شرط خودکفایی و پایداری تولید گندم چیست؟

سال ۹۲ دومین باری بود که کشور به خودکفایی گندم رسید، اما این موضوع دوام زیادی نداشت به طوریکه بعد از گذشت سه سال مجدد واردکننده گندم شدیم.

خودکفایی در تولید محصولات استراتژیک از جمله گندم و افزایش ضریب امنیت غذایی از جمله سیاست‌های وزارت جهاد است که برای تحقق این موضوع راهکار‌هایی همچون کشت قراردادی، توسعه کشت دیم و مصوبه الگوی کشت و کاهش تولید محصولات آب بر اجرا شد.

سیدجواد ساداتی نژاد گفت: خودکفایی در تولید گندم طی سال‌های گذشته سینوسی بوده است، به همین دلیل نگاه دولت ایجاد پایداری در خودکفایی تولید گندم و نان است.

ساداتی نژاد گفت: سالانه ۹ میلیون تن گندم مورد نیاز واحد‌های خبازی برای رسیدن به خودکفایی ۱۰۰ درصدی است که در سال زراعی جاری پایداری و خودکفایی گندم محقق می‌شود.

در همین ارتباط سهراب سهرابی مجری طرح گندم وزارت جهاد گفت: مجموعه وزارت جهاد با همکاری سازمان تجقیقات و ترویج کشاورزی برنامه پنج ساله تولید پایدار گندم را تهیه کرده که از سال جاری آغاز شده است.

سهرابی افزود: در دهه ۸۰ و ۹۰ به خودکفایی گندم رسیدیم، تما زمان زیادی طول نکشید که مجدد واردکننده شدیم. اما اکنون طرحی پیش بینی کرده ایم که پایداری تولید رخ دهد.

مجری طرح گندم گفت: خودکفایی پایدار در تولید گندم هدفگذاری شده و برای تحقق این پروژه الزاماتی همچون اعتبارات، بذر و سایر نهاده‌های مورد نیاز باید در اختیار قرار بگیرد چراکه در کشورما ظرفیت و پتانسیل خودکفایی و پایداری تولید گندم وجود دارد.

سالانه ۲۵ درصد گندم تولیدی هدر می‌رود

عطااله هاشمی رئیس بنیاد ملی گندمکاران گفت: هم اکنون آماری که در خصوص نیاز گندم برای آرد و نان مطرح می‌شود، غیرواقعی است چراکه با ۸ میلیون تن گندم به راحتی می‌توان آرد مورد نیاز نان کشور را تامین کرد.

به گفته او، با جلوگیری از هدررفت آرد و کاهش ضایعات کمتر از ۸ میلیون تن گندم مورد نیاز است که بنابر آمار تولید و خرید تضمینی گندم، مشکلی در تامین نیاز کشور نداریم.

هاشمی ادامه داد: اگر جلوی ریزش‌های غیرقانونی و تخلفات آرد گرفته شود و از طرفی کیفیت نان را افزایش دهیم، به سهولت می‌توان از واردات گندم بی نیاز شد.

رئیس بنیاد ملی گندمکاران با بیان اینکه در شرایط کنونی ۲۰ تا ۲۵ درصد گندم تولیدی هدر می‌رود، گفت: این درحالی است که اگر این میزان به مصرف اضافه شود، خودکفایی محقق می‌شود.

او با اشاره به راهکار‌های خودکفایی گندم گفت: جلوگیری از ضایعات گندم و نان از مزرعه تا سفره، واقعی شدن قیمت آرد و پرداخت یارانه به اقشار آسیب پذیر و همچنین جلوگیری از قاچاق آرد و افزایش نظارت بر پخت و کیفیت نان از عوامل و راهکار‌های موثر در رسیدن به خودکفایی پایدار است.

افزایش عملکرد در اراضی آبی راهکار رسیدن به خودکفایی و پایداری تولید گندم

علیقلی ایمانی مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران گفت: بنابر آمار از مزرعه تا سفره ۳۰ درصد گندم تولیدی از بین می‌رود که کاهش این‌میزان ضایعات در پایداری تولید تاثیر بسزایی دارد.

او با بیان اینکه پایداری تولید گندم به اراضی آبی بر می‌گردد، افزود: دستیابی به تولید پایدار و خودکفایی گندم در حدود ۲ میلیون هکتار اراضی آبی دست یافتنی است به طوریکه با تامین و در اختیارقراردادن امکانات لازم به کشاورزان اراضی آبی و افزایش عملکرد در واحد سطح به ۵ تا ۶ تن در هکتار، ۱۰ تا ۱۲ میلیون تن گندم برداشت می‌شود که این میزان جوابگوی نیاز کشور است.

ایمانی ادامه داد: با توجه به آنکه اراضی آبی تحت تاثیر تنش آبی نیست؛ بنابراین برنامه ریزی‌ها باید به این سمت رود چراکه دیم زار‌ها شرایط خاص خود را دارد که در صورت بکارگیری تمامی فنون و تکنیک در دیم زارها، میزان تولید در اراضی دیم بازهم به ریزش‌های جوی بستگی دارد.

مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران قیمت مناسب خرید تضمینی گندم را از دیگر راهکار‌های خودکفایی اعلام کرد و گفت: در سال زراعی جاری اصلاح قیمت خرید تضمینی ارتباطی به نرخ نان ندارد، کمااینکه سال قبل قیمت خرید تضمینی هرکیلو گندم ۱۱ هزار و ۵۰ تومان بود، اما آرد با نرخ یارانه‌ای در اختیار نانوا قرارداده می‌شد.

او ادامه داد: اعلام قیمت مناسب خرید تضمینی در ترغیب کشاورزان به کشت و تحویل گندم به مراکز خرید تاثیر بسزایی دارد. قیمت نان به مولفه‌های دیگر همچون هزینه‌های کارگری، سربار و قیمت نان بستگی دارد.

ایمانی گفت: برآورد‌ها حاکی از آن است که با استمرار شرایط مناسب جوی، تولید گندم به بیش از ۱۲ میلیون تن برسد که با اصلاح قیمت خرید، خودکفایی محقق می‌شود.

استفاده از ارقام پربازده و مقاوم به خشکی راهی برای رسیدن به خودکفایی گندم

جلال محمودزاده نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفت: خودکفایی محصولات استراتژیک همچون گندم و دانه‌های روغنی بیشتر زمینه شعاری دارد چراکه شرایط جوی و پراکنش بارش در پایداری تولید تاثیر بسزایی دارد.

به گفته او، زمانیکه با چالش خشکسالی و پراکنش بارش روبرو هستیم، تولید گندم و دیگر محصولات استراتژیک تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

محمود زاده ادامه داد: استفاده از ارقام پرتولید در اراضی آبی گندم در تامین نیاز کشور و رسیدن به خودکفایی پایدار تاثیر بسزایی دارد.

نایب رئیس کمیسیون کشاورزی گفت: در برخی سال‌ها بدلیل ناپایداری تولید، مجبور به واردات هستیم. درحالیکه با معرفی ارقام پرتولید و مقاوم به خشکی می‌توان به خودکفایی رسید.

او با بیان اینکه کشت محصولات در کشورما براساس عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد، گفت: با اصلاح قیمت خرید تضمینی، ارائه تسهیلات ارزان قیمت و ماشین آلات یارانه‌ای می‌توان کشاورزان را وارد مسیر الگوی کشت کرد، در غیراین صورت اجبار کشاورزان به رعایت الگوی کشت جواب نمی‌دهد.

با توجه به ظرفیت و پتانسیل‌های کشور، امکان رسیدن به خودکفایی و پایداری تولید گندم وجود دارد و تنها نیاز است که راهکار‌ها و الزامات لازم برای دستیابی به این امر مهم فراهم شود تا برای همیشه از واردات گندم و وابستگی تامین آرد به آن سوی مرز‌ها بی نیاز شویم.