دولت در بازار اولیه اوراق بدهی دولتی با فروش اوراق به مشتریان میتواند کسری بودجه خود را تامین کند. در این معاملات دولت اوراق بدهی دولتی را به مشتریان عرضه میکند و متقاضیان نیز با توجه به نرخ سود و نیاز خود در خرید اوراق مشارکت میکنند.
به طور کلی دو دسته اصلی در این مشتریان دیده میشود. بازار پول و بازار سرمایه. در این میان صندوق بازنشستگی نیز با خرید اوراق بدهی از دولت میتواند در تامین کسری بودجه از این مسیر دخیل باشد. دادههای ثبت شده در این بازار نشان میدهد سهم صندوق از این بازار به حداقل خود رسیده است.
سهم صندوق بازنشستگی از خرید اوراق صفر شد
به طور کلی تا هفته نخست بهمن ماه در سال جاری تقریبا ۶۷ همت اوراق بدهی دولتی در بازار اولیه دولتی فروخته شده و در آمد دولت از این مسیر در این کانال قرار داشته است.
بررسی عملکرد مشتریان در این بازار نشان میدهد در ماههای اخیر که از خرداد ماه تاکنون تداوم داشته، در مجموع ۳۲ هزار و ۷۵۰ میلیارد تومان اوراق از سوی نهادهای مالی خریداری شده است که تقریبا ۴۸ درصد از کل اوراق بدهی فروخته شده بوده است. به عبارتی این بیشترین سهم مشارکت خرید اوراق در این بازار بوده است.
در رده بعدی نیز بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی بوده که سهمشان تقریبا برابر با ۴۷ درصد رقم خورده است.
سومین مشتری مهم در این بازار بیمهها و صندوقهای بازنشستگی بوده اند که تا پایان آبان ماه ۳ هزار و ۲۷۷ میلیارد تومان اوراق از سوی صندوق خریداری شده است. این رقم تقریبا ۵ درصد کل درآمد دولت از این مسیر بوده است.
در آذر ماه و دی ماه امسال، اما این صندوق هیچ خریدی از دولت نداشته و سهم مشارکتشان در این بازار برابر با صفر بوده است. موضوعی که میتواند درنتیجه نرخ پایین سود در مقابل انتظارات بیمهها و صندوقهای بازنشستکی بوده یا کسری داراییهای این بخش باشد.