چالش‌های بزرگ اقلیمی/ گرمایش زمین و مصرف بالای انرژی

کنفرانس اقلیمی "کاپ۲۷" با امید یافتن راهکار‌های عملی برای مقابله با گرمایش زمین در شرم‌الشیخ مصر آغاز به کار کرد. دبیرکل سازمان ملل گرمایش زمین را بزرگترین بحران کنونی جهان و تهدید کنده هستی خوانده است. سران و نمایندگان حدود ۲۰۰ کشور جهان به شهر شرم‌الشیخ در کنار دریای سرخ دعوت شده‌اند تا در یک اجلاس دوازده روزه درباره راه‌های کاهش تولید و نشر گاز‌های گلخانه‌ای رایزنی کنند.

کنفرانس موسوم به "کاپ۲۷" روز یک‌شنبه، ششم نوامبر (۱۵ ابان) با خوش‌آمدگویی و اظهارات سیمون استیل، رئیس امور تغییرات اقلیمی سازمان ملل و سامح شکری، وزیر خارجه مصر و رئیس کنفرانس گشایش یافت.

اغلب کشور‌های شرکت‌کننده در این اجلاس در سال ۱۹۹۷ نیز به منظور کاهش تولید دی اکسید کربن (گاز حاصل از مصرف انرژی‌های فسیلی) پیمان "کیوتو" را امضاء کردند که بسیاری از هدف‌های آن همچنان دور از دسترس مانده است. برخی تحلیلگران معتقدند در دورانی که جهان با بحران‌های فراوان و فزاینده‌ای رو به‌روست همین که کنفرانس کاپ۲۷ برگزار می‌شود، خود یک موفقیت است.

انتظارات حداقلی از کاپ۲۷

نیکلاس هونه، از اندیشکده موسسه New Climate به کانال یک تلویزیون آلمان (ARD) می‌گوید، او انتظاراتش از اجلاس مصر را در پائین‌ترین سطح نگه داشته، اما امیدوار است مسئله حفاظت از آب و هوا بار دیگر در جایگاه نخست قرار گیرد. آنالنا بربوک، وزیر خارجه دولت فدرال آلمان نیز موضع کمابیش مشابهی دارد. جنیفر مورگن، مسئول سیاست‌های بین‌المللی آب و هوایی این وزارت‌خانه می‌گوید مسائل آب و هوایی برای بسیاری از کشور‌های در حال توسعه و دیگر کشور‌های جهان در صدر قرار دارد. کاپ۲۷ در حالی برگزار می‌شود که پس از آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه امسال بسیاری از کشورها، به‌خصوص در اروپا با یک بحران انرژی جدی روبه‌رو شده‌اند. در اجلاس اقلیمی پاریس در سال ۲۰۱۵ کشور‌های شرکت‌کننده متعهد شدند برای محدود کردن گرمایش زمین به حداکثر یک و نیم درجه سانتیگراد اقدام کنند. کاپ۲۷ نخستین اجلاسی است که دیگر بحث درباره جزئیات پیمان پاریس و ناکامی‌ها در دسترسی به اهداف آن در دستور کار قرار ندارد.

این کاپ به کشور میزبان اجلاس شرم‌الشیخ امکان داده محور‌های جدیدی برای رایزنی‌ها تعریف کند. مصر تاکید کرده که اکنون مسئله تامین هزینه اقدام‌های بین‌المللی برای حفاظت از آب و هوا باید در کانون توجه قرار گیرد. کشور‌های در حال توسعه و کم برخوردارمعتقدند، برای جبران خسارت‌ها و پیامد‌های ناشی از تغییرات اقلیمی باید یک صندوق ویژه این کشور‌ها وجود داشته باشد.

سهم ۸۰ درصدی ۲۰ کشور صنعتی

بر پایه برآوردها، کشور‌های موسوم به گروه۲۰، شامل بیست اقتصاد برتر جهان، عامل انتشار حدود ۸۰ درصد گاز‌های گلخانه‌ای در جهان به شمار می‌روند که بر محیط زیست و زندگی همه کشور‌ها تاثیرات مخربی دارند.

طغیان رودخانه و سیل ویرانگری که سال گذشته در ایالت نوردراین وستفالن آلمان رخ داد ابعاد فاجعه‌های زیست‌محیطی و هزینه جبران خسارت‌های آن‌ها را آشکارتر می‌کند. دولت فدرال و دولت‌های ایالتی آلمان تا کنون ۳۰ میلیارد یورو برای جبران خسارت‌های این سیل اختصاص داده‌اند در حالی که این حادثه در قیاس با برخی بحران‌های ناشی از تغییرات اقلیمی در کشور‌های پیرامونی ابعادی "کوچک" داشته است. کارشناسان میزان خسارت‌های جهانی ناشی از تغییرات اقلیمی را بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلیارد دلار در سال برآورد می‌کنند و برخی کشور‌های صنعتی نگرانند هزینه کردن برای جبران این خسارت‌ها معضلات دیگری نظیر کمبود سرمایه برای پروژه‌های عمرانی را به وجود آورد.

چین پیشتاز تولید گاز گلخانه‌ای

ظاهرا چین که در حال حاضر بزرگترین تولیدکننده گاز‌های گلخانه‌ای جهان به شمار می‌رود در این زمینه گوشه چشمی به بدهی‌های انبوه کشور‌های صنعتی برای جبران خسارت‌های ناشی از تغییرات اقلیمی دارد و برای هزینه کردن در این کار محتاط است. کشور‌های صنعتی در سال ۲۰۰۹ متعهد شدند از یک دهه بعد هر سال ۱۰۰ میلیارد دلار به کشور‌های نیم‌کره جنوبی برای چرخش در تولید انرژی و تقویت زیرساخت‌های تولیدی انرژی تجدیدپذیر کمک کنند. این وعده تا کنون محقق نشده و اگر تمام ادعا‌های کشور‌های صنعتی در این زمینه درست باشد کمک‌های سالانه ۸۳ میلیارد دلار بیشتر نبوده است.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحده با اشاره به اجلاس کاپ۲۷ می‌گوید جهان با بحران‌های زیادی مواجه است که تغییرات اقلیمی بزرگ‌ترین آن‌ها است و اگر نتوانیم این معضل را حل کنیم همه با هم به سمت نابودی می‌رویم.