سراب عبور از بحران گاز در حاکمیت یکدست اصولگرایان

بحران گاز در کشور ما، آن هم در حالی که دومین ذخایر غنی گازی جهان را در اختیار دارد، طنز تلخی است که در سال‌های اخیر بیش از گذشته گریبانگیر کشور ما شده است. این بحران در فصل زمستان امسال، شدیدتر خواهد بود چراکه تولید گاز کشور اضافه نشده، اما مصرف رشد کرده است. به همین دلیل هم کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، گزارشی درباره ناترازی تولید و مصرف گاز طبیعی در کشور ارائه داد.

جواد اوجی وزیر نفت که اتفاقا سابقه مدیرعاملی شرکت ملی گاز در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد را هم در کارنامه دارد و با مشکلات این حوزه آشناست، پس از استماع گزارش کمیسیون انرژی در مجلس وشرای اسلامی، به بیان مشکلات پرداخت، اما راه حلی که حاکی از عبور بدون نگرانی و بی مشکل از بحران گازی زمستان امسال باشد ارائه نداد و همین امر نگرانی‌ها را درباره زمستان امسال افزایش می‌دهد. وزیر نفت گفت که در دو تا سه ماه از فصول سرد نزدیک به ۲۰۰ میلیون متر مکعب ناترازی بین تولید و مصرف گاز وجود دارد. به گفته جواد اوجی، در فصل سرد زمستان مصرف گاز به ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون مترمکعب می‌رسد یعنی نزدیک به ۴ برابر مصرف در فصل گرم سال است. راه حلی که وزیر نفت ارائه داده، راه حل مالی است. او گفته: «در این حوزه حدود ۸۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری در بالادست و پایین دست نیاز داریم. اگر این رقم محقق شود ظرف ۳ تا ۴ سال آینده ناترازی نخواهیم داشت.» وزیر نفت البته راه حل‌هایی هم برای رفع مشکل گاز مطرح کرد که هیچیک به زمستان امسال نمی‌رسد: «به زودی برای نخستین بار فاز ۱۱ پارس جنوبی را به میزان ۱۲ تا ۱۴ میلیون مترمکعب به بهره برداری می‌رسانیم.

همچنین ۴ واحد پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی به مرحله بهره برداری می‌رسد. در خصوص جمع آوری گاز‌های مشعل ۲۸ قرارداد به امضا رسیده است و پیشنهاد‌هایی برای مصرف بهینه و مدیریت تقاضا در قالب بودجه ۱۴۰۱ ارائه شده است، همچنین افزایش قیمت مربوط به مشترکین پرمصرف در دستور قرار گرفت.» شواهد امر حاکی از آن است که تولید فاز یازده به اوج زمستان امسال نمی‌رسد و در حالتی خوشبینانه، اواخر زمستان به تولید می‌رسد.

جمع اوری گاز‌های مشعل و بهینه سازی مصرف هم دارای اثر کوتاه مدت نیست و تنها شاید با بهره برداری از چهار واحد پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی، اندکی به تولید گاز اضافه شود. این درحالیست که سال گذشته، ناترازی تولید و مصرف با قطع گاز صنایع و نیروگاه‌ها رفع شد که زیان‌های جبران ناپذیری به صنایع وارد د و اگر این موضوع امسال هم تکرار شود و گاز صنایع و بخش تولید، قربانی گاز خانگی شود، شاهد لطمه بیشتر به بخش تولید خواهیم بود. ضمن این که استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه‌ها به عنوان جایگزین گاز، آلودگی هر چه بیشتر هوا را در پی خواهد داشت. اما موضوع جالب، پاسخ‌های رئیس مجلس شورای اسلامی‌به وزیر نفت بود؛ پاسخ‌هایی که نشان از بالا گرفتن جدال و اختلاف بین دولت و مجلس دارد. قالیباف خطاب به وزیر نفت که گفته بود ۸۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری در بالادست و پایین دست نیاز داریم تا ظرف ۳ تا ۴ سال آینده ناترازی گاز نداشته باشیم گفت: «اگر جنابعالی و من به عنوان خدمتکاران مردم در قانونگذاری و اجرا حرف‌مان این باشد که ۱۰ درصد از صندوق توسعه به ما بدهید یا اینکه ۸۰ میلیارد دلا از جایی پول بدهید تا این ناترازی را درست کنیم؛ شما فکر می‌کنید که این ۸۰ میلیارد دلار پول وجود دارد که بدهید این کار را انجام دهید؟ من، شما، همه کارگران و مهندسان زحمتکش نفت و همه دلسوزان انقلاب و نظام می‌دانند که ما سالانه بین ۶۰ تا ۸۰ میلیارد دلار انرژی‌های مان را هدر می‌دهیم؛ آیا نمی‌خواهیم در این زمینه در کشور تصمیم بگیریم؛ چطور حاضریم دست گدایی به همه جا دراز کنیم و پول بگیریم، ولی حاضر نیستیم اصلاح کنیم؟» او گفت که ۹۰ دقیقه در مجلس وقت گذاشتیم و درباره موضوعاتی صحبت کردیم و همه حرف‌های انجام نشده گذشته را مجدداً تکرار کردیم و بناست ۸۰ میلیارد دلار به نفت بدهیم که برود مشکل ناترازی را حل کند؛ این درحالیست که ۸۰ میلیارد دلار در آنجا (هدر رفت انرژی) ضایع می‌شود و ما نباید اجازه این موضوع را بدهیم. قالیباف گریزی هم به مترو زد و گفت: «در تهران با وزارت نفت بررسی کردیم که در حوزه حمل و نقل هر مسافر اگر با مترو تردد کند، نسبت به سایر وسایل نقلیه از جهت اقتصادی ۲۳ سنت صرفه جویی می‌شود که ما این رقم را ۱۳ سنت تعیین کردیم؛ در حمل و نقل تهران تمام زیرساخت‌های مرتبط با مترو آماده است و سر فاصله هر قطار از جهت فنی می‌تواند در هر ایستگاه ۲ دقیقه باشد، ولی امروز ۹ دقیقه است؛ معنای این حرف آن است که امروز ۲ میلیون مسافر جابجا می‌شوند، اما اگر واگن به زیرساخت مترو اضافه شود، این تعداد به ۹ میلیون مسافر افزایش می‌یابد. اگر همان ۱۳ سنت به ازای هر مسافر به خرید واگن تخصیص یابد، این امکان فراهم است تا هر دو روز یک واگن به مترو اضافه شود. امروز سرمایه‌گذارانی که در بخش تولید واگن در کشور هستند و با قراردادی که با کشور چین در زمینه تولید مشترک در اینجا دارند، حاضر هستند این اعتبار و سرمایه گذاری را انجام دهند که از همین محل در طول یک دوره ۵ الی ۶ ساله به صورت یک‌جا ۲ هزار واگن اضافه به ظرفیت متروی تهران شود؛ این یک نمونه شسته و رفته است که در همه حوزه‌ها نیز یافت می‌شود، اما ما هرگز برای این‌ها وقت نمی‌گذاریم و همه مان کلی گویی می‌گوییم و می‌گوییم که یکی به ما پول بدهد؛ این چه حرفی است؟ مردم از ما این را نمی‌پذیرند.».
اما قالیباف توضیح نداد که اگر این کار ساده است، چرا در مدت زمان یک دهه‌ای که او شهردار تهران بود انجام نشد و او صرفا به افتتاح خطوط و ایستگاه‌های جدید، بدون تامین واگن موردنیاز مشغول بود؟! رئیس مجلس در پایان حرفهایش آب پاکی را روی دست دولت ریخت و گفت: «از آقای وزیر هم توقع داریم و هم پیگیری خواهیم کرد؛ معتقدیم بند‌هایی که در قانون رفع موانع تولید وجود دارد باید اجرا شود؛ نه از صندوق ذخیره ارزی ۱۰درصدی به این کار تخصیص می‌یابد و نه کسی هست که ۸۰ میلیارد دلار در این باره به ما بدهد بلکه ما باید از محل صرفه جویی و سیاست‌های درست این اعتبار را تامین کنیم و همچنین باید در افق دور نیز توجه داشته باشیم که واقعاً توجه به انرژی‌های تجدید پذیر موضوع جدی بحث ماست.» آنچه که در جلسه دیروز مجلس گذشت، نشاندهنده بی برنامگی جدی در حوزه رفع ناترازی تولید و مصرف گاز و همچنین اختلاف نظر دولت و مجلس در حاکمیت یکدست اصولگرایان برای رفع مشکلات اساسی مردم از جمله تامین گاز در زمستان امسال است. شاید بهتر است دعا کنیم امسال هوا آنقدر سرد نشود که مصرف گاز از حدی که امکان تامین آن وجود دارد بیشتر نشود!