فعالیت ۲ هزار دانشجو در شرکت‌های دانش بنیان در طرح دستیار فناور

دکتر مصطفی صفدری رنجبر گفت: یکی از رسالت‌های اصلی پارک‌های علم و فناوری کمک به “ایجاد اشتغال دانش بنیان” است. در حال حاضر معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم برای تحقق این مهم “طرح دستیار فناوری” را اجرا کرده است. طبق تفاهمی که اکنون پارک‌های علم و فناوری با دانشگاه‌ها انجام داده‌اند، دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی می‌توانند در واحد‌های فناور، شرکت‌های دانش بنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری به مدت ۶ ماه مستقر شوند و از طریق حضور در این فضا، مهارت و تجربه کسب کنند. همچنین، برای دانشجویان مزایای مالی در نظر گرفته شده است که شامل حال آن‌ها می‌شود؛ طی چهار ماه اخیر بیش از ۲ هزار دانشجو با اجرای طرح دستیار فناور در شرکت‌ها مشغول به فعالیت شده‌اند.

وی افزود: هم اکنون مشکل یکی از شرکت‌های فعال در حوزه تولید نسل جدید باتری‌های موتورسیکلت به واسطه اجرای این طرح و ورود یک فرد به مجموعه آن‌ها برطرف شده است. اجرای این طرح یک آورده دو طرفه برای شرکت و فردی که در قالب طرح دستیار فناور در آن شرکت فعالیت می‌کند، به همراه دارد. اغلب بسیاری از دانشجویان پس از اتمام دوره دستیار فناوری، جذب همان شرکت‌ها می‌شوند. از سوی دیگر مشکلات شرکت‌هایی که نیرو‌های خوب و دانشی خود را از دست می‌دهند یا مهاجرت می‌کنند، نیز برطرف می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران اظهار داشت: کمک به ترویج گفتمان نوآوری و کارآفرینی در کشور از دیگر اقدامات پارک‌های علم و فناوری است. این موضوع می‌تواند از طریق ارائه آموزش‌ها و دوره‌های مهارت آموزی مختلف رخ دهد. به عنوان مثال اکنون «طرح ملی ترویج کارآفرینی» را در دستور کار خود قرار داده‌ایم. اگر این طرح آغاز شود، سالیانه حدود ۳۰ هزار دانشجو درگیر یک سری دوره‌های آموزش مقدماتی در زمینه کارآفرینی می‌شوند. در این زمینه اعتبار مالی نیز به دانشجویان ارائه خواهد شد.

اجرای طرح تانا در پارک‌های علم و فناوری ۲۰ استان

وی خاطرنشان کرد: همچنین امسال طرح تانا (توسعه و ارتقای زیست بوم نوآوری استان‌ها) به پارک‌های علم و فناوری ابلاغ و در حدود ۲۰ استان کشور برگزار شده است. این طرح تا انتهای سال نیز ادامه دارد و به عنوان یک ماموریت جاری در پارک‌های علم و فناوری است. در این طرح ماموریت جدی به پارک‌های علم و فناوری محول شده است تا آن‌ها از طریق تعامل با دستگاه‌های اجرایی، سازمان‌های دولتی و صنایع، نیاز‌های فناورانه را احصا کنند. همچنین آن‌ها با اعلام فراخوان به دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری، شرکت‌های دانش بنیان و واحد‌های فناور باید ایده‌های فناورانه جهت حل رفع نیاز‌ها را شناسایی کنند. در نهایت ایده‌ها پس از ارزیابی، منجر به عقد تفاهم‌نامه و قرارداد می‌شوند.

صفدری ادامه داد: این طرح نیز امسال با قوت زیادی در پارک‌های علم و فناوری دنبال می‌شود و ماموریت‌های جدی نیز در دستور کار پارک‌های علم و فناوری قرار دارد تا نیاز‌های فناورانه‌ای که پارک‌ها در این طرح شناسایی می‌کنند در سامانه نان (نظام ایده‌ها و نیازها) درج شود. حتی افراد دیگر نیز می‌توانند در قالب پایان‌نامه، رساله یا هر فعالیت دیگری برای حل مسایل و نیاز‌های فناورانه وارد عمل شوند.

وی تصریح کرد: سامانه نان از جمله طرح‌هایی است که جهت بهم رسانی و پیوند میان نیاز‌ها و مسایل پژوهشی و فناورانه با ظرفیت موجود در میان دانشگاهیان، پژوهشگران و فناوران برای حل مسائل و نیاز‌های کشور اجرا شده است. البته سامانه نان بخش‌ها و اجزای مختلفی دارد و در حوزه‌های مختلف پیرامون شناسایی نیاز‌های آموزشی صنایع، ارتقای بهره وری و ساماندهی آزمایشگاه‌ها نیز ورود پیدا کرده است.

پارک‌های علم و فناوری رتبه بندی می‌شوند

صفدری عنوان کرد: رتبه‌بندی پارک‌های علم و فناوری بر اساس شاخص رویت‌پذیری از دیگر اقدامات ما در معاونت فناوری و نوآوری است. رتبه بندی پارک‌های علم و فناوری بر اساس شاخص رویت‌پذیری نشان می‌دهد، هریک از پارک‌های ما چقدر در سطح ملی و بین‌المللی توسط مخاطبان و ذینفعان مختلف دیده می‌شوند. این مساله کمک می‌کند تا نقش‌آفرینی آن پارک در این زیست بوم ملموس‌تر شود. نیرو‌های انسانی خوب نیز در پارک‌های علم و فناوری جذب شوند. همچنین باعث می‌شود تا مشروعیت پارک‌های علم و فناوری در میان نهاد‌های بالادستی و حاکمیتی بالاتر برود که منجر به جذب منابع و امکانات بیشتر می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: هم اکنون دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، پارک‌های علم و فناوری، شرکت‌های دانش بنیان و واحد‌های فناور اقدامات خوبی انجام داده‌اند. این مراکز مسیر رشد و تکامل خوبی را در کشور طی کرده‌اند. در حال حاضر پتانسیل خیلی خوبی نیز در کشور وجود دارد. اگر یک عزم و اراده جدی در طرف تقاضا (منظور صنایع بزرگ، بالغ و راهبردی، دستگاه‌های اجرایی و سازمان‌های دولتی) وجود داشته باشد و از ظرفیت و پتانسیل‌های دانشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری و این زیست بوم استفاده کنند، خیلی از مسائل و مشکلات حوزه صنعت، اقتصاد و حتی بخش‌های اجتماعی و زیست محیطی برطرف می‌شود، به شرط اینکه اول، به این ظرفیت و پتانسیل‌ها اعتماد داشته باشند؛ دوم، به صورت جدی پای کار بیایند و به طرق مختلف کمک کنند.

صفدری خاطرنشان کرد: همچنین ضمن تامین مالی باید فرایند پژوهش و توسعه فناوری و نوآوری و فعالیت این بازیگران را نیز از طریق بازنگری، نوآوری و باز طراحی قوانین، مقررات و استاندارد‌ها تسهیل کنیم. برای مثال، فرآیند اعطای مجوز‌ها باید تسهیل شود.

ضرورت بازنگری قوانین و سیاست‌های مرتبط با حوزه فناوری و نوآوری

مشاور معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم افزود: توسعه کشور به مثابه پرواز کردن و اوج گرفتن یک پرنده است. یک پرنده هیچ وقت با یک بال نمی‌تواند پرواز کند و اوج بگیرد، بلکه نیاز به دو بال دارد. یک بال این پرنده “نوآوری فناورانه” و بال دیگر آن “نوآوری سیاستی و قانونی” است. این پرنده همزمان باید دو بالش را به حرکت درآورد. ما نمی‌توانیم فقط منتظر باشیم که فناوران و نوآوران، نوآوری‌های فناورانه خودشان را ایجاد کنند، اما نوآوری‌هایی در حوزه‌های سیاست‌گذاری، نهادی و قانونی انجام نشود. ما نیز باید بتوانیم همگام با آن‌ها دست به نوآوری در سیاست‌ها و قوانین بزنیم.

وی در پایان گفت: همچنین باید در قوانین، مقررات، سیاست‌ها، آیین نامه‌ها، دستورالعمل‌ها بازنگری کنیم و فضا را برای فعالیت فناوران و نوآوران مهیا سازیم. اکنون “شاخص جهانی نوآوری” و “شاخص سهولت انجام کسب و کار”نشان می‌دهند که ضعف اصلی ما در زمینه بحث‌های قوانین و مقررات و مجوز‌ها و حوزه‌های نهادی و نرم (نه سخت و فناورانه) است.