ورود عربستان به پرونده سیاسی لبنان دوباره کلید خورد

هم‌زمان با ورود لبنان به ضرب‌الاجل قانون اساسی جهت انتخاب رئیس جمهور جدید این کشور، طبق معمول طرف‌های ذینفع خارجی نیز وارد عرصه سیاسی لبنان شده‌اند. یکی از این طرف‌ها عربستان سعودی است که طی سال‌های گذشته هرچند مجال مانور مستقیم در پرونده‌های سیاسی لبنان را نداشته، اما تلاش کرده که به طور کامل از این عرصه دور نماند.

روابط لبنان و عربستان سعودی در دوره گذشته شاهد تحولات منفی بزرگی بود که بارزترین آن‌ها مربوط به بحران دیپلماتیک سال گذشته است که در پی اظهارات «جورج قرداحی» وزیر اطلاع رسانی سابق لبنان درباره انتقاد از جنگ ویرانگر یمن به وجود آمد و عربستان در کنار برخی دیگر از کشور‌های عربی دست به تحریم همه جانبه لبنان زدند؛ تحریم‌هایی که با وجود ادعا‌های ریاض برای کمک به لبنان و بهبود روابط با این کشور همچنان ادامه دارد و به وضعیت مالی و اقتصادی نابسامان لبنانی‌ها دامن زده است.

در جریان انتخابات پارلمانی لبنان نیز از همان ابتدا به شکل دائم اخبار مربوط به تحرکات و مداخلات عربستان منتشر می‌شد؛ به ویژه اینکه «ولید البخاری» سفیر سعودی که پیشتر به دلیل قطع روابط دیپلماتیک با لبنان این کشور را ترک کرده بود، چند روز قبل از انتخابات پارلمانی لبنان به بیروت برگشت و البته مبالغ هنگفتی نیز برای پیروزی مهره‌های عربستان در این انتخابات صرف کرد که البته نتیجه مورد نظر ریاض حاصل نشد.

اکنون نیز درحالی که پرونده تشکیل دولت و انتخاب رئیس جمهور جدید لبنان همچنان بلاتکلیف مانده، منابع آگاه لبنانی در گفتگو با وبسایت النشره اعلام کردند که عربستان به شکل آهسته و غیرمستقیم قصد تاثیرگذاری بر پرونده سیاسی لبنان به ویژه انتخاب رئیس جمهور جدید را دارد و امیدوار است مرحله تازه لبنان با یک رئیس جمهور دیگر سرآغازی برای نفوذ آسان ریاض در این کشور باشد.

بر اساس این گزارش، عربستان در تلاش برای متحد کردن همه نمایندگان اهل سنت زیر چتر «دار الفتوی» لبنان است؛ چرا که نگران است تفرقه میان حامیان عربستان در لبنان منجر به روی کار آمدن رئیس جمهوری شود که همانند میشل عون در ائتلاف با حزب‌الله قرار دارد. بر همین اساس عربستان به فرانسه که همواره در امور مختلف لبنان نقش‌آفرین بوده ابلاغ کرده که نوع روابط ریاض با بیروت در مرحله آینده صرفا مربوط به توافق با صندوق بین‌المللی پول نمی‌شود؛ بلکه این امر مستلزم ایجاد تغییراتی در امور سیاسی لبنان و به ویژه انتخاب رئیس جمهور جدید است.

از سوی دیگر منابع پارلمانی در گفتگو با النشره تاکید کردند که عربستان سعودی هنوز به شکل مستقیم وارد خط تشکیل دولت و انتخاب رئیس جمهور جدید لبنان نشده و ترجیح می‌دهد مداخلات خود را به شکل نرم و تدریجی پیش ببرد، اما جزئیات مربوط به این پرونده را با دقت زیر نظر دارد. در همین زمینه ولید البخاری چند روز قبل شروع به موضع‌گیری درباره پرونده سیاسی لبنان و اینکه دولت موقت می‌تواند اختیارات رئیس جمهور را بر عهده بگیرد کرده و در اظهاراتی مداخله‌جویانه در دیدار با برخی سیاستمداران لبنانی گفت، منشور وفاق ملی که توسط لبنانی‌ها و تحت حمایت کشور‌های عربی و بین‌المللی تدوین شد نه یک توهم است و نه یک معمای مبهم، زیرا به زبان فصیح عربی تنظیم شده است.

منابع مذکور تاکید کردند، این موضع سفیر عربستان موید آن است که ریاض بر اساس اولویت‌هایی که در راس فهرست اهداف خود در لبنان قرار می‌دهد، هر زمان که لازم بداند، از ورود به خط اختلافات داخلی این کشور تردید نخواهد کرد. درحال حاضر نیز مهمترین اولویت عربستان در لبنان روی کار آمدن رئیس جمهوری است که وابسته به جریان ۸ مارس (متحدان حزب‌الله) نباشد و برای رسیدن به این هدف از هیچ اقدامی دریغ نخواهد کرد.

از طرف دیگر روزنامه الاخبار نیز در گزارشی به همین مداخلات خارجی در پرونده سیاسی لبنان اشاره کرده ونوشت، در شرایطی که لبنانی‌ها درگیر نتیجه مذاکرات احتمالی برای مرزبندی دریایی با فلسطین اشغالی هستند، «آن گریو» سفیر فرانسه به بیروت برگشته و در پیامی از جانب مقامات کشورش خطاب به مسئولان لبنانی گفت، امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه در تلاش برای توافق سریع لبنان و اسرائیل در پرونده مرزبندی دریایی است. همچنین مقامات فرانسه با شرکت توتال این کشور درباره انجام عملیات اکتشاف و حفاری برای لبنان در صورت حصول توافق با اسرائیل در ترسیم مرز‌های دریایی گفتگو کرده‌اند.


اما منابع آگاه لبنانی به الاخبار اعلام کردند که مسئله انتخاب رئیس جمهور جدید لبنان برای فرانسوی‌ها در اولویت بالاتری نسبت به پرونده مرزبندی قرار دارد. همچنین روشن است که فرانسه همواره در پرونده‌های سیاسی لبنان از آزادی عمل بالایی برخوردار بوده که به آن اجازه می‌دهد قادر به تصمیم‌گیری در امور سیاسی این کشور باشد. در این زمینه اخیرا «دوروتی شیا» سفیر آمریکا در بیروت اعلام کرد که فرانسه بیش از هر طرف خارجی دیگری در پرونده ریاست جمهوری لبنان نفوذ دارد به ویژه اینکه رابطه فرانسوی‌ها با حزب‌الله قطع نشده است.

در همین زمینه سفیر فرانسه دیروز به دیدار «نبیه بری» رئیس پارلمان لبنان و شمار دیگری از مسئولان این کشور رفته و با همه نیرو‌ها و احزاب لبنان از جمله حزب‌الله گفتگو کرده تا نظرات آن‌ها را درباره پرونده ریاست جمهوری این کشور بداند.

منابع مذکور گزارش دادند که چند روز قبل ولید البخاری و چند تن دیگر از مسئولان سعودی در پاریس نشستی با مقامات فرانسوی از جمله امانوئل ماکرون برگزار کردند تا پرونده ریاست جمهوری لبنان را مورد بررسی قرار دهند. اما اختلاف زیادی میان مواضع طرف سعودی و فرانسوی درباره این پرونده وجود داشت. البته فرانسوی‌ها تاکید کردند که عربستان سعودی باید در پرونده انتخاب رئیس جمهور جدید لبنان ورود کند، اما می‌تواند مشخصات مورد نظر خود را برای رئیس جمهور آینده لبنان بگوید نه اینکه یک اسم در این زمینه معرفی کند.

بر اساس این گزارش، مسئولان سعودی به طرف فرانسوی اعلام کردند که می‌خواهند در معرفی نامزد ریاست جمهوری آینده لبنان دخیل باشند و برایشان بسیار مهم است که دقیقا چه کسی رئیس جمهور لبنان خواهد شد. همچنین تا زمانی که حزب‌الله در ارکان سیاسی لبنان حضور و نفوذ داشته باشد عربستان درباره هیچ یک از امور سیاسی لبنان با هیچ طرفی همکاری نخواهد کرد. همچنین مسئولان سعودی نارضایتی خود را از عملکرد فرانسه در پرونده لبنان و ادامه ارتباط با حزب‌الله ابراز کردند.

طی چند سال اخیر روابط عربستان و لبنان صرفا در مداخلات گاه و بی گاه ریاض در امور داخلی این کشور و اقدامات ضد دیپلماتیک عربستان علیه لبنان همچون گروگان گرفتن «سعد حریری» نخست وزیر پیشین لبنان و تلاش برای ادامه خلاء سیاسی در این کشور خلاصه می‌شد. حتی زمانی که نجیب میقاتی، نخست وزیر دولت موقت لبنان چندین بار به شکل علنی از عربستان درخواست کمک کرد، هیچ توجهی از جانب این کشور ندید و همین امر نشان می‌دهد سعودی‌ها بر خلاف ادعا‌های خود قصدی برای کمک به لبنان ندارند و صرفا منافع خودشان را دنبال می‌کنند.