توافق هسته‌ای یک گام به پیش

علی باقری‌کنی، رئیس تیم مذاکره‌کننده ایرانی روز گذشته با انتشار پیامی توئیتری، گفتگو‌های انجام‌شده را رو به پیشرفت خواند و خبر از وقفه‌ای چندروزه و کوتاه در مذاکرات هسته‌ای داد، پیشرفت در روند مذاکرات گزاره‌ای است که علاوه‌بر باقری، مذاکره‌کننده ارشد روسیه در وین نیز به آن اذعان داشته است. میخائیل اولیانوف روز گذشته پس از نشست سه‌جانبه با مذاکره‌کنندگان ارشد ایران و چین، به خبرنگاران گفت پیشرفت‌هایی در مذاکرات صورت گرفته که جزئیات آن در روز‌های آینده ارائه خواهد شد. همزمان با انتشار اخبار مربوط به پیشرفت در مذاکرات خبری نیز در فضای رسانه‌های داخلی منتشر شد با این مضمون که: «طرفین در رایزنی‌های خود توانسته‌اند به پیش‌نویس جدیدی با اعمال نظرات ایران دست یابند که درصورت نهایی شدن، این متن مبنای رایزنی‌های آتی قرار خواهد گرفت.»


توافق هسته‌ای یک گام به پیش


در همین رابطه روزنامه فرهیختگان گفت‌وگویی با علیرضا کوهکن، کارشناس مسائل بین‌الملل انجام داده است که بخش‌های مهم آن در ادامه می‌آید:

پیش‌نویس جدید نشان‌دهنده پیشرفت در مذاکرات است

- اصولا وقتی متن‌ها در مذاکرات نهایی نشده، متن پیش‌نویس ارائه دادن یک امر عادی است. معنی این متن‌های پیش‌نویس این نیست که وقتی یک چیز جدید روی میز مذاکره گذاشته می‌شود، در کل متن‌های قبلی کنار می‌رود.

- مذاکرات چندجانبه و متعددی بین روسا و کارشناسان انجام می‌شود که در این مذاکرات خیلی وقت‌ها همان مباحث قبلی کامل می‌شوند یا به مباحث جدیدی در مذاکرات می‌رسند، به‌طوری‌که این متن‌ها را داخل متن می‌آورند؛ و این تغییرات متنی جدید می‌شود که با قبلی‌ها متفاوت است.

- هر مورد اختلافی که حل می‌شود، یا هر راه‌حلی که برای مساله‌ای که قبلا روی آن فکر نشده بود، پیش می‌آید، زمانی که در متن قرار می‌گیرد، آن متن خودش یک نسخه جدید است. همه این‌ها نشان‌دهنده پیشرفت در مذاکرات است.

طرف‌های غربی در میز مذاکرات و در فضای بیرونی رفتار متفاوت دارند

- طرف‌های غربی در میز مذاکرات و در فضای بیرونی، دو نوع رفتار کاملا متفاوت دارند. یعنی ما یک رفتار از طرف هیات مذاکره‌کننده داریم که نتایجش را در صحبت‌های تیم مذاکره‌کننده می‌بینیم که فضا روبه‌جلو ارزیابی می‌شود، یک رفتار هم در فضای بیرونی غربی می‌بینیم که بیشتر هدفش افکار عمومی است، چون اصولا تحریم مخاطبش افکار عمومی است که در آن فضای بیرونی، فعالیتی روانی بر ضد ایران صورت می‌گیرد.

- یکی از چیز‌هایی که مطرح می‌شود این است که ما داریم به آخرین زمان‌های عمر برجام می‌رسیم و اگر شرایط تغییر کند ما دیگر امیدی به احیای برجام نخواهیم داشت. در این بین نکته جالب اینجاست که منظورشان این است که ایران یا باید پیشرفت هسته‌ای‌اش را متوقف کند یا پیشنهاد ما را بپذیرد.

- مثلا زمانِ پایان دسامبر را مطرح کرده بودند. وقتی ما می‌گوییم پیشرفت‌ها با تحریم کردن شما متناظر بوده و می‌گوییم مگر شما تحریم‌ها را متوقف کردید که ما پیشرفت‌ها را متوقف کنیم، می‌گویند نه این‌ها ربطی به هم ندارد و ما چنین رفتاری را در بیانیه تروئیکای اروپا در جلسه شورای امنیت دیدیم و چنین موارد متعددی را این روز‌ها در این‌باره می‌شنویم.

غربی‌ها مذاکره با نیت و اراده خوب را با قطعنامه زیر سوال می‌برند

- البته بحث تحریم‌ها را ما فقط در این قالب نباید ببینیم. آمریکایی‌ها دارند یک کار حقوقی هم انجام می‌دهند یعنی آن‌ها می‌گویند ضمن اینکه می‌گوییم تحریم‌ها باید رفع شود، تحریم می‌کنند و می‌خواهند نشان دهند که موضوع ادعای حقوق بشر یا موضوع ادعای حق موشکی-که تحریم‌های آخر مربوط به آنهاست-، این ارتباطی با تحریم‌های هسته‌ای ندارد و حتی درصورت رفع تحریم‌ها، این تحریم‌های حقوق بشری باقی خواهند ماند.

- درباره قطعنامه اخیر سازمان ملل متحد هم، این قطعنامه مباحثش از قبل فراهم شده بود، چون قبل از قطعنامه شدن یک فضاسازی و مقدمه‌ای داشته است. ولی این قطعنامه یک اثر واقعی در مذاکرات دارد، وقتی آن‌ها حین مذاکرات تحریم می‌کنند، مذاکره با نیت خوب و با اراده خوب را کاملا زیر سوال می‌برند و به فضای متلاطم دامن می‌زنند.