قاچاق کالا و واردات مانع رشد اقتصادی است

با اینکه امسال تجارت خارجی رو به بهبود بود و توسعه معادلات بین المللی غیر نفتی مر جالبی را نشان می‌دهد لی با این همه حال معضل قاچاق کالا مهمترین موانع رشد و درآمد غیر رسمی را با خود همراه دارد.

توسعه اقتصادی پایدار در هر کشوری به مؤلفه‌های زیادی از جمله صادرات و واردات کالا وابسته است. میزان واردات و صادرات در هر کشوری نشانه‌ی خوبی برای سنجش رونق اقتصادی آن کشور است. هیچ کشور توسعه یافته‌ای قادر به تولید داخلی تمام کالا‌های مورد نیاز خود نیست و لاجرم مجبور به واردات است. اما نحوه واردات، میزان آن و تزریق کالای وارداتی به بازار داخلی همگی عناصر مهمی هستند که واردات را تبدیل به اهرمی برای توسعه و رشد اقتصادی یک کشور می‌کنند.

واردات اغلب توسط شرکت‌های بازرگانی صادرات و واردات صورت می‌گیرد. این شرکت‌ها با کسب مجوز‌های لازم و با تشخیص نیاز بازار‌های داخلی و خارجی، پلی ارتباطی میان تولیدکننده کالا و مصرف‌کننده داخلی یا خارجی برقرار می‌کنند و باعث ایجاد تعادل در بازار می‌شوند. در ادامه این مطلب با ما همراه باشد تا شما را با واردات، شرایط و چگونگی انجام آن آشنا کنیم.

هرگاه کالایی که در یک کشور تولید شود و به کشور دیگری وارد شود، واردات کالا صورت گرفته و به کالای وارد شده کالای وارداتی گفته می‌شود. واردات اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که تولید یک کالا در داخل کشور امکان پذیر نبوده و یا مقرون به صرفه نباشد و وارد کردن آن به نفع اقتصاد بازار باشد.

از جمله عواملی که بر روی واردات در هر کشوری تأثیر می‌گذارد، اقلیم آن کشور و شرایط آب و هوایی است. به عنوان مثال کشوری که هیچ بهره‌ای از معادن استخراجی نبرده است، مجبور است نیاز سالانه خود به سنگ‌های معدنی را از طریق واردات تأمین کند. همچنین، شرایط آب و هوایی در یک کشور سردسیری امکان کاشت محصول در آن کشور را پایین می‌آورد و تبدیل به عامل مؤثری برای وارد کردن محصولات کشاورزی از کشور‌های گرمسیری می‌شود.

هیبت‌الله اصولی، نائب رئیس کمیسیون اقتصادکلان اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با نبض بازار تصریح کرد: تراز تجاری کشور در ۵ ماه ابتدایی امسال مثبت بوده و فاصله بسیار کمی میان واردات و صادرات به کشور وجود دارد، اما در کنار آن قاچاق کالا به کشور نیز وجود دارد و میزانش اگرچه کم شده، اما قابل توجه است.

عمده‌ترین واردات ایران از کدام کشور‌ها صورت می‌گیرد؟

ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و نیاز‌های بازار خود را از کشور‌های زیادی وارد می‌کند. شاید واردات کالا از چین به ایران، بیشترین سهم واردات را در بازار ایران به عهده دارد.

واردات از افغانستان یکی از مناقشه‌برانگیزترین واردات کالا به ایران است که در سال‌های اخیر رو به افزایش نیز بوده است.

واردات از دبی، هند، ترکیه و روسیه نیز همواره در برنامه واردکنندگان ایرانی بوده و هر ساله بخشی از نیاز‌های بازار‌های ایران با تولیدات این کشور‌ها تأمین می‌شود.

قاچاق کالا به کشو ر از مسیر مرز‌ها و بنادر

متاسفانه بحث قاچاق کالا و ارز تاثیرات مخرب سنگینی بر اقتصاد کشور‌ها دارد و موجب گسترش فقر و بیکاری و سست شدن پایه‌های اقتصادی و ناامنی در عرصه اقتصاد جامعه می‌شود که بر اساس آمار و اطلاعات موجود به هر میزان که ارقام قاچاق سازمان یافته کالا در کشور افزایش و رشد داشته به همان نسبت شاخص فقر در جامعه نیز رو به افزایش است که در این رابطه عوارض و تبعات سنگینی و لطمه شدیدی به جامعه اقتصادی کشور وارد می‌گردد.

عوارض ناشی از قاچاق که به طور کلی عبارتند از: عدم پرداخت حقوق و عوارض دولتی، برهم خوردن تعامل بازار رقابتی، سودآوری زیاد و فساد مالی و اخلاقی، مختل شدن تولید کشور بروز ارتشاء و فساد در نظام اداری، عدم مدیریت صحیح دولت بر امور اقتصادی و اجتماعی خطرپذیری رقابت تجاری سالم، تأثیر منفی بر کارکرد سیاست‌های تجاری و اقتصادی و معضلات فرهنگی و بهداشتی، خود حاکی از آن است که برای رسیدن به یک سیاست جنایی مطلوب در مبارزه با قاچاق نیاز به جامع نگری و شناسایی و بررسی دقیق علل و عوامل موجد قاچاق کالا بوده که اگر به درستی شناسایی، ارزیابی و تحلیل نشود و برپایه آن سیاست تقنینی اعمال نگردد، چه بسا در امر مبارزه رودرو با عوامل قاچاق حتی با صرف هزینه‌های هنگفت موفقیتی بدست نیاید.

نائب رئیس کمیسیون اقتصادکلان اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه در کنار آمار واردات یا صادرات رسمی قاچاق کالا نیز وجود دارد، تصریح کرد: اگرچه آمار قاچاق به کشور کاهش یافته، اما صفر نشده است و از کریدور‌های مخصوصی از جمله بنادر یا مرز‌ها قاچاق کالا به کشور انجام می‌شود.


آماری دقیق از میزان واردات به کشور نداریم


وی تاکید کرد: صفرشدن قاچاق کالا به کشور کار چندان ساده‌ای نیست. ورود کالای قاچاق به تولید داخلی آسیب می‌زند و نمی‌توان برآورد دقیقی از آمار واردات قاچاق به کشور ارایه داد.


۲۰.۹ میلیارد دلار صادرات در مقابل ۲۱.۷ میلیادر دلار واردات


وی افزود: مطابق گزارش‌ها ارزش صادرات گمرکی در ۵ ماه ابتدایی امسال برابر با ۲۰.۹ میلیارد دلار بود که موید افزایش حدوداً ۲۱.۳ درصدی آن در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۴۰۰ است. ارزش واردات گمرکی نیز در این مقطع معادل ۲۱.۷ میلیارد دلار گزارش شده که حاکی از افزایش حدوداً ۱۹.۶ درصدی آن نسبت به دوره مشابه سال قبل است.


اصولی با تاکید براینکه تعادل در آمار واردات به کشور نشان‌دهنده جلوگیری از واردات کالای لوکس و غیرضروری به کشور بوده است، تاکید کرد: این ارقام به معنای کنترل واردات کشور و برنامه‌ریزی برای صادرات بوده است. این تراز مثبت تجاری در اتاق بازرگانی نیز مورد بحث و بررسی قرار گرفت و نکته‌ای مثبت در مبادلات و تجارت خارجی کشور محسوب می‌شود.


کنترل واردات به نفع تولید است


اصولی عنوان کرد: کشور در شرایط تحریمی است و در شرایط محدودیت منابع ارزی اگر بتوان تولیدات داخلی را تقویت کرده و زمینه را برای رشد آن‌ها فراهم کرد برای بسیاری از تولیدات کشور در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور مثبت خواهد بود.

اصولی با اشاره به چالش‌ها و دشواری‌هایی که صادرات و واردات کشور با آن مواجه است، عنوان کرد: تولیدکنندگان در بسیاری از بخش‌های تولیدی از جمله تجهیزات پزشکی با دشورایی‌هایی در واردات قطعات مواجه هستند و پروسه درخواست آن‌ها ۸ تا ۱۰ ماه زمان می‌برد و برخی از درخواست‌ها نیز به اداره کل تجهیزات بازگردانده می‌شود.


دشواری‌های تجارت در تبادل ارز


نائب رئیس کمیسیون اقتصادکلان اتاق بازرگانی ایران اظهار کرد: در بخش صادرات نیز بازگشت ارز حاصل از تجارت با دشواری‌هایی همراه است. بخشی از ارزی که برای واردات مورد نیاز است از ارزحاصل از صادرات صادرکنندگان تامین می‌شود.


وی درباره شیوه‌های استفاده از ارز صادرات افزود: ارز صادرات دو بخش است بخشی مربوط به صادرات خرد بوده و می‌توان از ارز حاصل از صادرات برای واردات کالا و مواد اولیه استفاده کرد و بخشی دیگر نیز ارز صادراتی مربوط به شرکت‌های دیگر است که می‌توانند با آن‌ها تهاتر انجام دهند، اما موضوع این است که فقط تعرفه‌های خاصی شامل این ارز می‌شود و تجهیزات یا مواد اولیه بسیاری با استفاده از ارز صادراتی صادرکنندگان قابلیت واردات ندارند.