تاثیر برجام بر شرکت‌های بورسی

با تصویب یا عدم تصویب برجام بازار سرمایه کشور رشد می‌کند یکی رشد واقعی و دیگری غیرواقعی است. رشد واقعی متاثر از عملیات شرکت‌ها و رشد غیرواقعی متاثر از افزایش دارایی‌های سرمایه‌ای شرکت‌ها به دلیل افزایش نرخ ارز خواهد بود.

 

تحریم‌ها و برجام به‌طور مستقیم از طریق ایجاد نوسان در درآمد‌های نفتی کشور، بودجه دولت را تحت تاثیر قرار داده‌اند و علاوه بر آن، از طریق مسیر‌های غیرمستقیم ۱- رشد اقتصادی و درآمد‌های مالیاتی دولت، ۲- تورم و رشد هزینه‌های دولت و ۳- نااطمینانی و تضعیف قابلیت پیش‌بینی و برنامه‌ریزی در بودجه، شرایط مالی کشور را متاثر ساخته‌است.

 

سرنوشت اقتصاد ایران و مردمش هیچ زمان دیگری تا این اندازه به احیای برجام و برداشته شدن تحریم‌های اقتصادی گره نخورده است. در روز‌هایی که سیاستمداران به مذاکره بر سر یافتن راهی برای احیای برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام مشغولند، اقتصاددان و عموم مردم چشم انداز چندان روشنی از اقتصاد ایران ندارند.

 

اگر قرار باشد نرخ ارز با افت روبرو شود تقاضا برای واردات کالای سرمایه‌ای احتمالا بالا می‌رود؛ بنابراین طرح‌های توسعه‌ی شرکت‌هایی که تا الان مغفول مانده دوباره به جریان در می‌آید. از طرفی تخفیف فروش‌ها از بین می‌رود یعنی اگر یک شرکتی به خاطر تحریم‌ها برای اینکه بتواند مثلا اوره را به فروش برساند مجبور است آن را ده درصد زیر قیمت جهانی بفروش برساند؛ در این صورت این تخفیف فروش‌ها از بین می‌رود. در واقع احتمالا شرکت‌ها موفق می‌شوند به قیمت جهانی کالا‌های خود را صادر کنند و بفروشند و دسترسی به ارز هم برای آن‌ها راحت‌تر می‌شود.

یک شرکت فولادی که فولاد صادر می کند بعد از شکل‌گیری یک توافق قابل اتکا و با کیفیت با صرف هزینه‌ی کمتری ارز مورد نظر را وارد می‌کند؛ بنابراین شرکت‌های صادراتی اگرچه با افت قیمت دلار ممکن است درآمد‌های ریالی آن‌ها تحت تاثیر قرار بگیرد، اما از طرفی می‌توانند ۱۵ تا ۲۰ درصد به قیمت‌های خود اضافه کنند که بخشی از آن تخفیفات است و یک بخشی از آن هزینه نقل و انتقال پول است به این شکل می‌توانند یک بخش قابل توجهی از اثر افت نرخ ارز را کنترل کنند و اثر آن را کاهش دهند.

 

عباسعلی حقانی‌نسب درباره انتقاد‌هایی که به کاهش نرخ سود تسهیلات در شرایط تورم بالا وجود دارد، اظهار کرد:‌ نرخ سود تسهیلات بانک‌ها پیش از آنکه نرخ سود بدون ریسک باشد کنترل ریسک و سرعت گردش پول است. نقدینگی با سرعت بالا خلق می‌شود و ۸۰ درصد آن تبدیل به شبه‌پول می‌شود.

نقدینگی مهمترین مشکل شرکت‌های بورسی

وی عنوان کرد: همه بازار‌ها از جمله شرکت‌های بورسی با مشکل نقدینگی مواجه است و برای هزینه‌های جاری حتی اگر نرخ بهره را ۵۰ درصد شود به دلیل بالابودن هزینه‌ها افراد قادر به سپرده‌کردن پول نیستند. حتی اگر نرخ بهره بانک‌ها کاهش یابد حجم تسهیلات‌دهی آن‌ها تغییر چندانی نخواهد داشت و آنچه که تغییر می‌کند گردش پول است.


خلق سالانه ۸۰۰ هزار میلیاردتومان نقدینگی


وی با بیان اینکه حجم پول با نرخ بهره بالا کنترل می‌شود، تصریح کرد: نرخ بهره بالا موجب شده تا سالانه ۸۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی خلق شود. ۸۰ درصد نقدینگی بانکی در قالب سپرده بلندمدت فریز شده است و به همین دلیل در عمل معادل نرخ سود نقدینگی خلق می‌شود که اثرات تورمی آن به آینده منتقل می‌شود.


کمتر از ۲۰ درصد نقدینگی در ایران پول است


حقانی‌نسب خاطرنشان کرد: نرخ سود بانکی در دنیا نیز وجود دارد، اما بخش عمده نقدینگی در محدوده ۵۰ درصد آن‌ها پول است، اما در ایران کمتر از ۲۰ درصد نقدینگی پول است و به همین دلیل هر چه میزان نرخ بهره افزایش یابد پولی را نمی‌توان از بازار جمع کرد.


کاهش نرخ بهره بانکی موجب حرکت نقدینگی خواهد شد


حقانی نسب تصریح کرد: وقتی نرخ بهره تغییر می‌کند سپرده‌گذاران نقدینگی خود را وارد کارو فعالیت دیگری می‌کنند و با گردش نقدینگی ممکن است در بازار سهام اوراق سهام، اوراق سهام خزانه یا اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام خریداری کنند و این شرایط موجب خواهد شد. متاسفانه به شاخصه‌های اقتصادی و بانکداری در کشور توجهی نمی‌شود در حالی که ۸۰ درصد نقدینگی کشور فریز است و در سیستم بانکی نرخ سود و بهره یکی شده است و عقود مشارکتی که در سیستم بانکی وجود دارد موجب رشد ترازنامه بانک‌ها و رشد نقدینگی در آینده می‌شود.


کاهش کسری بودجه دولت با تصویب برجام


وی در پاسخ به این پرسش که بسیاری از بازار‌ها در برزخ قرار دارند، تصوب برجام چه تاثیری بر بورس خواهد داشت، اظهار کرد: بورس کشور تحت تاثیر دو تصمیم مهم است یکی نرخ بهره و دیگری مالیات بر عایدی سرمایه. برجام اگر به تصویب نرسد موجب فشار به بازار و افزایش نرخ ارز می‌شود و افزایش نرخ ارز به نفع شرکت‌ها بوده و متناسب با رشد ارزش دارایی شرکت‌ها بورس نیز رشد می‌کند، اما اگر برجام به تصوب برسد، چون دولت قادر خواهد بود نفت بیشتری بفروشد و تعاملات افزایش یابد کسری بودجه نیز کاهش خواهد یافت.


کنترل کسری بودجه و تورم با تصویب برجام


تحلیلگر بازار سرمایه خاطرنشان کرد:‌کاهش کسری بودجه موجب کنترل تورم می‌شود و نرخ بهره نیز کاهش یافته ووضعیت تولید شرکت‌ها نیز بهبود خواهد یافت و ممکن است نرخ ارز به محدوده ۲۵ هزار تومان برسد و در نهایت هر دو شرایط موجب رشد شاخص در بازار سرمایه خواهد شد.


وی عنوان کرد: بورس کشور متشکل از صنایع مختلف است و در شرایط تصویب برجام کل بورس از این شرایط منتفع می‌شود، اما اگر برجام تصویب نشود صنعت خودروسازی با آسیب مواجه خواهد شد و بقیه صنایع از شرایطی که ایجاد خواهد شد منتفع خواهد شد و بانک‌ها از عدم تصویب برجام بیشترین سود را به دست می‌آورند، چون عدم تصویب برجام به معنای رشد تورم است و بانک‌ها از آن نفع می‌برند.


حقانی‌نسب تصریح کرد:‌البته این رشد واقعی نخواهد بود و رشد تورمی است هر شرکتی هم عملیات و هم دارایی دارد که افزایش هر یک از آن‌ها موجب افزایش سهم خواهد شد.