چندی قبل «سید احسان خاندوزی»، وزیر اقتصاد در ارتباط با تاسیس بورس بینالملل توییتی را منتشر کرد که توجهات دنبال کنندگان بازار سرمایه را به خود جلب کرد. اما با کمی تفکر در ارتباط با این موضوع سوالاتی به ذهن خطور میکند؛ از جمله این که سود چنین بازار سرمایهای برای اقتصاد ایران چیست؟ آیا امکان ایجاد چنین بازاری در زیر سایه تحریمها وجود دارد؟ در شرایط تحریمی سرمایه گذاری وارد این بازار خواهد شد؟
این درحالی است که همواره و از سالیان گذشته موضوع بورس بینالملل در کشور ما مطرح بوده است. حتی مقطعی نیز موضوع محل پایگاه این بورس به میان آمد که با جزیره کیش موافقت شد. تا به نوعی بتوانیم امکان عرضه بخشی از سهام را در سایر بورسهای بینالمللی فراهم کنیم.
با این حال، اما از لحاظ ابزارهای نوینی که بتواند نرخ ارز را تنظیم کند و مبادلات ارزی ما را گسترش بدهد، تا سیستم بانکی ما مبادرت به عملیات ارزی کند را به (وسیله تحریم و برخی مشکلات دیگر) در اختیار نداشتیم.
موارد بالا همگی زیرساختهایی هستند که لازم است شما در مبادرت به عرضه سهام در بورسهای بینالمللی داشته باشید، پس ما با نداشتن این ابزارهای نوین و بینالمللی در تسویه وجوه مشکل داریم. با این حال امیدواریم همین موضوع زمینه رفع مشکل در تبادلات ارزی و در اختیار داشتن چنین ابزارهایی شود تا بتوانیم بورس ارز کشورمان را راه اندازی کنیم و سرمایهگذار خارجی بتواند وارد بازار ما شود.
در همین رابطه «مریم محبی»، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار پول نیوز اظهار داشت: بنده اعتقاد به بورس بین الملل با تمام مزیتهایی که میتواند داشته باشد، ندارم. چرا که قابلیت راه اندازی به صورت درست، اجمالی و با هدف بین المللی شدن در کشور ما را ندارد. در بورس باید منابع کافی برای مدیریت شرایط داشته باشیم که ما چنین منابع و شرایطی را نداریم. منابع محدود ارزی و بین المللی ما برای مدیریت شرایط عمومی اقتصاد صرف میشود و مازادی ندارد که بتواند در بورس تغییر روند ایجاد کند.
وی ادامه داد و خاطر نشان کرد: بنابراین ضمن این که زیر ساختهای کافی و منابع لازم و دانش و مدیریت کافی برای داشتن یک بورس بین الملل نداریم. فکر میکنم تا زمانی که ما محدودیتهای مختلف را در بخشهای اقتصادی به عنوان یک اقتصاد دستوری در دستور کار داریم، این بورس بین الملل نتواند عملکرد بسیار فوق العاده و چشمگیری داشته باشد.
محبی تاکید کرد: البته میتواند مثبت و تاثیر گذار باشد. اما آن طور که باید و شاید اثر مثبت ماندگاری نخواهد بود که تاثیر بسزایی بر جای بگذارد.
وی در پاسخ به این که اگر تمامی ایدهآل کارشناسان بازار سرمایه ایجاد شود، چقدر میتواند برای خروج بورس از زیر سایه دولت و اقتصاد دولتی کمک کند؟ خاطرنشان کرد: قطعا در این صورت بسیار اثرگذار خواهد بود. چرا که هم میتواند در آزادتر شدن بورس و هم در چابکی و کارآمدی بیشتر آن ایفای تقش کند.
خبرنگار: مجتبی بیگلری