از بلاتکلیفی کالابرگ و یارانه نقدی تا اختیاری یا اجباری بودن!؟

قرار است یارانه نقدی در قالب یک پلتفرم و بستر، به کالابرگ الکترونیکی تبدیل شود تا مردم با مراجعه به فروشگاه‌ها بتوانند کالا‌ها را خریداری کنند که کار‌های آن تا حد خوبی پیش رفته است. یارانه جدید به کالابرگ الکترونیکی تغییر ماهیت می‌دهد. کالابرگ الکترونیکی دارای شرایط خاصی است.

اینطور که پیداست دولت می‌خواهد کالابرگ الکترونیک را در اختیار تمام مشمولان یارانه حمایتی حاصل از اصلاح ارز ترجیحی قرار دهد؛ موضوعی که از ابتدای سال جاری مورد تاکید مجلس شورای اسلامی بود و هر بار به دلایل و بهانه‌های مختلف توسط دولتمردان به تعویق افتاد. در روز‌های اخیر با اعلام شروع رسمی فرآیند آزمایشی توزیع کالابرگ الکترونیک در یکی از استان‌ها، فضای بحث و تبادل نظر درباره مزایا و معایب یارانه نقدی و کالابرگ الکترونیک در حال مطرح شدن است به طوری که برخی کارشناسان اقتصادی به طور کلی حرکت به سمت کالابرگ الکترونیک را عقبگرد سیاستی می‌دانند و معتقدند تابع مطلوبیت یارانه نقدی نسبت به روش‌های دیگر و غیر نقدی بالاتر است.

سید صولت مرتضوی وزیر تعاون و کار و رفاه اجتماعی اظهار کرد: طرح کالابرگ الکترونیکی به صورت آزمایشی در استان هرمزگان شروع شده و بازتاب خوبی از آن گرفته شد.

وی ادامه داد: به محض اینکه بستر آن فراهم شود، به صورت آزمایشی اجرا می‌کنیم. امیدواریم هرچه زودتر این طرح اجرا شود.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: استفاده از کالابرگ اختیاری است یعنی کسانی که خواستند می‌توانند از استفاده کنند و کسانی که خواستند می‌توانند از مبلغ نقدی استفاده کنند.

به گفته سیدصولت مرتضوی، سازوکار اجرای این طرح این است که کارت الکترونیکی افراد معادل مبلغ یارانه شارژ می‌شود و افراد در یک بازه زمانی مشخص مختار هستند با این کارت، پروتیین خرید کنند یا اینکه زمانی که یارانه به حساب افراد واریز می‌شود، پول آن را برداشت کنند.

در جریان تصویب لایحه بودجه۱۴۰۱، مجلس موافقت خود را با اصلاح ارز ترجیحی مشروط به این کرد که کالا‌های اساسی در سال آتی به نرخ شهریور۱۴۰۰ به مردم ارائه شود و همین موضوع، اجرای سناریوی کوپن الکترونیک را دوباره روی میز دولت قرار داد.

مجلس همچنان روی شرط خود در قانون بودجه ۱۴۰۱ برای حذف ارز ترجیحی پافشاری می‌کند و با آنکه دولت لایحه‌ای برای حذف الزام بازگشت قیمت کالا‌های اساسی به نرخ شهریور۱۴۰۰ ارائه داده، حاضر به عقب‌نشینی از این شرط نیست. این در حالی است که در شرایط فعلی که نه سیستم کوپن آماده است و نه اقتضائات اقتصادی داخلی و جهانی با نرخ‌های سال۱۴۰۰ تناسبی دارد، دولت خواستار حذف این شرط شده که البته با مخالفت مجلس روبه‌رو شده است.

به دنبال اجرای اصلاحات ناگزیر اقتصادی و حذف دلار ۴۲۰۰ از اقتصاد ایران، قرار بود فرآیند توزیع کالا‌های اساسی از نظام توزیع یارانه ارزی به سمت مردمی‌سازی یارانه‌ها تغییر کند و مجلس برای موافقت با این درخواست دولت، شرطی گذاشت که در صورت حذف ارز ترجیحی، افزایش قیمت‌ها به گونه‌ای جبران شود که مردم برای کالا‌های اساسی قیمتی بالاتر از نرخ شهریور۱۴۰۰ پرداخت نکنند.

این شرط اگرچه در اقتصاد متورم ایران و با تغییرات جهانی قیمت کالا‌های اساسی غیرکارشناسی به نظر می‌رسد، اما در آن زمان مورد موافقت سازمان برنامه و بودجه قرار گرفت و اتفاقا توزیع کالابرگ الکترونیک نیز برای اجرای این شرط مطرح شد. اکنون دولت به دلایل مختلف خواستار حذف این شرط است و با ارسال لایحه‌ای به مجلس پیشنهاد حذف آن را ارائه داده، اما در مجلس واکنش‌هایی نسبت به این درخواست برانگیخته شده و رئیس مجلس می‌گوید الزام همان است که در قانون بودجه آمده و با اجرای کالابرگ الکترونیک، همین الزام قانونی مبنای کار خواهد بود.

یارانه کالایی ۲۲ میلیونی دولت برای این دهک‌ها

ایسنا نوشت؛ معاون حمایت و سلامت خانواده کمیته امداد از اهدای ۴۶ هزار جهیزیه به نوعروسان نیازمند از ابتدای سال جاری خبر داد.

حسین خدرویسی با اعلام این خبر افزود: از ابتدای سال جاری تاکنون ۴۶ هزار و ۳۰۵ مورد جهیزیه به صورت کالا و یا نقدی به نوعروسان تحت حمایت اهداء شده است.

وی افزود: همچنین در این مدت ۱۱۶۰ مورد جهیزیه ازدواج مجدد بانوان پرداخت شده است.

معاون حمایت و سلامت خانواده کمیته امداد تصریح کرد: علاوه بر اهدای جهیزیه به نوعروسان نیازمند تعداد ۱۴۲۶ مورد هدیه ازدواج به پسران تازه داماد پرداخت شده است.

خدرویسی خاطرنشان کرد: جهیزیه نوعروسان شامل پنج قلم کالای اساسی یخچال فریز، اجاق گاز، ماشین لباسشویی، جاروبرقی و تلویزیون است که با سرانه ۲۲ میلیون تومان به جامعه هدف ارائه می‌شود.

جزئیات پرداخت کالابرگ الکترونیکی

هنوز زیرساخت‌های کالابرگ آماده نیست. یارانه‌ها همچنان نقدی پرداخت می‌شود. برخی از مردم نسبت به این جایگزینی انتقاد دارند، اما آنطور که قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت بعد از اینکه امکانات زیرساختی فراهم شد، به افراد اختیار داده می‌شود که هم بتوانند به صورت ریال و هم به صورت کالا این یارانه را دریافت کنند.

تجارت‌نیوز نوشت، صحبت از زیرساخت‌هایی است که برای اجرای طرح کالابرگ آماده نیست. همین که آماده شود یارانه نقدی را حذف می‌کنند.

سید کریم حسینی، نماینده مردم اهواز در مجلس نیز گفته است؛ قرار است که نرم‌افزاری را اجرایی کنند که پرداخت ۶ الی ۸ قلم کالا در قالب این نرم‌افزار به شکل الکترونیکی انجام شود، یعنی مشمولان این طرح وارد نرم‌افزار می‌شوند و فروشگاه‌هایی که برای فروش تعیین شدند هم این نرم افزار را دارند. اتفاقی که پس از اجرای این طرح اتفاق خواهد افتاد، این است که مردم این اقلام موجود در نرم‌افزار را به قیمت شهریور ۱۴۰۰ خریداری کرده و مبلغ را پرداخت می‌کنند و مابه‌التفاوت این مبلغ را دولت به فروشنده پرداخت می‌کند.

اما این اظهارات درباره کالابرگ در حالی است که تاکنون مقامات دولتی عنوان می‌کردند به دلیل این‌که هنوز کالابرگ آماده نشده است و هنوز موضع رسمی از سوی دولتی‌ها درباره زمان اجرای طرح کالابرگ اعلام نشده است.