شب گذشته طبق سنت هرساله ایرانیان آخرین چهارشنبه سال یا همان چهارشنبه سوری با هیجان بسیار با برگزاری جشن به استقبال بهار می رویم، اما برخی افراد تحت تاثیر رفتارهای نابهنجار و غلط این سنت هزار ساله را با هیجان های افراطی و با آسیب زدن به شهروندان همراه است. صدای مواد محترقه و منفجره از گوشه و کنار شهر بلند شده و بازار خرید و فروش مواد آتشزا هم داغ است. استفاده از مواد محترقه و منفجره برای چهارشنبهسوری هر سال آسیبها و خسارات زیادی به مردم و همچنین اقتصاد کشور وارد میکند، اما با وجود اطلاعرسانیها و هشدارهای گسترده کماکان استفاده از این مواد ادامه دارد و میزان خرید و فروش آن هم بیشتر شده است؛ موضوعی که رئیس اتحادیه تهیهکنندگان و فروشندگان مواد شیمیایی تهران به آن اشاره کرد.
بهزاد ملکی گفت: امسال مجبور شدیم میزان بازدید بازرسان خود برای رصد بازار خرید و فروش مواد محترقه را بیشتر کنیم که این موضوع نشان میدهد که متاسفانه میزان خرید و فروش مواد محترقه بیشتر شده است.
ملکی ادامه داد: ما امسال مجبور شدیم تعداد بازرسانمان را به ۶ نفر افزایش دهیم که آنها حدود یک هفته است از ۸ صبح کار گشتزنی را آغاز میکنند.
رئیس اتحادیه تهیهکنندگان و فروشندگان مواد شیمیایی افزود: متاسفانه امسال حتی داروفروشان ناصرخسرو هم فروشنده مواد محترقه شدهاند.
قاچاق مواد محترقه از چین و هند به ایران
ملکی در مورد گردش مالی فروش مواد منفجره و محترقه گفت:، چون این مواد از مجاری قانونی وارد کشور نمیشود و بیشتر قاچاق است هیچ داده و اطلاعاتی در این باره در دسترس نیست. تنها اطلاعاتی که ما داریم و بر مبنای آن عمل میکنیم این است که از اوایل اسفندماه به همه کسانی که در بازار و صنف خود اکلیل و سرنج میفروشند اعلام میکنیم که به هیچ عنوان حق فروش و مواد محترقه و اکلیل و سرنج را ندارند.
رئیس اتحادیه تهیهکنندگان و فروشندگان مواد شیمیایی با بیان اینکه مواد منفجرهای که در حال فروش است همه به صورت قاچاق از چین و هند وارد کشور میشود، افزود: آن چیزی که به صورت قانونی وارد کشور میشود موادی است که در جشن تولدها و عروسیها استفاده میشود.
وی در مورد نحوه نظارت بر فروش مواد محترقه هم گفت: همانطور که گفتم بازرسان ما از صبح در بازار در حال رصد مغازهها هستند، اما مشکل اینجاست که بیشتر فروشندگان مواد محترقه دستفروش هستند و گوشه خیابان کالای خود را میفروشند و انبارهای آنها هم در کوچه و پسکوچههای مناطقی مانند چهارراه سیروس و عودلاجان و پامنار است.
ملکی افزود: درواقع مغازهای نداریم که جواز صنفی داشته باشد و بخواهد مواد محترقه بفروشد برای همین است که نمیشود هیچ گونه نظارتی بر فروشندگان مواد محترقه و منفجره کرد. تنها کاری که میشود کرد این است که جلوی فردی که فروشنده است را بگیریم که بازرسان ما این کار را میکنند. البته این کار بدون دردسر نیست و هر روز چندین درگیری بین بازرسان ما و افراد فروشنده مواد محترقه پیش میآید.
رئیس اتحادیه تهیهکنندگان و فروشندگان مواد شیمیایی در مورد اینکه چه موادی به صورت مجاز برای مناسبت چهارشنبهسوری قابل خرید و فروش است؟ گفت: تنها مواد مجاز موادی است که برای تولد و عروسیها قابل فروش است که البته آنها را هم اصناف دیگر مانند خرازیها و لوازم تحریریها میفروشند و از اول اسفند به هیچ عنوان امکان خرید و فروش موادی که محترقه باشد مانند نیتراتها و اکلیل و سرنج نیست و به کل ممنوع است.
دست چه کسانی در کار است؟
ملکی در مورد اینکه مافیای پشت پرده عرضه مواد محترقه چه کسانی هستند، گفت: این امر اصلا به داخل شهر تهران محدود نمیشود، چون اگر در داخل تهران باشند بازرسان ما در حال رصد همه اصناف هستند.
رئیس اتحادیه تهیهکنندگان و فروشندگان مواد شیمیایی افزود: اکثر اینها کسانی هستند که انباری در سطح شهر ندارند و انبارهایشان بیرون شهر است اگر هم بعضا انبارهایی میبینید که در سطح شهر منفجر میشوند انبار افراد خردهپا هستند که ۲۰ تا ۳۰ کیلو جنس دارند وگرنه انبارهای عمدهفروشی حاوی ۵ تا ۱۰ تن جنس است و آنها فروش یومیه خود را در داخل شهر عرضه میکنند و هیچ موقع فروش هفتگی خود را به انبارهای داخل شهر منتقل نمیکنند.
مواد محترقه چند؟
در حال حاضر قیمتهای مختلفی برای فروش مواد محترقه و آتشزا عنوان میشود. فروش آنلاین و اینترنتی این مواد نیز در سالهای اخیر افزایش یافته است. همین امروز سرهنگ داود معظمی رئیس پلیس فتا پایتخت در خصوص کلاهبرداری در پوشش فروش موادمحترقه و آتش بازی با طراحی درگاه پرداخت جعلی به شهروندان هشدار داد.
وی همچنین درباره آموزش ساخت مواد محترقه در فضای مجازی هشدار داد و گفت: علاوه بر تهدیدات جانی این موضوع، کلاهبرداران نیز به بهانه فروش مواد محترقه در کمین هستند.
در عین حال قیمتهای متفاوتی از مواد محترقه در سایتها و فضای مجازی به چشم میخورد. قیمتهایی که بعضا میلیونی میشود.
همچنین در برخی صفحات فضای مجازی مانند تلگرام و اینستاگرام نیز قیمتهایی متفاوتی برای این اقلام که بسیاری از آنها مجاز هم نیستند؛ اعلام شده است. در برخی از این صفحات قیمت هر بسته پروانه خارجی ۱۵۰ هزار تومان، هر بسته ۶ عددی پروانه ایرانی ۷۵ هزار تومان، هر عدد دینامیت قرمز ۳۵ هزار تومان، هر عدد دینامیت مشکی بلند ۲۵ هزار تومان، هر عددی دودزای کوچک ۶۰ هزار تومان و هر عدد دودزا ۸۰ هزار تومان ذکر شده است.
همچنین هر عدد آبشار ستاره بزرگ ۱۵۰ هزار تومان، هر عدد آبشار ستاره کوچک ۷۵ هزار تومان، هر عدد چلچله ۲۵۰ هزار تومان، موشک سوتی هر بسته ۱۲ عددی ۷۰ هزار تومان، راکت دو قلو هر بسته ۸۰ هزار تومان، ۷ ترقه هر بسته ۱۳۰ هزار تومان، کبریتی هر بسته ۱۵ هزار تومان و فشفشه هر بسته ۵ عددی ۸۰ هزارتومان، مشعل هر عدد ۴۰ هزار تومان، منور هر عدد ۳۵ هزار تومان و سه پایه هر عدد ۲۵ هزار تومان فروخته میشود؛ البته این قیمتها در صفحات مختلف مجازی متفاوت ذکر شده است، اما آنچه که واضح است سودی است که فروش این اقلام که بعضا بسیار پرخطر و قاچاق نیز هستند روانه جیب فروشندگان و قاچاقچیان میکند.
برخورد با واحدهای صنفی فروشنده اکلیل و سرنج
ناصر اقبالی، رئیس اتحادیه رنگ فروشان تهران درباره تمهدیدات صنف رنگفروشان تهران برای عدم فروش مواد خطرزا که برای ایام چهارشنبه آخر سال استفاده میشود، گفت: طبق روال سالهای قبل اتحادیه صنف رنگفروشان به صورت اتوماتیک به تمامی اعضا پیام داده و با تهیه بروشور و در اختیار قرار دادن آن به اعضای صنف، فروش این مواد خطرناک را قدغن اعلام کرده است.
اقبالی اظهار کرد: هر واحد صنفی در صورت تخلف و فروش دو ماده اکلیل و سرنج صددرصد توسط اتحادیه و اماکن پلمب میشود. ما کنترل نامحسوس داریم و تاکنون تخلفی در این مورد نداشته ایم. پلیس اماکن عمومی این روزها به فروشگاههای منطقه بازار مولوی که سالهای گذشته بیشترین خرید و فروش مواد خطرزا در این منطقه انجام میشد، سر زده و از فروشندگان امضا گرفته است که در صورت تخلف با آنها برخورد کند.
وی ادامه داد: ما و خیلی از اتحادیههای دیگر مانند اتحادیه فروشندگان و تولیدکنندگان مواد شیمیایی، اتحادیه سوپرمارکت داران، اتحادیه عطار و سقط فروشان و عمده فروشان مواد شوینده و پاک کننده تهران و ... با هماهنگی پلیس اماکن نیروی انتظامی در حال کنترل اوضاع هستند. گفته میشود چهارراه مولوی صبح زود تبدیل به محلی برای خرید و فروش مواد محترقه شده است که نیروی انتظامی دستور داده این منطقه بیشتر کنترل شود.
اقبالی افزود: ما از یک ماه قبل در این مورد به فروشندگان اطلاع رسانیهای لازم را انجام میدهیم و حدود ۶ سال که کسانی که عضو اتحادیه ما هستند فروشی در زمینه اکلیل و سرنج انجام نمیدهند.
وی در خصوص فروش ماه سرنج گفت: سرنج معمولا بیشتر مورد نیاز کارخانههای باتری ساز است؛ لذا معمولا اعضای صنف مشتریان خود را میشناسند. به اعضای صنف اعلام کردهایم به افراد مشکوکی که در طول سال خریدی از صنف ما ندارند و فقط در ایام آخر سال برای خرید وسایلی مورد استفاده در مواد محترقه مراجعه میکنند، جنس نفروخته و در صورت اصرار خریداران، به آنها بگویند برای خرید این مواد باید به کلانتری رفته، توسط مراجع انتظامی مجوز بگیرند، سپس به واحد صنفی مراجعه کنند.
رئیس اتحادیه رنگ فروشان تهران اظهار کرد: معمولا کسانی که میخواهند مواد خطرزا تولید کنند بیشتر نوجوانان و جوانان هستند. اعضای صنف نیز مشتریان خود را میشناسند وقتی این افراد در طول یک بار هم به صنف مورد نظر مراجعه نکنند به راحتی قابل تشخیص است که دو ماده اکلیل و سرنج را برای تهیه مواد منفجره میخواهند؛ لذا برای همکاران ما این مشتریان قابل تشخیص هستند و از فروش به آنها خودداری میکنند.
وی ادامه داد: البته چند سالی است که اجناس چینی قاچاق بازار را احاطه کرده است و خرید اینگونه مواد با توجه به واردات آن از کشورهای دیگر از صنف ما بسیار کمتر شده است. به جرات میتوانم بگویم خرید و فروش دو ماه سرنج و اکلیل در این ایام نزدیک به صفر است، چون من خودم روی این موضوع حساسیت بالایی دارم و از همکارانم میخواهم که فروشی در این خصوص نداشته باشد چرا که خطرات آن به مراتب بیشتر از سودی است که برای فروشنده دارد.