صنعت بلور و چینی ایران سالها زیر چتر نام کشورهایی مانند چک قرار گرفته، اما کارشناسان و بازرگانان صاحب نظر امروزه میگویند که تولیدات ایرانی نیز در بازارهای جهانی میتوانند سخنی برای گفتن داشته باشند به شرط آنکه اگر دولت از آنها حمایت کند.
با حمایت دولت از تولیدکنندگان ابتدا در بازارداخلی از رکود خارج شده و سپس با هدف نیل به بازارهای جهانی میتوانیم به صادرات بیندیشیم بدین منظور برای بررسی بیشتر این موضوع با غلامرضا صفر نژاد رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان چینی و بلور تهران به گفتگو نشستیم.
* درباره وضعیت کلی بازار چینی و بلور توضیح دهید؟
در بازار چینی جات بخاطر تورم رکود وجود دارد به عنوان نمونه یک سرویس غذاخوری برای جهیزیه رشد قیمت ۱۰ برابری داشته لذا خریدار توان خرید را ندارد و بازاردچار رکود میشود.
* دلیل این افزایش قیمتها چیست؟
افزایش قیمت هیچ ربطی به تولید کننده ندارد و او هم مجبور است کالای خود را به این قیمت عرضه کند از مقامات مسئول میخواهیم که به تولید کننده کمک کنند تا هزینه تولید پایینتر بیاید در آن صورت است که میتوانیم کمی از این شرایط رکود خارج شویم و همچنین قیمت نهایی کالا متعادل شده و قدرت خرید مردم نیز بیشتر شود.
سرویس غذاخوری برای جهیزیه رشد قیمت ۱۰ برابری داشته است
الگوی بسیار خوب برای ما کشور ترکیه است، زیرا در این کشور حمایت از تولید کننده در سطح بالایی اعمال میشود اگر یک واحد تولیدی تعطیل شود ضرر آن مستقیما متوجه کل کشور و اقتصاد خواهد بود؛ ترکیه این را خوب فهمیده پس به تولید کننده اعتماد کرده و آنها را در نمایشگاههای بین المللی شرکت میدهد.
متاسفانه در کشور ما فقط برای تمدید پروانه بهره برداری تولید کننده با کوهی از بوروکراسی اداری و معطلی مواجه میشود؛ همین مشکلات در تعامل با بیمه تامین اجتماعی، مالیات و... نیز وجود دارد. در نهایت تمام اینها باعث افزایش قیمت تولید و متعاقبا قیمت کالا میشود.
* دانشگاهها چه کمکی میتوانند کنند؟
در مورد پیوند صنعت و دانشجو همیشه گفته ایم که منابع انسانی متخصص باید با صنعت ما گره بخورند تا دیگر در هیچ زمینهای نیاز به واردات نداشته باشیم و با هر کشوری که ادعایی داشته باشد میتوانیم رقابت کنیم، در حال حاضر توان تولید چینی و بلور در کشور یک تن است و میتوانیم ظرفیت را دو برابر کنیم، اما در حوزه فروش هیچ اتفاق مثبتی رخ نمیدهد، زیرا با وجود دو شرکت بزرگ وارد کننده عرضه و فروش ما اصلا دیده نمیشود.
حضور دانشجویان نخبه در صنعت تولید کشور باعث عدم مهاجرت میشود نخبگانی که هم اکنون مشغول به فعالیت هستند با کمترین دستمزد در کشور مانده اند، اما کشورهای خارجی حاضرند به اینها دستمزدهای بالایی دهند تا جذب آن کشورها شوند چه کسی میتواند ضمانت کند که آنها تا آخر در کشور بمانند؟
* راه حمایت از تولید چیست؟
معرفی برندهای داخلی حتما باید در برنامههای ما قرار گیرد بعضا از محصولات ما به جای برندهای خارجی استفاده میشود اینها موانع بزرگی بر سر راه تولید کنندگان است حال آنکه ما سالها شعار دولتمردان را شنیده ایم که حمایت از تولید داخلی سر داده اند، اما عملا محصولاتی وارد میشود که بهترش را در کشور تولید میکنیم.
الگوی بسیار خوب برای ما کشور ترکیه است، زیرا در این کشور حمایت از تولید کننده در سطح بالایی اعمال میشود
راه حمایت از تولید داخلی را جلوگیری از واردات کالاهای بی کیفیت خارجی میدانیم تولیدات ما برای عرضه به بازار نیازی به ثبت سفارش، هزینه حمل و نقل بین المللی و تهیه ارز ندارد. خودمان تولید و مصرف میکنیم و پول مملکت در کشور خودمان خرج میشود و سپس با صادرات هم ارز را وارد کشور میکنیم همه اینها در نتیجه اگری است که اجرا شود و آن هم اگر دولت حمایت کند است.
* درباره چالشهای صنعت خودتان توضیح دهید؟
چالشهای صنعت تولید چینی و بلور یکی کیفیت مواد اولیه است که با تاسیس واحدهای دانش بنیان میتوانیم به این مهم دست یازیم سپس بحث تامین لوازم یدکی است از آنجا که ماشین آلات این صنعت وارداتی است پس قطعات هم باید وارد شوند، اما تحریم و انتقال ارز این کار را مشکل کرده و در انتها گمرک با شرایط سخت ترخیص چالشهای بیشتری را به تولید کشور وارد میکند.
از دیگر چالشها میتوان از عدم برند سازی نام برد در کنار کارخانجاتی که برند خود را تولید میکنند هستند تولید کنندگانی که محصول را بی نام و نشان روانه بازار میکنند و اصلا متوجه نمیشویم که محصول ایرانی است یا خیر و در بازار هم ممکن است این محصول را هر فروشندهای با نامی و چه بسا خارجی عرضه کند و موجب سردرگمی خریدار شود محصول با کیفیت در خود کشورمان تولید میشود، اما آن را به اسم خارجی برای سود بیشتر میفروشند اگر آن محصول از همان ابتدا با برند خود معرفی میشد دیگر گرانفروشی این چنینی نیز پیش نمیآمد.
درست است که قاچاق مخل اقتصاد کشور است، اما امروزه بخشی از بازار ما را همین کالاهای قاچاق تامین میکنند گرچه بخاطر حجم بالای کالاها حجم کوچکی دارد، اما از بنادر جنوب کشور به داخل میهن آورده میشوند که عمدتا هم از کشور چین و بعضا کشورهای اروپایی هستند گاهی هم کالاهای قاچاقی را میبینیم که از نظر وزنی، ارزشی و حجمی قاچاق را توجیه میکند.
* از صادرات بگویید؟
ما در حوزه صادرات میتوانیم حرفی برای گفتن داشته باشیم ایران پر از منابع خدادادی است، نیروی کار ارزان و فراوان، انرژی ارزان و مهمتر از همه پیشینه هزار ساله ایران در زمینه سفالگری و شیشه سازی کشورهای همسایه مانند افغانستان، پاکستان و بخشی از ترکیه بازار خوبی به منظور صادرات هستند. مطمئنا اگر تولید آنقدر زیاد شود که صادرات هم داشته باشیم معنی این را میدهد که نیروی کار ما سر کار هستند و بیکاری همینطور کاهش مییابد.
ما در حوزه صادرات میتوانیم حرفی برای گفتن داشته باشیم
نمایشگاه دائمی چینی و بلور در کشور مسقط راه اندازی شده است و تلاش ما این است که در آن نمایشگاه حضور داشته باشیم تا محصولاتمان را بتوانیم به کشورهای عربی و آفریقایی بفرستیم. بدین منظور با اتاق ایران صحبتهایی شده تا شرکتهایی که توان صادرات را دارند در این نمایشگاه مشارکت دهیم البته در آن نمایشگاه محصولات چرم نیز حضور دارند.
* برخورد دولت با این صنف چگونه است؟
از نگاه توزیعی دولت به صنف چینی و بلور انتقاد دارم، اتحادیه را در جریان تصمیم گیریها نمیگذارند تولید کننده حق اظهار نظر دارد، اتحادیه پل ارتباطی با اتاق اصناف است؛ اما در مورد قصه بی پایان مالیات که همیشه با آن درگیر هستیم جلسات متعددی هم با وزیر اقتصاد و دارایی و اتاق اصناف برگزار شده و گفته ایم که صنعت بلور و چینی صنعت بزرگی در کشورمان است و درخواستهای خود را به گوششان رسانده ایم، اما تنها این درخواستها شنیده شده من از وزارت صمت انتظار دارم به طور جدی به ما بنگرند.
* نوسانات ارز چه تاثیری بر کار شما میگذارند؟
نوسانات ارزی تاثیر نامطلوبی بر تولید میگذارد و باعث ضرر و زیان کارخانه دار و تولید کننده میشود امروزه کالای ایرانی با تکنولوژی عاری از سرب ساخته میشود، اما در بازار آن را به اسم خارجی میفروشند؛ صنعتگر ما نوآور و خلاق است و از سازمانهای دولتی خواهانیم که تولید کننده را حمایت کند تا بتواند به صادرات هم در کنار بازار داخلی بیندیشد کشورهایی مانند تاجیکستان، پاکستان، قزاقستان، عراق، ترکمنستان مشتریهای ما میتوانند باشند.
اما نکته قابل توجه این است که کشورهای فارسی زبان خرید خود را به صورت ریالی انجام میدهند در حالی که بانک مرکزی ارز خود را به صورت نیمایی با تولید کننده حساب میکند و این پولی است که از جیب صنعتگرمی رود و راه چارهای که به ذهن وی میرسد این است که پول خود را یا به خارج از کشور منتقل کند یا به بازار مسکن تا ضرر نکند.