بورس املاک بستری برای معامله زمین، آپارتمان، ملک و به طور کلی دسته دارایی املاک و مستغلات خواهد بود. در رابطه با بورس مسکن دو بحث متفاوت وجود دارد، یکی عرضه املاک و داراییهای شرکتهای دولتی که مطابق با قانون رفع موانع تولید بوده و شرکتهای دولتی باید داراییهای مازاد خود را به فروش برسانند. برای مثال بانکها داراییهای غیر مولد خود را باید به فروش برسانند.
موضوع مهم و اصل در اینجا صندوقهای زمین و ساختمان هستند، ماهیت این صندوقها تامین مالی و سوق دادن نقدینگی به سمت ساخت و ساز است. این طرح حاصل همکاری بین وزارت راه و شهرسازی و سازمان بورس است. بدین صورت که نقدینگی مورد نیاز برای اجرای پروژههای ساختمانی با فروش به صورت سهام تامین مالی میشود.
صحبتهایی که تا به اینجا شنیده میشود بدین صورت است که واحد فروش به صورت متری باشد، درواقع هر سهم معادل یک متر مربع خواهد بود. جهت تضمین نیز گفته شده که بورس کالا تضامین را از طرفین دریافت کرده تا افراد با خیال راحت اقدام به خرید کنند.
بورس مسکن یک فضای جدید، رقابتی و مبتنی بر ابزارهای نوینتر تامین مالی برای فعالیت فراهم میآورد و از این نظر راه اندازی آن مثبت قلمداد میشود. ضمن اینکه عملا یک دسته دارایی (کلاس دارایی) جدید را وارد بورس میکند و موجب تنوع فرصتهای سرمایه گذاری پیش روی سرمایه گذاران میشود که از این نظر نیز مثبت قلمداد میشود.
در حال حاضر مهمترین داده برای قیمتهای مسکن که به صورت رسمی و سامان دهی شده منتشر شود، آمارهای مرکز آمار است که اولا گذشته نگر بوده و دوما در عمل مبنای تعیین قیمت قرار نمیگیرد و باید گفت که بازار مسکن با سازمان دهی دقیق نظارتی جهت قیمت گذاری روبرو نیست و قطعا به ابزارهای جدی در این زمینه نیازمند است.
به نظر میرسد بورس مسکن بتواند پتانسیل فراهم کردن این بستر قیمت گذاری شفاف را داشته باشد، البته قطعا قیمت گذاری بجز ساز و کارهای شفافی، چون بورس به نظارت نیز نیازمند است.
محمد خبری زاده کارشناس بازار سرمایه گفت: بانکها املاک بسیاری دارند و بارها بارها جدا از بحث قانونی بر این نکته تاکید شده که نباید بنگاهداری دارند بنگاهداری بانکها که معایب مختلفی از جمله تحت تاثیر قرار گیری شاخصهای کلان اقتصادی را به همراه دارد.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه اظهار کرد: گاهی خود بانکها تمایل به عرضه و فروش املاک خود دارند، اما به سبب شرایط و میزان مبالغ مورد نیاز متقاضی برای آنها وجود ندارد حالا صندوق املاک و مستغلات این امکان را فراهم میکند که بانکها بتوانند این املاک خود را به واحدهای خرد تبدیل و به متقاضیان بیشتری با فروش برسانند.
خبری زاده افزود: در کل صندوقهای املاک و مستغلات این امکان را فراهم میکنند تا علاقهمندان به سرمایه گذاری در حوزه مسکن و زمین با سرمایههای خرد خود هم بتوانند در اینحوزه سرمایهگذاری کنند مسیری که میتواند به کاهش بنگاهداری داری بانکها کمک قابل توجهی کند.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: بانک مرکزی هم به سبب همین موارد مطرح شده این اجازه را به بانکها داده که بتوانند صندوق املاک و مستغلات تاسیس کنند تاسیس صندوقی که شاید کمی نادیده هم گرفته شده، اما در مجموع مسیری مناسب، شفاف و در دسترسی برای بانکها جهت رهایی از بنگاهداری محسوب میشود.