شرکتها موظف شدند تا به سمت بازار گردانها بروند.
وی ادامه داد و افزود: در ابتدا کار بازار گردانها آسان بود؛ که به تحلیل خلاصه میشد و اگر زمانی صف فروشی تشکیل میشد سازمان بازار گردانها را ملزم میکرد که خرید انجام بدهند و صف فروش و سهام را نجات بدهند.
الیاسکردی تصریح کرد: برای تحلیل شرایط بازار گردانهای بورس باید آنها را از دو زاویه مورد ارزیابی قرار دهیم. یک زاویه، زاویه سهام داران خُرد و زاویه دیگر زاویه دید بازار گردانها است.
وی ادامه داد و افزود: اگر بخواهیم واقعیت را ببینیم باید بگویم که بازار گردانها دستشان خالی است و پولی ندارند. پس در این صورت نمیتوان از بازار گردان انتظار خاصی داشت. بازار گردان نباید وظیفهای جز حفظ قیمت یک سهم ارزنده و کمک به عدم تشکیل صف فروش و در نهایت خرید آن سهم داشته باشد. در شرایط غیر منصفانه نیز باید به سازمان به صورت محرمانه اعلام کند که به نظر بنده این سهم با این مقدار ارزش تعیین شده، نمیارزد.
این کارشناس بازار سرمایه با انتقاد از مکانیزم بازار گردانی گفت: اما متاسفانه اکنون مکانیزم بازار گردانی بهم ریخته است و ما باید این شرایط را تغییر بدهیم.
وی در رابطه با این که تغییر مکانیزم باید به چه شکلی باشد افزود: بازار گردانی را یا باید از بین ببریم و یا باید موظف به خرید و فروش سهم نکنیم. اگر در یک نمادی به جای یک بازار گردان چندین بازار گردان داشته باشیم که در آن نماد فعال باشند شرایط بهتر خواهد شد. اما متاسفانه اکنون دیگر در بازار صف خرید و صف فروشی وجود ندارد.
الیاسکردی در مورد این که بازار گردانها تا چه اندازه قدرت اعمال نفوذ در خرید و فروشها را دارند، گفت: قدرت بازار گردانها به اندازه پول آنها است. بازار گردان در اصل موظف است برای یک صف فروش پول وارد کند و مانع سقوط ارزش سهم شود. اما اکنون در بازار پولی نیست و بازار گردان نیز پولی برای ارائه ندارد. پس خوردهای به آن نمیشود گرفت.
وی در رابطه با این که آیا میشود بازار گردانها را عامل روند صعودی و یا نزولی بازار دانست؟ پاسخ داد: در یک نگاه کلی نه باعث روند صعودی میشوند و نه عامل روند نزولی. صرفا یک نهاد حقوقی که به آن سهم یا پول داده شده است و تعهدی برای آن ایجاد شده است که بیش از این تعریفی شامل حال آن نمیشود.
این کارشناس بورس اظهار داشت: باید برای آینده بازار گردانی در زمان دامنه نوسان ۱۰% و ... باید بببنیم اصلا نیاز به بازار گردانداریم یا خیر؟! اگر نیازبه وجود بازار گردان حس شد باید برای سهمهای بزرگ بازار بهتر است که تعداد بازار گردان برای افزایش نقد شوندگی بیشتر شود. اما باید تعداد بازار گردان زیاد و با تحلیلهای مختلف از سهامها داشته باشیم.
وی در پاسخ به این سوال که چه تعداد باید دولتی یا خصولتی و یا خصوصی باشند تصرح کرد: نباید خودمان را فریب بدهیم. چرا که ۷۵% بازار سرمایه ما دولتی است. اگر انتظار داشته باشیم با این رقم بازار گردان خصوصی داشته باشیم، اصلا ممکن نیست. از طرفی بازار گردان دولتی به نفع بازار خصوصی و شخص کار نخواهد کرد. پس فقط ۲۵% باید خصوصی باشند.
خبرنگار: مجتبی بیگلری