از هنگامی که تحریم شدیم و محدودیتهای گستردهای در تمامی زمینهها از سوی دشمنان علیه کشورمان اعمال شد، بسیاری از کشورهای جهان برای هرگونه ارتباط صنعتی، تجاری و اقتصادی با کشورمان تحت فشار قرار گرفتند، در نتیجه دست یابی به توان علمی در دستور کار قرار گرفت، به نوعی که در حد توان نیازی به واردات نداشته باشیم و نیاز کشورمان را با استفاده از تواناییهای داخلی تامین کنیم.
مهندسی معکوس در دستور کار
اولین گام برای رسیدن به خودکفایی و تولید کالاهای مورد نیاز، مهندسی معکوس بود، اقدامی که نمیتوانست با واکنش دیگر کشورها رو به رو شود، زیرا در شرایطی که کشورهای جهان ایران را تحریم میکنند، نمیتوانند نسبت به مهندسی معکوس واکنش نشان دهند. به همین دلیل دانشمندان و متخصصان ایرانی توانستند بسیاری از کالاهای تحریم شده را در داخل کشور تولید کنند. اما نکته مهم اینجاست که علوم و فناوری ها، روز به روز در حال تحول است و این تحولات تاثیرات مثبتی بر بخشهای گوناگون زندگی مردم دارد.
دانش بنیان در دستور کار
بدلیل اهمیتی که علم و فناوری در ارتقای تولید، صنعت و زندگی روزمره مردم داشت، ورود به این عرصه در دستور کار قرار گرفت و شرکتهای دانش بنیان مورد توجه واقع شد. اهمیت علم و فناوری هنگامی بیش از گذشته در دستور کار قرار گرفت که مقام معظم رهبری سال ۱۴۰۱ را با عنوان «تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین» نامگذاری کردند. در نتیجه تمامی شرکتها به صورت جامع وارد عرصه دانش بنیان شدند و به اقدامی همه جانبه منجر شد.
گام بزرگ گل گهر به سوی دانش بنیان شدن
البته نمیتوان علم و فناوری را منکر شد و چنانچه از این مهم دور باشیم، زیانهای گستردهای را متحمل خواهیم شد. اما نکتهای که باید توجه شود، شرکتهایی است که سابقه دیرینه داشته و شاید تغییر مسیر آنها با مقاومتهایی رو به رو شود. یکی از این شرکتهای با سابقه، شرکت صنعتی و معدنی گل گهر است، شرکتی که گمان میرفت همچون بسیاری از شرکتها، اصرار بر استفاده از تجهیزات قدیمی داشته باشد، زیرا رفتن به سوی دانش بنیان، هزینههای سنگینی دارد و به همین دلیل با مقاومت رو به رو میشود. اما مدیر تحقیقات و فناوری شرکت معدنی و صنعتی گل گهر گفت: در راستای ارتقای بهره وری و سودآوری، تاکنون با ۵۰ شرکت دانش بنیان و دانشگاههای معتبر کشور قرارداد همکاری علمی و تخصصی منعقد شده است. امیر حاجی زاده افزود: شرکت معدنی و صنعتی گل گهر برای اجرای این قراردادها بیش از ۴۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری کرده است. وی با اعلام اینکه امکان سنجی استفاده از هوش مصنوعی و بهره وری بهینه از باطلهها با تولید محصولات جانبی، یکی از مهمترین برنامههای شرکت گل گهر در این ۱۰ فعالیت دانش بنیان است گفت: استانداردسازی تجهیزات در فرآیندهای تولید کنسانتره سنگ آهن و استفاده از آن از جمله روشهای جدید شناسایی، تحلیل و ترکیب دادههای اکتشافی و بهینه سازی فرآیندهای حفاری و انفجار با رویکردهای جدید از دیگر اهداف گل گهر است. شرکت معدنی و صنعتی در این زمینه. حاجی زاده یادآور شد: ایجاد دانش طراحی مفهومی تجهیزات کنسانتره کارخانه سنگ آهن و انجام فرآوری سنگ آهن کم عیار و پیچیده از دیگر اقدامات شرکت معدنی و صنعتی گل گهر در زمینه داشتن سیستم دانش بنیان در این معدن و صنعتی است.
ورود اساتید به عرصههای صنعت
مدیر تحقیقات و فناوری شرکت معدنی و صنعتی گل گهر با تاکید بر اینکه هدف از اجرای این ۱۰ سرفصل مهم در شرکت معدنی و صنعتی گل گهر، ورود اساتید و پژوهشگران دانشگاهی به عرصههای جدید صنایع معدنی کشور است تا با افزایش بهره وری، سودآوری شرکت در آینده تضمین شود گفت: در این حوزه در نظر داریم با تعریف پروژههای صنعتی برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی، شرکت معدنی و صنعتی گل گهر بتواند نیروی انسانی متخصص مورد نیاز خود را برای آینده تربیت و تامین کند.
الزام شرکتها به دانش بنیان شدن
تصمیماتی که در دستگاههای دیگر گرفته میشود، اهمیت توجه به دانش بنیان را نشان میدهد. در این رابطه مشاور سورنا ستاری معاون سابق علمی ریاست جمهوری گفت: در مورد دانش بنیان شدن صنایع دو بسته داریم که هر کدام به صورت جداگانه پیگیری میشود. علیرضا دلیری با اشاره به اینکه در بسته اول این است که زیرساخت وجود داشته و محصولی از مرحله اول به مرحله تولید برسد که از همان ابتدا میتوان ساخت فناورانه برای آن پیش بینی کرد. وی افزود: در این زمینه، شرکتهای نوپای بسیاری وجود دارد که این شرکتها با توجه به ماهیتی که دارند، به سرعت میتوانند به سوی شرکت دانش بنیان و فناورانه گام بردارند. مشاور سورنا ستاری معاون سابق علمی ریاست جمهوری به تشریح بسته دوم پرداخت و گفت: نوع دوم شرکتهایی هستند که سابقه دیرینه دارند و به فعالیتهای خود ادامه میدهند، اما میبایست تولید خود را متحول کنند و به سمت دانش بنیان تغییر مسیر بدهند که در این زمینه معاونت علمی ریاست جمهوری به دنبال تحول در این شرکت هاست تا آنها نیز در مسیر دانش بنیان گام بردارند. دلیری با تاکید بر اینکه شرکتهای بزرگی مثل گل گهر میتوانند شرکتهای فناورانه آینده باشند گفت: هدایت و حمایت از شرکتهای با سابقه در دستور کار قرار دارد تا آنها نیز بتوانند در مسیر دانش بنیان گام بردارند.