آزمایشگاه‌های تشخیص طبی چگونه ارزیابی می‌شوند؟

محمود جاوید، عضو هیئت مدیره انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی ایران درباره موفقیت ایران در ارزیابی کیفی آزمایشگاه‌های آسیا و اقیانوسیه گفت: یکی از کار‌هایی که در کشور ما برای ارزیابی آزمایشگاه‌ها انفاق می‌افتد، این است که بررسی کنند آزمایشگاه‌ها کار خود را به درستی انجام می‌دهند یا خیر. برای این کار سه بار در سال برای آزمایشگاه‌ها یک نمونه از خون انسان فرستاده می‌شود که جواب آزمایش‌های آن را می‌دانند؛ اما آزمایشگاه نمی‌داند.

او ادامه داد: وقتی مردم آزمایش می‌دهند، جواب آزمایش را در وهله اول نه مراجع می‌داند نه آزمایشگاه، اما ما وقتی نمونه برای آزمایشگاه می‌فرستیم خودمان جواب را می‌دانیم و بررسی می‌کنیم که آزمایشگاه جواب درست می‌دهد یا نه.

جاوید گفت: ما از نمونه‌های استاندارد خارجی استفاده می‌کنیم که مقادیر آن کاملا برایمان مشخص است. اگر آزمایشگاه این آزمایش را انجام دهد و جواب در محدوده جواب‌های ما باشد، ما در پایان یک سال اعلام می‌کنیم به آن‌ها که در کدام قسمت‌ها جواب درست بوده و در کدام موارد درست نبوده است.

او تاکید کرد: در این بررسی محدوده مقادیر مد نظر قرار می‌گیرد؛ چرا که هیچ چیز ثابت و مشخصی وجود ندارد. مثلا اگر از یک نفر در یک زمان سه آزمایش قند گرفته شود، هر سه ممکن است کمی با هم متفاوت باشند و برای ما میانگین ملاک است.

عضو هیئت مدیره انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی توضیح داد: ما در سال سه بار نمونه مجهول برای ارزیابی آزمایشگاه‌هایی که می‌خواهند با ما کار کنند، می‌فرستیم و تعداد آن‌ها حدود ۲ هزار و ۲۰۰ آزمایشگاه است. این آزمایشگاه‌ها هر سال داوطلبانه برای ارزیابی اسم نویسی می‌کنند.

جاوید گفت: کنترل کیفی آزمایشگاه‌ها از سال ۱۳۸۷ انجام می‌شود و هر ۵ سال یک بار یک گواهی پنج ساله اعطا می‌شود تا آزمایشگاه‌ها پروانه خود را تمدید کنند.