باارزش و بی ارزش ترین پول دنیا کدام پول است؟+ جزیئات

پول هر کشور بخش مهمی از اقتصاد آن کشور است و ارزش پول در دنیا به کاهش یا افزایش نرخ جهانی آن بستگی دارد.

رتبه‌بندی ارزش پول کشور‌ها بر اساس میزان عرضه و تقاضای آن‌ها، هم در داخل و هم خارج از کشور‌ها انجام می‌شود. افزایش تقاضا باعث افزایش ارزش پول و در نتیجه تبدیل آن به گران‌ترین پول جهان می‌شود و در مقابل، افزایش عرضه سبب کاهش ارزش آن می‌شود. تنها تعداد اندکی از ۱۸۰ ارزی که سازمان ملل به رسمیت می‌شناسد، به‌عنوان پول‌های ارزشمند دنیا محسوب می‌شوند. اهمیت ارزش پول زمانی بیشتر مشخص می‌شود که شهروندان یک کشور به هنگام سفر خارجی نیازمند تهیه ارز مسافرتی می‌شوند.

بعد از افزایش بی‌سابقه نرخ ارز در هفته‌های گذشته حالا یکی از رسانه‌های روسی خبر از سقوط آزاد ارزش پول ملی ایران در اقتصاد داخلی و جهانی داده است. ادعایی که در صورت صحت، نوید روز‌های سخت و بحرانی می‌دهد.

اخیرا اسپوتنیک خبرگزاری روسی مدعی شده است که جایگاه بی‌ارزش‌ترین پول در جهان به ریال ایران گرفته است. این رسانه در توضیح ادعای خود عنوان کرده است که کاهش ارزش پول در ایران از سال ۱۹۷۹ با شروع انقلاب اسلامی و به دلیل کاهش مشاغل و مهاجرت افراد به سایر کشور‌ها آغاز شد. پس از این، ارزش ریال با جنگ ایران و عراق و سپس تحریم اقتصادی به دلیل مسائل مربوط به انرژی هسته‌ای این موضوع شدت گرفت. علاوه بر این، دولت دسترسی مردم به ارز‌های خارجی را محدود کرد و این باعث به وجود آمدن بازار سیاه شد و همه این موارد در کنار هم باعث کاهش ارزش ۴۰۰ درصدی ریال ایران بود.

اسپوتنیک در ادامه با اشاره توافق هسته‌ای و در نهایت لغو برجام توسط ایالات متحده تاکید کرد که در سال ۲۰۱۵، دولت ایران توافقنامه‌ای هسته‌ای با آمریکا، فرانسه، چین، انگلیس، روسیه امضا کرد که به دنبال آن تا حدودی وضعیت پول بهبود یافت. اما در سال ۲۰۱۸، تحریم‌ها دوباره تشدید شد و دسترسی ایران به بازار‌های جهانی کالا مسدود شد. در این برهه زمان، حدود ۶۹ درصد درآمد ایران از نفت بود و به همین دلیل ایران دیگر نمی‌توانست نفت خود را صادر کند.

همچنین بر اساس بررسی‌های این رسانه در سال ۲۰۲۰ نیز به دلیل تورم زیاد، ارزش ریال، حدود ۶۰۰ درصد کاهش یافت که دولت تصمیم گرفت ۴ صفر را از واحد پول خود حذف کند و واحد ریال را به تومان تغییر دهد. اما آیا به راستی ریال بی‌ارزش‌ترین واحد پولی در جهان است؟ آیا بعد از حذف صفر‌ها راهکار دیگری هم وجود دارد که ارزش ریال افزایش پیدا کند؟ بدترین سناریوی ممکن که در کمین اقتصاد ایران است، چیست؟

زمین‌گیری ریال! کامران ندری تحلیلگر مسائل اقتصادی عنوان کرد: «قطعا اینکه ارزش ریال روند کاهشی دارد درست است، اما نمی‌توان این ادعا که ریال بی‌ارزش‌ترین واحد پولی در جهان است را تایید کرد. در خصوص ارزش ریال چند موضوع باید مورد توجه قرار بگیرد. یکی قدرت خرید داخلی است. به این معنی که با هر واحد پولی که پرداخت می‌شود، چه میزان کالا دریافت می‌کنیم. در این مورد که قطعا ما با کاهش شدید ریال مواجه هستیم و هر روز که می‌گذرد عدم تناسب پول پرداخت شده و کالای خریداری شده در کشور، افزایش پیدا می‌کند. این همان تورم داخلی است. تورم به زبان ساده یعنی اینکه قدرت خرید در کشور کاهش پیدا کند.»

وی ادامه داد: «موضوع دیگری که در موضوع ارزش ریال باید مد نظر قرار داد، در مقایسه با پول باقی کشور‌ها است. یعنی با هر واحد ریالی که پرداخت می‌کنیم، چه مقدار ارز خارجی می‌توانیم خریداری کنیم؟ با توجه به اتفاقات اخیر بازار ارز که این روز‌ها شاهدش هستیم، تایید کاهش ارزش پول ملی کار سخت و پیچیده‌ای نیست. این ماجرا هم در ایران سابقه طولانی دارد. یعنی ما از همان ایام ابتدای بعد از پیروزی انقلاب شاهد کاهش ارزش ریال در برابر ارز‌های بین‌المللی بودیم. به طوری که عملا از ۷ تومان الان به ۳۶ هزار تومان رسیده است؛ بنابراین تایید کاهش شدید ارزش ریال امکان‌پذیر و قطعی است. اما اینکه رسانه روسی مدعی شده که ریال بی‌ارزش‌ترین پول جهان است، مبنای علمی ندارد.»

این کارشناس مسائل اقتصادی در خصوص راهکار‌هایی مانند حذف صفر برای افزایش ارزش ریال عنوان کرد: «این اقدام دولت صرفا یک اقدام ظاهری است و به هیچ عنوان تاثیری بر ارزش واقعی ریال ندارد. اگر قرار است که اقدامی در راستای افزایش ارزش پول ملی انجام شود، گام نخست کاهش تورم است که این نیازمند اصلاح اقتصاد کشور است. اصلا دولت‌ها ده‌ها اقدام اسمی و ظاهری دیگر هم انجام دهند، نمی‌توانند ارزش ریال را افزایش دهند. درباره تورم هم که اصلا یک بحث مفصل است و باید بررسی شود عوامل آن چیست و تا چه میزان عوامل داخلی و چقدر عوامل خارجی در افزایش تورم نقش دارند. وگرنه حالا شما صفر حذف کنید و یک واحد پول جدید تعریف کنید. وقتی ریشه یابی نمی‌شود و ریشه‌ای به دنبال حل ماجرا نیستیم، هیچ تغییر مثبتی در اقتصاد ایجاد نخواهیم کرد.»

این استاد دانشگاه درباره بدبینانه‌ترین سناریو در خصوص وضعیت ارزش ریال اظهار کرد: «بدترین حالتی که ممکن است برای ایران رخ بدهد، یک ابرتورم است. ابرتورمی که به عنوان مثال گریبان‌گیر ونزوئلا شد. البته واقعیت این است که اقتصاد ایران فاکتور‌های لازم برای اینکه تبدیل به اقتصادی مانند اقتصاد ونزوئلا شود را ندارد. اما به هرحال برای هر کشوری که با تورم شدید و به تبع آن کاهش ارزش پول مواجه هست، احتمال ظهور ابرتورم داده می‌شود؛ لذا ممکن است ادامه این روند برای ایران هم سرنوشتی مانند ونزوئلا رقم بزند.»

وی تصریح کرد: «البته لازم است به این نکته اشاره کنم که همین تورم دو رقمی از نظر تمامی اقتصاددانان داخلی و خارجی بسیار خطرناک و مهلک است. یعنی اگر کشوری در اروپا دچار یک تورم دو رقمی حتی در حد ۱۰ درصد هم بشود به معنی یک بحران است. بعد ما با تورم بالای ۳۰ درصد این روز‌ها دست و پنچه نرم می‌کنیم. می‌خواهم بگویم که تورم حاکم بر اقتصاد ایران از نظر کشور‌های دیگر، یک فاجعه اقتصادی محسوب می‌شود. اما هنوز به یک ابرتورم تبدیل نشده است؛ بنابراین به عقیده من مادامی که تغییر رویه صورت نگیرد و یک برنامه‌ریزی درست و دقیق انجام نشود و افراد مجرب و غیرسیاسی در راس امور اقتصادی قرار نگیرد، ما نمی‌توانیم این تورم را رفع کنیم؛ بنابراین پیش‌بینی من این است که این تورم خزنده تا پایان سال بیشتر خواهد شد و اوج خواهد گرفت.»

ندری در پایان با اشاره به کشور‌هایی که دچار ابرتورم شده اند، تاکید کرد: «نباید این را فراموش کنیم که کشور‌هایی مثل ونزوئلا و زیمباوه برای مدت کوتاهی دچار ابرتورم شدند. اما مشکل فعلی اقتصاد ما این است که ما از سال‌های اولیه پیروزی انقلاب دچار تورم دورقمی شدیم که این یکی از مهم‌ترین علل کاهش سرمایه‌گذاری و رشد تولید در کشور محسوب می‌شود. یعنی اگر بررسی کنید می‌بینید که ما در تمام دولت‌های بعد از انقلاب یک تورم دورقمی داشتیم. نکته جالب این است که تنها در دولت آقای خاتمی توانستیم به تورم ۱۰ درصد برسیم. البته دولت آقای روحانی هم اقداماتی انجام داد، اما، چون ریشه‌ای نبود، نتوانست به خوبی دولت آقای خاتمی عمل کند. ولی نکته مهم این است که حتی در همان دولت آقای خاتمی، که موفق شدند تورم را به ۱۰ درصد برسانند که حتی همین میزان تورم هم در اقتصاد کشور‌های دیگر بسیار خطرناک و نگران‌کننده است.»

هر کشور واحد پول مشخصی دارد که تمامی معاملات داخلی آن کشور با استفاده از آن انجام می‌شود. به واحد‌های پولی که در کشور‌های دیگر جز کشور اصلی داد و ستد شود، به‌صورت کلی «ارز» گفته می‌شود.  نرخ ارز عبارت است از «قیمت یک واحد پول خارجی در مبادله با پول رایج کشور»؛ این نکته ارزش پول یک کشور را مشخص می‌کند.  برای انجام معامله در کشور خارجی باید ارزش پول کشور مبدا را در کشور مقصد در نظر گرفت.

در صورت کم شدن ارزش پول کشور و کم یا گران شدن ارز خارجی، درآمد صادرات از آن کشور برای اتباع خارجی ارزان می‌شود؛ ولی در مقابل، هزینه واردات برای اتباع داخلی گران می‌شود. در نتیجه هرچه ارزش واحد پول یک کشور افزایش پیدا کند، قیمت اجناس وارداتی برای آن کشور ارزان می‌شود و روند مثبتی در اقتصاد و زندگی مردم ایجاد می‌کند.  

گران ترین پول جهان متعلق به کدام کشور است؟

۱۰. دلار کانادا

• کد بین‌المللی: CAD
• ارزش هر یکا در تابستان ۱۴۰۱: ۰٫۷۷ دلار آمریکا

_{منبع عکس: bankofcanada.ca}

دلار کانادا دهمین پول با ارزش دنیا محسوب می‌شود. این واحد پول ارزشی نزدیک به ارزش دلار آمریکا دارد. در این کشور واحد پولی به‌صورت اسکناس‌های دو دلاری، پنج، ۱۰ و ۲۰ دلاری دیده می‌شود. اسکناس‌های ۵۰ و ۱۰۰ دلاری کانادا از دیگر اسکانس‌های با ارزش کانادا به شمار می‌آیند.

۹. دلار آمریکا

• کد بین‌المللی: USD

_{منبع عکس: torob.com}

دلار آمریکا یکی دیگر از با ارزش‌ترین پول‌های دنیا است که در رده نهم قرار گرفته است. دلار آمریکا واحد پول ایالات متحده و چندین کشور دیگر است. در حال حاضر این واحد پول از نظر حجم معاملات و مبادلات قوی‌ترین پول جهان محسوب می‌شود. دلار آمریکا بزرگ‌ترین سهم را در ذخیره ارزی جهان دارد و در اکثر بانک‌های مرکزی و بانک‌های تجاری در سطح جهانی نگهداری می‌شود.

دلار در ایران نیز اهمیت بالایی دارد و افراد زیادی با تفکر سرمایه‌گذاری نسبت به خرید آن اقدام می‌کنند و همین امر سبب می‌شود که قیمت دلار همه‌روزه در ایران توسط افراد بی‌شماری رصد شود. دلار آمریکا به‌دلیل استقبال گسترده از آن، درصد بالایی از معاملات روزانه بازار ارز را به خود اختصاص داده است.

۸. یورو اتحادیه اروپا

• کد بین‌المللی: EUR
• ارزش هر یکا در تابستان ۱۴۰۱: ۱/۰۱ دلار آمریکا

_{منبع عکس: blog.iranianxe.com}

یورو در سال ۱۹۹۹ با هدف اتحاد کشورهای اروپایی برای مقاصد تجاری و سیاسی و در بحبوحه آشوب‌های سیاسی و اقتصادی معرفی شد. یورو، ارز رسمی کشورهای عضو اتحادیه اروپا است و هم‌اکنون در ۱۹ کشور از ۲۷ کشور عضو این اتحادیه مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ به همین دلیل به پرکاربردترین ارز رسمی در دنیا تبدیل شده است.

ارزش یورو در طول سال‌های گذشته به‌شکل قابل‌توجهی افزایش یافته است و به یکی از قدرتمندترین ارزهای جهانی تبدیل شده است. یورو که بزرگ‌ترین قدرت تجاری دنیا را شکل داده است، امروزه بیش از دلار ارزش دارد؛ اما از نظر میزان مبادلات تجاری بین‌المللی، یورو بعد از دلار آمریکا به‌عنوان دومین ارز پرکاربرد جهان شناخته می‌شود. این ارز در ابتدا به‌صورت مجازی و در قالب چک بانکی و همین طور انتقال الکترونیک شروع به کار کرد و چند سال بعد در سال ۲۰۰۲، اسکناس بانکی و همین طور سکه‌های رایج برای آن ارائه شد. 

۷. فرانک سوئیس

• کد بین‌المللی: CHF
• ارزش هر یکا در تابستان ۱۴۰۱: ۱٫۰۵ دلار آمریکا

_{منبع عکس: blog.iranianxe.com}

فرانک سوئیس در دو کشور سوئیس و لیختن اشتاین کاربرد دارد. سوئیس یکی از کشورهای ثروتمند، توریستی و همچنین پیشرفته در صنعت تکنولوژی است که واحد پول معتبری دارد. به‌دلیل سیاست‌های سخت‌گیرانه مالی و سطح پایین بدهی کشور سوئیس، فرانک محبوبیت بالایی در میان دیگر ارزها برای معاملات به دست آورده است.

سوئیس از دیرباز به سیستم مالی و بانکداری قدرتمندش معروف بوده است و برای دارایی‌های ثروتمندان جهان، امن‌ترین و سری‌ترین خزانه دنیا محسوب می‌شود. همچنین از آنجا که ارز این کشور در فهرست پرکاربردترین ارزهای دنیا در معاملات قرار دارد، به نظر می‌رسد که فرانک سوئیس در آینده نیز ارزش خود را همچنان حفظ کند.

۶. پوند انگلیس

• کد بین‌المللی: GBP
• ارزش هر یکا در تابستان ۱۴۰۱: ۱٫۱۷ دلار آمریکا

_{منبع عکس: iranskenas.com}

پوند انگلیس یا پوند استرلینگ دارای مقام ششم با ارزش‌ترین پول دنیا است که در زمان خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا (برکسیت)، رشد منفی زیادی داشت. این پول پس از دلار آمریکا، یورو و ین، چهارمین ارز پرمعامله در بازار ارز جهانی یا همان فارکس است که حدود ۱۲٫۸٪ از معاملات روزانه بازار ارز توسط آن انجام می‌شود.

بریتانیا اقتصاد گسترده و فعالی دارد و پایتخت آن یعنی لندن، قطب مالی جهان به‌حساب می‌آید. لندن تعدادی از عظیم‌ترین شرکت‌های سرمایه‌گذاری جهان را در خود جای داده است.

۵.دلار جزیره کیمن

• کد بین‌المللی: KYD
• ارزش هر یکا در تابستان ۱۴۰۱: ۱٫۲ دلار آمریکا

_{منبع عکس: shareino.ir}

واحد پول جزایر کیمن، پنجمین پول با ارزش دنیا است و هیچ‌گونه مالیاتی هم به آن تعلق نمی‌گیرد. در ابتدا این کشور کوچک و گرمسیری از دلار جامائیکا استفاده می‌کرد؛ اما از سال ۱۹۷۲ دلار کیمن نخستین بار به‌عنوان جایگزین دلار جامائیکایی معرفی شد. مسئولیت کنترل این واحد پولی برعهده مرجع پولی جزایر کیمن قرار دارد. 

جزایر کیمن، یکی از مستعمره‌های بریتانیا واقع در دریای کارائیب و متشکل از سه جزیره براک، کیمن و کیمن کوچک است. این کشور خودمختار، حکومت مستقل دارد؛ مکانی برای افراد ثروتمند و شرکت‌های بزرگ است و به‌عنوان یکی از بهترین کشورها از نظر پناهگاه مالیاتی به شمار می‌رود. در این کشور گواهینامه رسمی برای تعدادی از بزرگ‌ترین بانک‌های دنیا، صندوق‌های مالی و همین طور شرکت‌های بیمه صادر می‌شود و به هیچ‌یک سرمایه‌گذاری‌های خارجی دست رد نمی‌زند.

۴. دینار اردن

• کد بین‌المللی: JOD
• ارزش هر یکا در تابستان ۱۴۰۱: ۱٫۴ دلار آمریکا

_{منبع عکس: thetopcollection.com}

دینار اردن رتبه چهارم با ارزش‌ترین پول دنیا را به‌خود اختصاص داده است. کشور اردن در کرانه رود اردن واقع شده است و با وجود ذخایر نفتی بالا، برخلاف همسایگانش وابستگی چندانی به صادرات نفت ندارد؛ به همین دلیل، ثبات اقتصادی بهتری دارد. از دلایل ارزش بالای دینار اردن، سیاست‌های مالی سفت و سختی است که دولت این کشور برای ثابت نگه‌داشتن نرح ارز اعمال می‌کند؛ یکی از مهم‌ترین این سیاست‌ها، اتصال به دلار آمریکا است که باعث می‌شود پول کشور بر اثر نوسانات عرضه و تقاضا دچار تغییر نشده و نرخ ثابتی داشته باشد.

این ارز پس از جایگزینی پوند فلسطین، در سال ۱۹۵۰ به‌عنوان پول رسمی اردن معرفی شد و در ۲۰ سال گذشته، دارای ارزشی بالاتر از دلار آمریکا بوده است. این واحد پول به ۱۰ درهم، ۱۰۰ قرش و ۱,۰۰۰ فلس تقسیم می‌شود. دینار اردن تنها در این کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد و در هیچ جای دیگر دنیا کاربرد ندارد.

۳. ریال عمان

• کد بین‌المللی: OMR
• ارزش هر یکا در تابستان ۱۴۰۱: ۲٫۶ دلار آمریکا

_{منبع عکس: etelanews.com}

ریال عمان سومین پول با ارزش دنیا است. عمان در سواحل جنوب شرقی شبه‌جزیره عربستان قرار دارد و اقتصاد ‌آن به‌شدت به ذخایر نفتی متکی است. واحد پول عمان پیش از سال ۱۹۴۰ میلادی، روپیه هند و ماریا ترزا بود؛ روپیه هند تا سال ۱۹۵۹ در این کشور ارزش خود را حفظ کرد. بعدها در سال ۱۹۷۳ ریال عمان جایگزین آن‌ها شد و به‌دلیل موفقیت در مبادلات نفتی بین کشورها، ارزش بسیار زیادی پیدا کرد. قیمت نفت موضوع بسیار مهمی در عمان بوده و این کشور دارای ذخایر فراوان نفتی است.

از خصوصیات واحد پول عمان به‌عنوان یکی از با ارزش‌ترین پول‌های دنیا، تقسیم هر یک ریال به ۱,۰۰۰ واحد کوچک‌تر به نام بیسه است. در حالی که کشورها به‌طور معمول، پولشان را به واحدهای ۱۰۰ تایی تقسیم می‌کنند. قدرت خرید این ارز آن‌قدر زیاد است که دولت عمان مجبور است اسکناس‌های ۱٫۴ و ۱٫۲ ریالی معرفی کند. 

۲. دینار بحرین

• کد بین‌المللی: BHD
• ارزش هر یکا در تابستان ۱۴۰۱: ۲٫۶۵ دلار آمریکا

_{منبع عکس: etelanews.com}

دینار بحرین رتبه دوم با ارزش‌ترین پول دنیا را به خود اختصاص داده است. از دلایل اصلی ارزش بالای پول این کشور جزیره‌ای که در خلیج فارس واقع شده است، ذخایر نفتی و فرصت‌های شغلی فراوان آن است؛ با این حال، دینار بحرین در سال ۱۹۶۵ میلادی به‌جای روپیه خلیج فارس معرفی شد و ارزش آن خیلی زود بالا رفت.

۱. دینار کویت

• کد بین‌المللی: KWD
• ارزش هر یکا در تابستان ۱۴۰۱: ۳٫۲۴ دلار آمریکا

_{منبع عکس: wisgoon.com}

گران‌ترین پول جهان، دینار کویت است. این واحد پول برای اولین بار در سال ۱۹۶۱ معرفی شد. کویت به‌دلیل ذخایر انبوه نفت و صادرات آن، کشور ثروتمندی در جهان شناخته می‌شود. این کشور اقتصادی پایدار داشته که در آن مالیات وجود ندارد و نرخ بیکاری هم بسیار ناچیز است.

در طول سالیان گذشته، دینار کویت در مقایسه با ارزهای کشورهای دیگر ارزش بالاتری داشته است. البته با وجود گران بودن دینار کویت، در معاملات ارزی زیاد از آن استفاده نمی‌شود.

جدول ارزش پول‌ها