سرگردانی مردم بر سر دوراهی پول نقد یا کالابرگ

به گزارش پول نیوز، گرانی و تورم باعث بحران جدی در تمامی زمینه‌ها شده و چون توان خرید مردم بشدت کاهش یافته، برای ادامه زندگی با چالش جدی رو به رو هستند. از سوی دیگر درآمد مردم به ویژه اقشار حقوق بگیر یک عدد ثابت است که یا در ابتدای سال در قالب بودجه سالیانه برای کارکنان دولت به تصویب مجلس شورای اسلامی می‌رسد یا در جلسه سه جانبه شورای عالی کار به تصویب نمایندگان کارگران، کارفرمایان و دولت می‌رسد که تا پایان سال هیچگونه افزایشی در مورد آن اتفاق نخواهد افتاد، اما با کمال تاسف قیمت‌ها روند صعودی را با اعدادی سوال برانگیز طی می‌کنند که باعث دلهره در بین مردم می‌شود.

ناتوانی دولت در کنترل قیمت‌ها

یکی از جدی‌ترین چالش‌های اقتصادی، ناتوانی دولت در کنترل قیمت هاست. افزایش قیمت‌ها که با سرعت بسیار در سراشیب تندی پیش می‌رود، نه تنها شرایط موجود را غیر قابل تحمل، بلکه مردم را نسبت به آینده ناامید کرده و باور عمومی بر این است که قیمت‌ها روز به روز افزایش خواهد یافت و مدیریت کشور توان مهار زدن بر اسب سرکش تورم و گرانی را ندارد.

تصمیمات عجولانه و مخرب

در شرایطی که عملکرد مسوولان جای انتقاد بسیار دارد و تیم اقتصادی دولت تاکنون نتوانسته به وعده‌های خود در کنترل تورم دورقمی عمل کند، تصمیمات عجولانه، غیر منطقی و بدون مطالعه نیز به بحران گرانی و تورم دامن می‌زند، به نوعی که با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در ابتدای سال، شاهد رشد سرسام آور قیمت انواع کالا‌ها بوده ایم، روندی که هنوز کنترل نشده و همچنان به عنوان چالش جدی اقتصاد، اثرات مخرب خود را برجای گذاشته و می‌گذارد.

یارانه نقدی در دستور کار

از آنجا که افزایش قیمت‌ها با واکنش‌های جدی مردم رو به رو شد و اعتراض‌هایی را بدنبال داشت، دولتمردان به سرعت اعلام کردند که تفاوت ارز دولتی را در قالب یارانه نقدی به حساب مردم واریز خواهند کرد که اولین واریزی در اردیبهشت به حساب مردم انجام شد. اما این واریزی دردی از مشکلات مردم درمان نمی‌کرد، زیرا رشد قیمت‌ها به اندازه‌ای وحشتناک شده بود که مبلغ یارانه تنها بخش جزیی از تورم ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را پوشش می‌داد و دولت می‌بایست راهکاری تاثیر گذار برای کنترل تورم لجام گسیخته بیندیشد.

تعریف کالابرگ از نوع الکترونیکی

در شرایطی که مردم پی بردند یارانه نقدی هرگز نمی‌تواند پاسخگوی تورم ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی باشد و دولت نیز در بن بست تصمیم اشتباه خود قرار گرفته بود، به نوعی که راه برگشتی نداشت، به مردم قول داد تنها دو ماه یارانه نقدی پرداخت خواهد شد و پس از آن کالابرگ الکترونیکی تعریف و اجرایی می‌شود که مردم می‌توانند کالا‌ها را به قیمت شهریور ۱۴۰۰ با این کالا برگ الکترونیکی تهیه کنند. اما این بخش از وعده اقتصادی دولت نیز محقق نشد و اکنون پس از گذشت نزدیک به ۹ ماه از ابتدای سال، هنوز کالابرگ الکترونیکی که بتوان با ارایه آن کالا‌ها را به قیمت شهریور ۱۴۰۰ تهیه کرد، وجود خارجی ندارد.

بیشتر بخوانید:بازی با دلار در اقتصاد سیاست زده

کالابرگ آزمایشی

در حالی که مردم وعده مدیریت اقتصادی با کالابرگ الکترونیکی را از یاد برده بودند و باور کردند که تحمل گرانی و تورم بر پیشانی آنان نوشته شده، یک باره دولت اعلام کرد که کالابرگ را در استان هرمزگان به صورت آزمایشی پیاده کرده و در صورتی که موفقیت آمیز باشد، به مرور در سراسر کشور اجرایی خواهد شد. البته مردم هنوز نمی‌دانند این کالا برگ تا چه اندازه در راستای وعده‌های دولت است و آیا با این کالا برگ خواهند توانست کالا‌ها را به قیمت شهریور ۱۴۰۰ خریداری کنند. مهمتر اینکه مردم چه کالا‌هایی را می‌توانند به قیمت شهریور ۱۴۰۰ خریداری کنند. آیا فقط روغن ۱۰۰ هزار تومانی را به قیمت ۱۰ هزار تومان خریداری خواهند کرد یا تمامی کالا‌های اساسی که رشد وحشتناکی داشته، به قیمت شهریور ۱۴۰۰ آن هم با یارانه ۳۰۰ هزار تومانی دریافت خواهند کرد.

پول یا کالابرگ

در حالی که سرگیجه مردم از افزایش قیمت‌ها پایان ندارد و نمی‌دانند چگونه با این تورم بالا و حقوق پایین باید زندگی کنند، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به مردم مژده داد حق انتخاب دارند و می‌توانند از بین کالابرگ و پول نقد یکی را برگزینند. صولت مرتضوی با اعلام اینکه مصرف پروتئین در کشور کاهش پیدا کرده، تشریح کرد که افراد مختار هستند با این کارت پروتیین خریداری کنند. وزیر کار بدون آنکه توضیح جامعی در این زمینه بدهد افزود: این طرح در چند شهرستان به صورت موردی اجرایی شد که بازخورد خوب و مطلوبی گرفتیم. در حال حاضر استان هرمزگان را به عنوان استان نمونه بصورت آزمایشی انتخاب کرده‌ایم و ستاد‌های استانی و شهرستانی در این زمینه تشکیل شده است. همین اظهارات مرتضوی از کاهش پروتیین نشان می‌دهد که تا چه اندازه دهک‌های پایین جامعه در محرومیت هستند و مدیریت ناتوان اقتصادی چه بلایی بروزگار مستضعفان آورده است.

نظام توزیع معیوب

تمامی روند گرانی‌های موجود نشان می‌دهد که اقتصاد کشور گرفتار نظام توزیع معیوب است. بدین معنا که هر چقدر هم کالا با قیمت مناسب تهیه شود، چون نظام توزیع درستی نداریم، عده‌ای دلال و سودجو کالا‌ها را به قیمتی عرضه خواهند کرد که جیب هایشان به قیمت سفره‌های خالی و ناله‌های مردم پر شود. سوال مردم این است که چرا سیستم ناظر مستمری وجود ندارد تا همواره بر چرخه واردات و تولید تا توزیع نظارت داشته باشد؟ چرا یک شب سلطان سکه بازداشت محاکمه واعدام می‌شود، اما سلطان‌های دیگر که بی شک سلطان‌تر هستند، آزادانه می‌گردند و هر بلایی که دلشان می‌خواهد، بر سر اقتصاد می‌آورند؟

دکتر زهرا نظری مهر / حقوقدان