استفاده از خودرو برقی در ایران به صرفه است؟/ کاهش آلودگی با ورود خودرو‌های برقی!

بحث‌ها درباره تغییرات آب و هوایی و گرم شدن کره زمین همچنان ادامه دارد و بسیاری از سازمان‌ها معتقدند استفاده از خودرو‌های برقی به بهبود وضعیت آب و هوا کمک می‌کند.

تحقیقات فراوان درباره عوامل گرم شدن کره زمین و تغییرات آب و هوای انجام شده و دولت ها قصد دارند برنامه‌های بزرگ برای مقابله با تغییرات آب و هوایی اجرا کنند. اما واقعیت‌هایی درباره خودرو‌های الکتریکی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه شود.

خودرو‌های برقی، پاک و دوستدار محیط زیست مزایا و فواید بسیاری برای مشتریان و محیط زیست دارند. بسیاری از کشور‌های جهان قصد دارند با هدف مقابله با آلودگی هوا و کاهش میزان انتشار آلاینده‌ها و گاز‌های گلخانه‌ای و حفظ بیشتر محیط زیست، خودرو‌های تمام الکتریکی و برقی را به تولید انبوه برسانند.

بنا به گزارش مسئولان و کارشناسان محیط زیست علت اصلی افزایش آلودگی هوا ، عوامل متحرک است که به علت نداشتن استاندارهای لازم از جمله فیلتر هوا در خودروهای دیزلی باعث تشدید میزان آلودگی در شهرهای بزرگ شده است. برخی کارشناسان معتقدند با حذف خودروها و اتوبوس‌های سوخت از خیابان‌های شهرهای بزرگ، می‌توان امیدوار بود که آلودگی را کاهش داده و در جهت حفظ هوای پاک قدم برداشت. 

با افزایش روزافزون خودرو‌های برقی و محبوبیت استفاده بیش‌تر از این خودرو‌های پاک، موجب شده است شرکت‌های خودروسازی در سراسر جهان به رقابتی تنگاتنگ پرداخته و هر یک از برنامه‌های خود برای طراحی و تولید خودرو‌هایی بهتر و با توان پیمایش بیشتر رونمایی کنند. بدین ترتیب شرکت‌های خودروسازی بزرگی تصمیم گرفته‌اند که تغییر رویکرد داده و به سمت و سوی ساخت و طراحی خودرو‌های برقی و الکتریکی و هیبریدی بپردازند تا در سال‌های آینده، مشتریان خودرو بیشتر به خرید این محصولات روی بیاورند.

رونمایی از خودروی برقی سونی و هوندا در CES ۲۰۲۳

به نقل از ایونینگ استاندارد، سونی و هوندا از برند جدید خودروی الکتریکی خود رونمایی و اعلام کردند که امیدوارند تا ۴ سال آینده اولین خودرو‌های شرکت جدید را در جاده‌ها عرضه کنند.

 سرمایه‌گذاری مشترک این دو غول فناوری، Afeela نام دارد و اکنون در آستانه برگزاری نمایشگاه الکترونیک مصرفی (CES ۲۰۲۳) در لاس وگاس با ارائه یک نمونه اولیه از این خودروی الکتریکی رونمایی می‌شود.

بسیاری از مشخصات کلیدی این خودرو هنوز فاش نشده است، اما یاسوهید میزونو، مدیر اجرایی گروه سونی هوندا موبیلیتی گفت که این خودرو «حسگر‌های سونی و ایمنی هوندا» را با هم ترکیب خواهد کرد. Afeela دارای ۴۵ دوربین و حسگر در داخل و خارج است که وضعیت خودرو و محیط اطراف و همچنین راننده را کنترل خواهد کرد.


خودروی برقی سونی هوندا موبیلیتی Afeela از موتور آنریل اپیک گیمز، یک موتور بازی گرافیکی سه‌بعدی بهره می‌برد که نه تنها برای سرگرمی، بلکه برای ارتباطات و ویژگی‌های امنیتی کاربرد دارد.


پیش‌فروش این خودروی برقی در اواسط ۲۰۲۵ شروع خواهد شد و شرکت انتظار دارد در بهار ۲۰۲۶ این خودرو‌ها را در اختیار مشتریان قرار بدهد.

مزایا و فوایدخودرو‌های برقی و الکتریکی

بر اساس گزارشی که در وب‌سایت ergon آمده است، در سال‌های اخیر بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران بر این باورند که خودرو‌های برقی و الکتریکی دارای مزایا و فواید متعددی هستند که تنها یکی از آنها، حفظ بیشتر محیط زیست خواهد بود. در زیر به مهم‌ترین مزایای استفاده از خودرو‌های برقی، پاک و دوستدار محیط زیست اشاره شده است:

 نبود هزینه‌ سوخت

یکی از مهم‌ترین عللی که کارشناسان همواره مشتریان بازار‌های جهانی خودرو را به خریداری و استفاده از خودرو‌های برقی و الکتریکی ترغیب و تشویق کرده‌اند، نبود هزینه‌های مربوط به سوخت‌گیری خودرو‌های بنزینی و دیزلی است. در گزارش‌های منتشر شده، هزینه شارژ خودرو‌های برقی یک سوم هزینه سوخت گیری برای خودرو‌های آلاینده بنزینی و دیزلی اعلام و گزارش شده است.

هزینه کم در نگهداری و استفاده

با توجه به سیستم متفاوتی که در خودرو‌های برقی به کار گرفته شده است، بسیاری از قطعات مربوط به سیستم‌های احتراقی خودرو که در اثر مدتی استفاده خیلی زود مستهلک و فرسوده می‌شوند، بنابراین به گفته کارشناسان، بهتر است مشتریان برای مسائل مادی و صرفه اقتصادی بیشتر هم که شده، از خریداری و استفاده از خودرو‌های بنزینی و دیزلی صرف نظر کرده و به خودرو‌های برقی روی بیاورند.

 کاهش میزان آلودگی هوا

یکی از بزرگترین و مهم‌ترین دلایل حذف خودرو‌های بنزینی و دیزلی از بازار‌های جهانی خودرو، میزان بالای آلایندگی آنهاست که موجب شده بسیاری از شهر‌های بزرگ و صنعتی در جهان با معضل آلودگی همیشگی هوا مواجه شوند و شهروندان ساکن در آن‌ها نیز با مشکلات متعددی مواجه شوند.

 حفظ محیط زیست

معضل گرمایش زمین که در اثر افزایش آلودگی هوا، کاهش غلظت لایه ازن، افزایش گاز‌های گلخانه‌ای، آتش‌سوزی جنگل‌ها و از بین رفتن مراتع بوجود آمده است، محیط زیست در این کره خاکی را به شدت به چالش کشانده است و به‌طور قطع یکی از بهترین راهکار‌ها به منظور حفاظت از محیط زیست، ترغیب مشتریان به خریداری و استفاده از خودرو‌های برقی، پاک و دوستدار محیط زیست است.

 کاهش شیوع مشکلات تنفسی، قلبی و ریوی

از بزرگترین نتایج آلودگی هوا، شیوع بیش‌تر مشکلات مربوط به سلامتی افراد همچون بیماری‌های تنفسی، قلبی و ریوی است که به راحتی با استقبال بیشتر از خودرو‌های برقی برطرف شده و کاهش پیدا خواهد کرد.

کشور‌های پیشگام در استفاده از وسایل نقلیه پاک و دوستدار محیط زیست سعی دارند با ارائه تسهیلات ویژه و تبلیغات گسترده، مردم و شهروندان خود را همواره به استفاده و خرید وسایل نقلیه برقی و هیبریدی تشویق و ترغیب کنند. دولت چین اعلام کرده است که تا سال ۲۰۲۵ میلادی باید حداقل یک دستگاه از پنج دستگاه خودرویی که در این کشور وجود دارد، برقی و هیبریدی باشد.

دولت‌های بسیاری همچون انگلستان، فرانسه، نروژ، اسپانیا، یونان، مکزیک، چین و هند از جمله پیشگامانی هستند که قصد دارند به منظور جلوگیری از آلودگی هوا، حفظ محیط زیست و کاهش دمای کره زمین، تولید و فروش خودرو‌های بنزینی و دیزلی را تا دهه ۲۰۳۰ و نهایتاً تا دهه ۲۰۴۰ میلادی (حدوداً دو دهه آینده) ممنوع و متوقف اعلام کنند.


ناگفته‌ها در خصوص معایب و مزایای خودرو‌های الکتریکی

خودرو‌های برقی، خودرو‌های بدون انتشار گاز‌های مضر

خودرو‌های معمولی با بنزین که یک سوخت فسیلی است و دی اکسید کربن تولید می‌کند کار می‌کنند، اما خودرو‌های الکتریکی با برق کار می‌کنند. آن‌ها هیچ بنزینی نمی‌سوزانند و در نتیجه دی اکسید کربن تولید نمی‌شود. در واقع اغلب اوقات خودرو‌های برقی، خودرو‌های بدون انتشار گاز‌های مضر توصیف می‌شود.

آیا خودرو‌های برقی واقعا به محیط زیست کمک می‌کنند؟

اجازه دهید دقیق‌تر به موضوع نگاه کنیم. موضوع نخست، انرژی لازم برای تولید خودرو‌های برقی است. بیش از یک سوم گاز دی اکسید کربنی که یک خودرو الکتریکی در طول عمر خود تولید می‌کند از تامین انرژی لازم برای تولید این خودرو به ویژه باتری‌های آن، نشأت می‌گیرد. برای مثال، استخراج لیتیوم یک فرآیند پاک نیست.

وقتی یک خودرو الکتریکی از کارخانه بیرون می‌آید از پیش ۲۵ هزار پوند گاز دی اکسید کربن در مراحل تولید آن وارد جو زمین شده است. میزان گاز دی اکسید کربنی که طی ساخت یک خودروی متعارف تولید می‌شود تنها ۱۶ هزار پوند است. البته این پایان تولید گاز دی اکسید کربن نیست. با آنکه خودرو‌های الکتریکی از بنزین استفاده نمی‌کنند، اما با برق کار می‌کنند و در آمریکا، برق عمدتا از یک سوخت فسیلی دیگر یعنی زغالسنگ تولید می‌شود.

همانطور که وینود کاسلا، سرمایه گذاری خطرپذیر در زمینه انرژی‌های پاک همواره گفته است، "خودرو‌های الکتریکی، خودرو‌های زغال‌سنگ سوز هستند. " پرطرفدارترین خودروی الکتریکی یعنی نیسان لیف، در دوره کار خود ۳۱ تن گاز دی اکسید کربن تولید می‌کند. این میزان گاز، طی ساخت خودرو، مصرف برق، ترکیب متوسط سوخت در آمریکا و در نهایت در فرایند از رده خارج کردن آن تولید می‌شود.

میزان تولید گاز دی اکسید کربن یک مرسدس بنز سی دی آی در کل مسیر تولید، مصرف سوخت و از رده خارج شدن تنها سه تن بیشتر است. نتایج برای خودرو تسلا که برترین خودرو الکتریکی است مشابه همین است. این خودرو ۴۴ تن گاز دی اکسید کربن تولید می‌کند که تنها ۵ تن کمتر از رقم مربوط به خودروی مشابه یعنی آئودی‌ای ۷ کواترو است؛ بنابراین در کل مسیر تولید تا از رده خارج شدن یک خودروی الکتریکی، تنها ۳ تا ۵ تن دی اکسید کربن کمتر تولید می‌شود. در اروپا برای کاستن هر یک تن تولید گاز دی اکسید کربن، ۷ دلار هزینه می‌شود بنابراین کل سود زیست محیطی یک خودروی الکتریکی حدود ۳۵ دلار است.

البته در آمریکا دولت به خریداران خودرو برقی تا ۷۵۰۰ دلار یارانه می‌دهد. پرداخت ۷۵۰۰ دلار برای چیزی که در قبال آن ۳۵ دلار به دست می‌آید معامله بسیار بدی است؛ و تازه باید میلیارد‌ها دلار پرداخت‌های دولتی و ایالتی، وام‌ها و مشوق‌های مالیاتی را که شامل حال تولیدکنندگان باتری و خودرو الکتریکی می‌شود در نظر گرفت.


خودرو‌های الکتریکی، خودرو‌های زغال‌سنگ سوز هستند

فرض بر این است که یک فایده مهم دیگر خودرو‌های الکتریکی، کاهش آلودگی است، اما جمله کاسلا را به یاد داشته باشید. او می‌گوید: "خودرو‌های الکتریکی، خودرو‌های زغال‌سنگ سوز هستند. " طرفداران این خودرو‌ها ممکن است بگویند درست است که منبع اصلی انرژی خودرو‌های الکتریکی، زغالسنگ است، اما خودرو‌های معمولی در شهر‌ها آلودگی تولید می‌کنند درحالیکه محل تولید گاز دی اکسید کربن برای تولید انرژی از زغال سنگ، دور از شهرهاست.

با این حال، تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد با آنکه خودرو‌های بنزینی در مرکز شهر‌ها هوا را آلوده می‌کنند میزان آلودگی حاصل از سوختن زغال سنگ بسیار بیشتر است. محققان می‌گویند اگر سال جاری میلادی تعداد خودرو‌های بنزینی در آمریکا ۱۰ درصد بیشتر باشد هر سال ۸۷۰ نفر بیشتر، در اثر آلودگی هوا می‌میرند.

اگر تعداد خودرو‌های الکتریکی ۱۰ درصد بیشتر باشد، ۱۶۱۷ نفر بیشتر در هر سال در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند یعنی دو برابر. البته منابع تجدیدپذیر انرژی نظیر خورشید و باد نیز انرژی لازم برای خودرو‌های الکتریکی را تامین می‌کنند بدون آن که دی اکسید کربن تولید شود.

 
آیا افزایش تولید برق از این منابع تجدیدپذیر باعث پاک‌تر شدن این خودرو ها در آینده می شود؟

متاسفانه این تنها یک آرزوست. آمریکا ۱۴ درصد برق مورد نیاز خود را از منابع تجدیدپذیر تامین می‌کند. طبق تخمین ها، طی ۲۰ ساله آینده این رقم تنها ۳ درصد افزایش می‌یابد و به ۱۷ درصد می‌رسد. از سوی دیگر سوخت‌های فسیلی که ۶۵ درصد برق آمریکا را تامین می‌کنند سال ۲۰۴۰ نیز ۶۴ درصد برق این کشور را تامین خواهند کرد. با آنکه ممکن است صاحبان خودرو‌های برقی تصور کنند زیانی به محیط زیست نمی‌زنند، واقعیت این است که استفاده از این خودروها، تقریبا هیچ تأثیری در کاهش تولید گاز‌های گلخانه‌ای ندارد، هزینه‌هایی را به مالیات دهندگان تحمیل می‌کند و، با کمال تعجب، این خودرو‌ها بیشتر از خودرو‌های بنزینی آلودگی تولید می‌کنند.