یکی از اهداف اقتصادی که در چند دهه اخیر با در نظر داشتن اهداف گوناگونی نظیر افزایش رقابت پذیری اقتصاد ملی، اتصال تدریجی با اقتصاد جهانی، توسعه منطقه ای، رفع محرومیت ها، جذب سرمایههای خارجی و داخلی، ایجاد فرصتهای شغلی جدید، دستیابی به فناوری پیشرفته و افزایش صادرات، مورد توجه تصمیم گیران و سیاست گذاران کلان کشور قرار داشته است.
مناطق آزاد و ویژه اقتصادی بهعنوان هاب ترانزیتی کشور دروازههای تجارت با کشورهای اوراسیا از طریق تسهیل فرآیندهای تجاری نقش به سزایی در توسعه تجارت ایفا میکنند.
منطقه آزاد انزلی با موقعیت ویژه واقعشدن در کرانه دریای خزر و مسیر کریدور بینالمللی شمال -جنوب، خیز بلندی برای توسعه تجارت با کشورهای حاشیه دریای خزر و افزایش ترانزیت برداشته است.
به گفته مدیر بخش خصوصی در مجتمع بندری کاسپین در خصوص شروع فعالیتهای جدید اقتصادی با حوزه اورآسیا علی الخصوص با کشور روسیه میگوید: افزایش سهم تجارت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و برای آنکه در بلند مدت جایگاه مناسب اقتصادی برای کالاهای صادراتی و وارداتی داشته باشد در گرو فراهم کردن زیر ساختهای مناسب بندری بخصوص در بنادر شمالی کشور است که گیلان وزن سنگینی در این زمینه دارد.
مهندس کسری احسانی در یادداشت میگوید: در این بین بندرکاسپین بزرگترین بندرشمال کشور با همت بخش خصوصی در حال توسعه روزافزونی میباشد که میتوان به افزایش ۳۰هزارتن مخازن که در مجموع به ۹۵ هزار تن ظرفیت مخازن افزوده میشود و همچنین افزاش ۳ هکتاری پسکرانه جهت بارانداز کالاهای صادراتی و وارداتی را میتوان اشاره کرد که تاکنون به زیرساختهای بندرکاسپین اضافه گشته و همچنان طبق برنامهای مدون در حال توسعه بیش از پیش میباشد.
این فعال اقتصادی در ادامه یادداشت خود گفت: علاوه بر فراهم نمودن زیرساختهای مناسب جهت فعالیتهای اقتصادی، همزمان به دنبال ایجاد تعاملات بازرگانی جدیدی در حوزه واردات و صادرات در بخش خصوصی را پیش گرفتیم که در ایجاد روابط اقتصادی مستقیم با کشور روسیه در بلند مدت به جایگاه مناسب اقتصادی، برای کالاهای صادراتی و وارداتی را داشته باشیم. زیرا اعتقاد داریم فقط با ساخت زیرساخت و بندر و انبار نمیتوان دستاورد اقتصادی کسب کرد و میبایست همزمان در کنار ایجاد زیرساختها بستر این نوع فعالیت بازرگانی را مهیا کنیم.
ورود و صدور کالا از مناطق آزاد تجاری صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی
منطقه آزاد قسمتی از یک قلمرو سیاسی است که کالای عرضه شده در آنجا از لحاظ ارتباط حقوق و عوارض ورودی، مشمول نظارتهای معمول گمرکی نمیگردد.
منطقه آزاد سهمیههایی را برای یکسری کالاها در نظر گرفته است، کالاهایی که به مناطق آزاد وارد میشوند اگر از مصالح ساختمانی برای احداث واحدهای تولیدی و تجاری و مسکونی و خدماتی باشند از پرداخت عوارض بندری معاف هستند.
ماشین آلات، مواد اولیه، اجزا و قطعات مورد نیاز تولید، تجهیزات و ابزارآلات تولیدی، قطعات یدکی ماشینآلات تولید از پرداخت عوارض بندری معاف هستند.
هر کالای دیگری به جز دو مورد بالا که به منطقه آزاد وارد و ترخیص قطعی شود باید عوارض بندری را بپردازد
کالاهایی که از مناطق آزاد به کشورهای خارجی، یا از کشورهای دیگر به مقصد منطقه آزاد حمل میشوند باید ترانزیت خارجی گردند، ولی با کمترین تشریفات در منطقه آزاد ترانزیت صورت میگیرد.
اینکه گفته میشود مناطق آزاد نتوانسته اند به مأموریتهای اصلی خود عمل کنند از آسیبهایی است که برای رفع آن نیازمند گسترش سطح تعاملات میان بخشهای مختلف دولت و مناطق آزاد است.