کل جمعیت حاضر در سن کار (۱۵ ساله و بیشتر) کشور در پاییز امسال ۶۳ میلیون و ۸۸۶ هزار نفر برآورد شده که از این تعداد ۲۴ میلیون و ۷۰ هزار نفر دارای شغال هستند، به بیان دیگر نسبت اشتغال در پاییز سال جاری ۳۷.۷ درصد بوده است. بررسیها نشان میدهد بیشترین سهم از تعداد شاغلین در اختیار بخش خدمات قرار دارد، تعداد شاغلین این بخش در پاییز ۱۲ میلیون و ۲۹۰ هزار نفر بوده است. بر این اساس بالغ بر ۵۱ درصد جمعیت شاغل کشور در بخش خدمات مشغول به کار هستند.
بخش خدمات از حیث حجم اقتصادی بیش از ۵۰ درصد تولید ناخالص داخلی و ارزش افزوده اقتصادی کشور را تشکیل میدهد، از همین رو نیز این بخش بیشترین سهم از بازار کار را در اختیار دارد. در سال ۹۸ سهم بخش خدمات از تعداد شاغلین کل بالغ بر ۵۰ درصد بود، اما با شیوع بیماری کرونا این شاخص در تابستان ۹۹ به حدود ۴۸ درصد رسید. زمانی که بحرانهایی مانند کرونا رخ میدهد نخستین بخشی که دچار اختلال میشود بخش خدمات است، از همین رو نیز ماه در سال ۹۹ شاهد منفی شدن رشد بخش خدمات و کاهش سهم این بخش از بازار کار اقتصاد ایران بودیم.
بازگشت به روند طبیعی
با فروکش کردن تب کرونا در کشور، بخش خدمات نیز به مرور به روند طبیعی خود بازگشت و سهم این بخش از تعداد شاغلین به محدوده ۵۰ درصد رسید. این شاخص اکنون بین محدوده ۵۱ تا ۵۲ درصد قرار دارد یعنی حتی بالاتر از قبل اپیدیمی کرونا. در دوسال اخیر شاهد بروز خشکسالیهایی در کشور بوده ایم که موجب شده تا رشد اقتصادی بخش کشاورزی منفی شود. از همین رو نیز در چند فصل گذشته سهم بخش کشاورزی به شکل قابل توجهی از بازار کار کاهش یافته است. همین امر نیز موجب گردیده تا نقش بخش خدمات در اشتغال کشور پر رنگتر شود و به نوعی جای خالی کشاورزی را پوشش دهد.
به طور کلی نیز بیشترین سهم بخش خدمات از بازار کار میان چهار فصل سال در زمستانها بوده و کمترین سهم نیز در تابستانها رخ میدهد. این اتفاق نیز به دلیل جریان نیروی کار در بخش کشاورزی است. عموما در زمستانها که بخش کشاورزی از رونق خارج میشود، نیروی کار این بخش به بخشهای دیگر الخصوص بخش خدمات کوچ میکنند.