آمار بی‌سابقه بدهی بانکی در دولت سیزدهم

بانک مرکزی بالاخره آمار‌های مهمترین هسته تورم ساز درکشور را منتشر کرد. جزئیات آماری این شاخص‌ها در کشور نشان می‌دهد عمده خیز مهم‌ترین شاخص تورم ساز در کشور از ناحیه بدهی بانکی در کشور بوده و نرخ ارز نیز در بالابردن ارزش دارایی‌های خارجی اثرگذار بوده است.

رکوردزنی دو سهم مهم در بالا بردن پایه پولی
طبق داده‌های بانک مرکزی در آبان ماه امسال پایه پولی در کشور با رشدی ۲.۰۶ درصدی نسبت به ماه قبل به ۷۲۷ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان رسیده است. مقایسه با سال گذشته نشان می‌دهد رشد نقطه‌ای پایه پولی در میانه پاییز امسال برابر با ۳۴.۶ درصد رقم خورده است. در ادامه تفکیک اجزای مهم در پایه پولی نشان می‌دهد سهم در رشد نقطه‌ای این شاخص‌ها بیشتر از دو ناحیه مهم بوده است.

مقایسه سهم نقطه‌ای اجزای پایه پولی
به طور کلی در پایه پولی ۴ بخش مهم وجود دارد. در این میان بیشترین سهم را در رشد نقطه‌ای پایه پولی دارایی‌های خارجی بانک مرکزی و بدهی بانک‌ها داشته اند.

در این مقطع سهم خالص دارایی‌های خارجی از رشد نقطه‌ای پایه پولی برابر با ۱۶.۶ درصد بوده و حجمی برابر با ۵۸۹ هزار میلیارد تومان داشته است. عمده این رشد می‌تواند به رشد در آمد‌های خارجی نسبت به سال قبل و در ادامه رشد نرخ ارز باشد. نرخ ارز از آبان ۱۴۰۰ طبق آمار‌های بانک مرکزی در بازار آزاد با رشد ۲۰ درصدی به آبان امسال رسیده است.

در ادامه دومین رکورد هم مربوط به خالص بدهی بانک‌ها بوده که در این مقطع سهمی ۱۵.۵ درصدی را در رشد پایه پولی داشته است.

این سهم در رشد پایه پولی نسبت به پایان سال گذشته ۱۳.۲ درصد بوده و در این مقایسه با اختلاف بالا بیشترین سهم بوده است. در مقابل هم خالص بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی برابر با منفی ۶۲ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان بوده و تنها سهم منفی در رشد پایه پولی بوده است. سهمی برابر با منفی ۶.۶ درصد.

وضعیت وخیم بدهی بانک‌ها در آبان ۱۴۰۱
آنچه در آمار‌های پایه پولی قابل مشاهده است وخامت بی سابقه بدهی در نظام بانکی است. در این مقطع بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی که یکی از مهم‌ترین شاخص‌های تورم ساز درکشور به شمار می‌رود برابر با ۲۲۵ هزار و ۹۵۰ میلیارد تومان در میانه پاییز بوده و رشدی ۵۹.۱۴ درصدی را نسبت به آبان سال قبل داشته است. رشدی که حداقل در بازه ۷ ساله سابقه نداشته است.

نکته مهم دیگر رشد‌های متوالی و بالای بدهی بانکی در پاییز امسال بوده است. یک مرور کوتاه به آمار‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد از زمان آغاز به کار دولت سیزدهم تاکنون ۴ رکورد مهم در جهش ماهانه پایه پولی به ثبت رسیده که تا پیش از آن سابقه نداشته است. در همین خصوص رشد ماهانه بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در مهر پارسال، تیر، مهرو آبان امسال بیشترین جهش‌ها را تجربه کرده و در عرض یک سال و سه ماه دولت سیزدهم چهار جهش مهم را ثبت کرده است. این در حالی است که بدهی دولت به بانک مرکزی منفی شده و اثرکاهشی را بر پایه پولی داشته است.

برخی معتقدند تسهیلات تکلیفی دولت بردوش بانک‌ها و استقراض دولت از بانک‌ها در این مدت مهم‌ترین عوامل رشد بدهی در نظام بانکی شده و این بدهی در غالب اضافه برداشت از بانک مرکزی و بازار باز قابل مشاهده است.

درهمین خصوص مانده عملیات سیاست پولی که یکی از اجزای مهم پایه پولی است در آبان امسال ۱۰۵.۸ درصد بیشتر شده و تقریبا دو برابر شده است.