زائران غیرایرانی‌ آستان کرامت رضوی، هم فال و هم تماشا

حجم خدمات آستان قدس رضوی در ایام دهه کرامت برای زائران غیرایرانی در گستره حرم متبرک امام رضا (ع) آنچنان وسیع و متنوع است که بی شک برای هر زائری هم فال هم تماشا است، از دادن لباس مناسب بگیر تا پذیرایی به سبک سنتی کشوری که زائران از آن آمده اند و برگزاری سرود، جشن، سخنرانی و نمایشگاه از دیگر برنامه‌های اجرا شده فرهنگی متناسب با خلق و خوی مردم آن کشور‌ها است.

جدا از این، آستان قدس رضوی تقسیم‌بندی خاصی هم برای خدمت رسانی به زائران خارجی در اماکن متبرکه داشته است به طوری که بسته به فراوانی زائران، رواق یا صحنی را به صورت ویژه به آنان اختصاص داده است، حتی زائرانی که قصد مسلمان شدن دارند یا می‌خواهند ازدواج کنند نیز از خدمات ویژه این آستان مقدس بی نصیب نمانده اند.

زیارت از مواردی است که در ادیان و مذاهب مختلف مورد تأکید قرار گرفته است، بر این اساس همه ساله جمعیت زیادی از دین‌مداران از نقاط مختلف دنیا به سوی اماکن مقدس مذهبی آمده و آداب و مناسک زیارت را بجا می‌آورند، حرم مطهر رضوی به عنوان قلب زیارتی ایران نیز همواره مورد توجه پیروان ادیان مختلف بوده و آنان عمدتا در مناسبت‌های خاص مانند دهه کرامت تلاش کرده اند به حرم امام رضا (ع) آمده و زیارت خود را از این باب انجام دهند.

حرم امام رضا (ع) در شهر مشهد یکی از مراکز مهم در پذیرش زائران و گردشگران از اقصی نقاط جهان است و همه‌ساله پذیرای خیل بی‌شمار زائران مشتاقی است که در مناسبت‌های خاص به این صحن و سرا روی می‌کنند. هرچند زیارت به عنوان یک کنش دینی از دیدگاه همه پیروان ادیان و کتب مقدس، ارزشمند شناخته می‌شود، اما تبدیل آن به یک ارزش اجتماعی و ظرفیت فرهنگی برای جذب گردشگر، انتقال ارزشها، مفاهیم، سنن و ظرفیت‌های یک کشور به نقاط دیگر همواره مورد توجه متولیان این حوزه بوده و در این زمینه برنامه ریزی‌های گسترده‌ای نیز انجام داده اند.

زیارت هر فردی تابعی از نیازها، انگیزه‌ها و نگرش‌های او است و در صورتی که متولیان در مقصد زیارت، شناسایی درستی از آن داشته باشند و امکانات و تسهیلات لازم را فراهم کنند، به طور قطع در رسیدن به اهداف خود در توسعه زیارت موفق خواهند شد لذا از این حیث کیفیت ارایه خدمات در اماکن مقدس بسیار اهمیت دارد.

حرم امام رضا (ع) در شهر مشهد یکی از مراکز مهم در پذیرش زائران و گردشگران از اقصی نقاط جهان است و همه‌ساله پذیرای خیل بی‌شمار زائران مشتاقی است که در مناسبت‌های خاص به این صحن و سرا روی می‌آورند، لذا متولیان این آستان مقدس، برنامه ریزی ویژه‌ای برای خدمت‌رسانی به مشتاقان زیارت بارگاه منور رضوی داشته اند و توسعه خدمات خود را با توجه به رشد روزافزون جمعیت زائران این بارگاه فزونی بخشیده اند.

حجت الاسلام حجت گنابادی نژاد معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استاندار خراسان رضوی گفت: باید تلاش کرد تا سفر به معنای عام و زیارت به معنای خاص، به عنوان بهترین سرمایه‌های اجتماعی کشور و انقلاب اسلامی مورد توجه قرار گیرند.

او افزود: در هیچ موضوعی نمی‌توان مردم را به اندازه زیارت چنین راضی، خوشحال و باطراوت دید، بنابراین به این مهم باید رویکرد ویژه‌ای داشت لذا با توجه به جمعیت بیش از ۴۰۰ میلیون نفری شیعیان در جهان، مشهد ظرفیت خوبی برای جذب درصد محدودی از این جمعیت را دارد که باید برای آن برنامه ریزی کند.

تشرف سالانه پنج تا هفت میلیون زائر غیرایرانی به مشهد

محمد ذوالفقاری مدیر زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی گفت: سالانه بین پنج تا هفت میلیون زائر غیرایرانی به حرم مطهر امام رضا (ع) وارد می‌شوند، از این تعداد ۶۰ درصد از کشور‌های عربی، ۳۰ درصد از کشور‌های شبه قاره هند و ۱۰ درصد از دیگر کشور‌های جهان هستند که عمده آنان را آذری زبانها، انگلیسی زبان‌ها و اسپانیولی زبان‌ها تشکیل می‌دهند.

او افزود: یکی از برنامه‌های ویژه آستان قدس رضوی در مدیریت امور زائران غیرایرانی آن است که برای هر حوزه زبانی یک مکان ویژه در حرم مطهر رضوی به منظور ارایه خدمات فرهنگی اختصاص داده است، در این راستا رواق‌های دارالرحمه و دارالمرحمه و صحن غدیر به عرب زبانها، رواق غدیر برای اردو زبان‌ها اختصاص یافته و مکان ویژه‌ای هم در حرم مطهر برای آذری زبانها، انگلیسی زبان‌ها و سایر زبان‌ها در نظر گرفته شده است.

مدیر زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی با بیان اینکه مدیریت امور زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی در طول سال برنامه‌های متنوعی را به زائران غیرایرانی ارایه می‌دهد، ادامه داد: برنامه‌های این مدیریت در ایامی مانند دهه کرامت ویژه‌تر است به طوری که امسال مراسم آیینی، اجرای سرود، اجرای نمایشی که مربوط به زندگی "دعبل خزائی" با عنوان "فریادی در سکوت" است، همچنین برگزاری جشن تکلیف برای دختران غیرایرانی در نظر گرفته شده و در حال برگزاری است.

ذوالفقاری بیان کرد: در یکی از این برنامه‌ها ۲۵۰ دختر ایرانی جشن تکلیف خود را در صحن غدیر برگزار کردند که دختران نومکلفی از ۱۷ ملیت دنیا نیز در آن حضور یافتند، همچنین از ابتدای دهه کرامت، نمایشگاهی با عنوان «عشرالولایه» با همکاری هنرمندان نقاش و خطاط و گرافیست از کشور‌های لبنان، عراق، بحرین و ایران در رواق دارالرحمه حرم مطهر برپا شده که در آن ۱۵۰ تابلو خط، نقاشی و گرافیک به نمایش درآمده است.

او تصریح کرد: برگزاری مسابقاتی ویژه مخاطبان کودک، مسابقه مداحی، اجرای گروه‌های سرود به زبان عربی، اردو و زبان‌های دیگر، راه اندازی پویش قرائت سوره مبارک یاسین در مدح حضرت رضا (ع) از دیگر برنامه‌هایی است که امسال برای زائران غیرایرانی در ایام دهه کرامت در نظر گرفته شده و اجرا می‌شود.

جشن شیرچای پاکستانی‌ها در حرم رضوی

رسم میزبانی آستان قدس رضوی از زائران خارجی، به ویژه پاکستانی‌ها، که جمعیت زیادی از زائران را تشکیل می‌دهند، ویژه است تا آنجا که امسال در دهه کرامت با مشارکت برخی از اهالی پاکستان، در نزدیکی چایخانه حضرت رضا (ع)، خادمان بارگاه رضوی از آنان با شیرچای استقبال کردند.

مدیر امور زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی یکی از بخش‌های پررنگ خدمت رسانی به زائران غیرایرانی در دهه کرامت امسال را جلب مشارکت زائران در برنامه‌های حرم مطهر رضوی دانست و تاکید کرد: به طور مشخص امروز زائران پاکستانی با همکاری خادمان حرم، زمینه پذیرایی از زائران کشورشان را با شیرچای در چایخانه مستقر در صحن امام حسن مجتبی (ع) فراهم کردند.

ذوالفقاری اظهار کرد: عموما پاکستانی‌ها در روز‌های عید و مناسبت‌های جشن و شادمانی، از مهمانان با شیرچای پذیرایی می‌کنند لذا به یمن ایام دهه کرامت حرم مطهر رضوی نیز از زائران پاکستانی با شیرچای استقبال کرد.

پاکستانی‌ها جمعیت زیادی از زائران خارجی حرم امام رضا (ع) را به خود اختصاص می‌دهند و آنان علاقه ویژه‌ای برای سفر به مشهد و زیارت آن امام همام دارند. وزیر امور خارجه پاکستان که چندی پیش به مشهد سفر کرده بود به شمار زیاد زائران پاکستانی در این شهر اشاره کرده و گفته بود: پاکستانی‌ها جمعیت زیادی از زائران خارجی حرم امام رضا (ع) را به خود اختصاص می‌دهند و آنان علاقه ویژه‌ای به سفر به مشهد و زیارت آن امام همام دارند.

بی شک سیاحت و گشت و گذار گردشگران غیرایرانی به ویژه مسیحیان، یهودیان و بوداییان که چنین اماکنی برای آنان ناآشنا است، در صحن و سرای حضرت امام رضا (ع) زیبا و شگفت انگیز است و به قول معروف این حضور برای آنان هم فال و هم تماشاست. خادمان بارگاه منور رضوی نیز حرم‌گردی را برای گردشگران تدارک دیده اند تا آنان از دیدن زیبایی‌های آرامگاه شمس الشموس بی نصیب نمانند.

او با بیان اینکه از شمار زائران یا گردشگران غیرایرانی که در دهه کرامت به حرم مطهر امام رضا (ع) مشرف می‌شوند، آمار مشخصی در دست نیست، افزود: البته می‌توان گفت که در این شب‌ها دست کم در ویژه برنامه‌های صحن غدیر حرم مطهر پنج هزار نفر زائر خارجی حضور می‌یابند که فراوانی زائران غیرایرانی در این ایام را نشان می‌دهد.

مدیر امور زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی ادامه داد: بیشترین شمار زائران و گردشگران غیرایرانی حرم مطهر رضوی در دهه کرامت امسال را متعلق به کشور‌های حاشیه خلیج فارس به ویژه کشور‌های عمان، بحرین و عربستان سعودی دانست و گفت: زائران عربستان بعد از هفت سال برای نخستین بار است که به حرم مطهر رضوی مشرف می‌شوند.

ذوالفقاری با اشاره به مسلمان شدن زائران غیرایرانی بیان کرد: عموما سالانه بین ۴۰ تا ۵۰ نفر در حرم مطهر امام رضا (ع) به اسلام مشرف می‌شوند که از ابتدای امسال هفت نفر از کشور‌های کره جنوبی، اسپانیا و فیلیپین در حرم امام رضا (ع) به اسلام تشرف یافته اند.

او تصریح کرد: در‌های حرم مطهر رضوی به روی هیچ فردی اعم از مسلمان یا غیرمسلمان بسته نمی‌شود، گردشگران غیرمسلمان به جز روضه منوره که منع شرعی دارد، می‌توانند از جاذبه‌های دینی و معنوی این صحن و سرا دیدن کنند و از کلاس‌های معرفتی نیز بهره بگیرند، به آنان حتی در ورودی حرم مطهر پوشش مناسب به صورت رایگان داده می‌شود.

مدیر امور زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی با اشاره به ازدواج‌های زائران غیرایرانی در حرم مطهر رضوی تاکید کرد: در ایام دهه کرامت که عقد بالاسر حضرت به عنوان یک سنت قدیمی افزایش پیدا می‌کند، مراسم عقد دائم برای غیرایرانی‌ها نیز برگزار می‌شود و از ابتدای دهه کرامت امسال تاکنون ۶ مورد ازدواج زائران غیرایرانی در حرم مطهر رضوی ثبت شده است که این تعداد تا پایان دهه کرامت به بیش از ۱۰ مورد نیز خواهد رسید.

منبع:ایرنا