پاسخ به مهم‌ترین و پرتکرارترین پرسش‌ها در مورد بیمه بیکاری

بیمه بیکاری، یکی از خدماتی است که سازمان تأمین‌اجتماعی به بیمه‌شدگان واجد شرایط ارائه می‌کند. از نظر قانون بیمه بیکاری، "بیکار" کسی است که خارج از اراده خود و تحت تأثیر برخی عوامل بیکار شده و در عین حال آماده به کار است. تشخیص ارادی بودن یا غیرارادی بودن بیکاری بیمه‌شده، برعهده کمیته‌ای متشکل از نمایندگان سازمان تأمین‌اجتماعی و اداره کار، تعاون و اموراجتماعی محل اشتغال بیمه‌شده است. این افراد درصورت معرفی توسط واحد‌های مربوطه و احراز شرایط قانونی به نسبت سوابق پرداخت حق بیمه، می‌توانند از حمایت بیمه بیکاری برخوردار شوند. همچنین اگر بیمه‌شده‌ای به علت تغییرات ساختار اقتصادی کارگاه مربوطه و به تشخیص وزارتخانه ذیربط و تائید شورای‌عالی کار، بیکار موقت شناخته شود، در کنار بیمه‌شدگانی که به علت حوادث غیرمترقبه مانند سیل، زلزله، جنگ، آتش‌سوزی بیکار می‌شوند، می‌توانند از حمایت قانون بیمه بیکاری بهره‌مند شده و متناسب با مدت بیمه‌پردازی از سازمان تأمین‌اجتماعی مقرری بیمه بیکاری دریافت کند.

مهدی شکوری، مدیرکل امور بیمه شدگان سازمان تأمین‌اجتماعی در گفت‌وگویی با بخش خبری روابط‌عمومی این سازمان، به برخی پرسش‌ها در رابطه با مشمولین بیمه بیکاری و نحوه پرداخت مقرری بیکاری ارائه کرد. وی در پاسخ به این پرسش که آیا مدیران‌عامل شرکت‌ها نیز می‌توانند از مقرری بیمه بیکاری استفاده کنند، با استناد به دادنامه‌های هیات عمومی دیوان عدالت اداری، گفت: با توجه به تبصره ۵ الحاقی به ماده ۴ قانون تأمین‌اجتماعی و تبصره ذیل ماده ۵۱ قانون اصلاح قانون نظام صنفی (مصوب ۱۲/۶/۱۳۹۲ مجلس شورای اسلامی) ماهیت بیمه مدیران اشخاص حقوقی و حقیقی غیردولتی اعم از مدیرعامل، رئیس و نایب‌رئیس و اعضای هیأت‌مدیره جنبه اختیاری دارد، و این قبیل بیمه‌شدگان به استناد بند ۲ تبصره ماده یک قانون بیمه بیکاری، مشمول این قانون نمی‌شوند.

شکوری، با تأکید بر اینکه برقراری بیمه بیکاری بانوان بیمه‌شده‌ای که در زمان مرخصی زایمان و ایام شیردهی با عدم تمدید قرارداد یا اخراج از سوی کارفرما مواجه شده‌اند، با رعایت قانون بیمه بیکاری، آیین‌نامه اجرایی آن و سایر شرایط و مقررات قانونی بلامانع است، درباره بیمه بیکاری شاغلان قرارداد‌های پیمانکاری گفت: مطابق بند یک تفاهم‌نامه مشترک مورخ ۱/۱۲/۱۳۸۴ فیمابین سازمان تأمین‌اجتماعی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، کارگران قراردادی شاغل در کار‌های با ماهیت دائمی که کار آن‌ها جنبه مستمر دارد، درصورتی که مدت سابقه آن‌ها در آخرین کارگاه کمتر از یک سال نباشد، با دارا بودن سایر شرایط مندرج در قانون، از مزایای بیمه بیکاری بهره‌مند خواهند شد. چنانچه کارگران شاغل در پروژه یا کارگران فصلی در اثنای قرارداد کار منعقده با کارفرما، بیکار شوند و موضوع به تایید هیات تشخیص اداره کار و کمیته بیکاری رسیده باشد، با احراز سایر شرایط قانونی امکان دریافت بیمه بیکاری را خواهند داشت.

مدیرکل امور بیمه‌شدگان سازمان تأمین‌اجتماعی با تأکید بر اینکه مطابق تبصره ۳ ماده ۷ قانون بیمه بیکاری، دریافت مقرری بیمه بیکاری مانع از دریافت مستمری جزئی نمی‌شود، درباره روند پرداخت بیمه بیکاری برای شاغلینی که به‌صورت دسته‌جمعی اخراج شده‌اند، افزود: به‌منظور پیشگیری از بیکاری و بررسی راهکار‌های بازگشت به کار، در مواردی که تعداد کارگران اخراجی یک کارگاه بیش از ۱۰ نفر باشد، موضوع در کمیته استانی مطرح می‌شود تا بررسی و درباره آن اظهارنظر شود و در صورت احراز سایر شرایط قانونی، برقراری بیمه این افراد بلامانع است.

شکوری همچنین تأکید کرد که بیمه بیکاری فقط به مشمولان قانون تأمین‌اجتماعی که تابع قانون کار هستند، تعلق می‌گیرد و بر این اساس برقراری بیمه بیکاری برای کسانی که تابع این قانون نیستند، موضوعیت ندارد.

مدیرکل بیمه‌شدگان سازمان تأمین‌اجتماعی در مورد استمرار یا قطع پرداخت بیمه بیکاری به زندانیان و مشمولین حبس، گفت: پرداخت مقرری بیمه بیکاری به فردی که در حین دریافت مقرری، بازداشت یا زندانی شود متوقف نخواهد شد.