شرط «تعطیلی کامل» در آلودگی

پول‌نیوز - میهمان سمی پایتخت هفتمین روز حضورش در تهران را پشت سر گذاشت و پایتخت‌نشینان دیروز هم هوای ناسالم تنفس کردند، اما بازگشت موج آلودگی هوا موجب تغییر رفتار پایش شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران نشده است. طی یک هفته گذشته شاخص کیفیت هوای شهر تهران همواره بالاتر از 100 واحد بود و حتی طی دوروز به بالای 150 واحد رسید و برای عموم شهروندان «ناسالم» شد، بنابراین، انتظار این بود که شرکت کنترل کیفیت هوا که ذیل شهرداری تهران فعالیت می‌کند و مسوولیت پایش مستمر کیفیت هوا و ارائه گزارش مستند از میزان غلظت آلاینده‌ها را بر عهده دارد، رفتار متفاوتی نسبت به روزهای سالم داشته باشد به نحوی که اولا تعداد دفعات اعلام شاخص کیفیت هوا را دست‌کم به دوبرابر افزایش دهد و در ساعات مختلف شبانه‌روز نسبت به اعلام وضعیت آلودگی هوا اقدام کند؛ ثانیا نخستین زمان اعلام را به ساعات اولیه روز و پیش از ساعت هفت صبح تغییر دهد.

اما طی روزهای آلوده هفته گذشته، رویه اعلام غلظت آلاینده‌ها و وضعیت هوا همچون گذشته بود و اولین اطلاع‌رسانی درباره شاخص، حدود ساعت 9 صبح صورت می‌گرفت. این در حالی است که تغییر رفتار سنجش و پایش آلودگی هوا و اطلاع‌رسانی درباره آن در روزهای آلوده، دست‌کم دو اثر مثبت به دنبال خواهد داشت. نخست اینکه شهروندانی که قصد دارند از خودروی شخصی برای تردد استفاده کنند، با اطلاع یافتن از غلظت بالای آلاینده‌ها در تصمیم خود تجدیدنظر می‌کنند. خاصیت دوم این است که افرادی که در زمره گروه‌های حساس جامعه به شمار می‌روند و قصد دارند برای انجام کار شخصی، درمانی و نظایر آن از خانه خارج شوند، سفر درون‌شهری خود را به وقت دیگری موکول می‌کنند تا در معرض آلودگی قرار نگیرند. اما زمانی که شاخص کیفیت هوا در ساعت 9 صبح اعلام می‌شود، عملا فاقد بازدارندگی است و خاصیتی برای تجدیدنظر شهروندان در رفتار ترافیکی همیشگی و انتخاب میان حمل‌ونقل عمومی و خودرو شخصی ندارد. این در حالی است که هدف اصلی اعلام شاخص، کاهش بار ترافیک در راستای بهبود کیفیت هوا و ارتقای سلامت شهروندان است و با اعلام دیرهنگام آن، عملا این اهداف محقق نخواهد شد.

از سوی دیگر، پیش‌بینی‌های شرکت کنترل کیفیت هوا نیز در نخستین روزهای آلودگی هوا درست از آب درنیامده و فاقد دقت کافی بوده است. در حالی که روز یکشنبه با شدت گرفتن آلودگی هوا و رسیدن شاخص به 156 واحد، پیش‌بینی این شرکت بهبود وضعیت هوا در روز دوشنبه بود، شاخص مذکور عملا در روز دوشنبه تغییر محسوسی نداشت. پیش‌بینی روز دوشنبه هم این بود که کیفیت هوا سه‌شنبه بدتر خواهد شد، اما دیروز میانگین غلظت ذرات آلاینده با قطر کوچک‌تر از 5/ 2 میکرون 10 واحد کاهش یافت و با رسیدن به 146، پس از دو روز «ناسالم برای عموم»، در وضعیت «ناسالم برای گروه‌های حساس» قرار گرفت. با وجود این بهبود اندک وضعیت هوا، مدارس شهر تهران در تمام مقاطع تحصیلی امروز(چهارشنبه) تعطیل اعلام شد. در صورتی که با افزایش انتشار آلاینده‌ها، شاخص کیفیت هوای تهران به مرز 200 واحد برسد یا از آن عبور کند، دانشگاه‌ها نیز تعطیل خواهد شد و حتی احتمال تعطیلی بانک‌ها و ادارات دولتی نیز در صورت تصویب کمیته اضطرار، قوت می‌گیرد. روز گذشته 35 تن از نمایندگان استان تهران در مجلس شورای اسلامی نیز طی نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهوری خواستار ورود بالاترین مقام اجرایی کشور به این موضوع شدند.

در این نامه که در صحن مجلس قرائت شد، با اشاره به ناگزیری ساکنان کلان‌شهرها برای تنفس هوای آلوده که موجب انواع بیماری‌ها و مرگ‌ومیر آنها شده است، فقدان مدیریت صحیح و منطبق با استانداردهای جهانی حلقه مفقوده حل معضل آلودگی هوا عنوان و تاکید شده که آلودگی هوا با عزم و تدبیر در کوتاه‌مدت قابل حل است. نمایندگان استان تهران از رئیس‌جمهوری درخواست کرده‌اند شخصا به این حوزه ورود کند و به قید فوریت دستور دهد نهادها و مراجع ذی‌ربط تصمیمات جدی در این رابطه اتخاذ کنند. اعضای شورای شهر تهران نیز در جلسه علنی روز گذشته به موضوع آلودگی هوا پرداختند. حبیب کاشانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران از افزایش 412 نفری آمار فوتی‌های 23 روز نخست آبان‌ نسبت به مدت مشابه مهر ماه خبر داد و گفت: در 23 روز نخست مهرماه امسال 3 هزار و 262 نفر جان خود را از دست داده‌اند در حالی که طی روزهای مشابه آبان‌ شمار فوتی‌های پایتخت به 3 ‌هزار و 674 نفر افزایش یافته است.

 کاشانی علت عمده افزایش مرگ‌ومیر در تهران را آلودگی هوا عنوان کرد و با اشاره به نحوه برخورد دیگر کشورهای دنیا با مسوولان ناتوان گفت: در کشوری دو قطار با هم برخورد می‌کند، وزیر کشورش به دلیل مجروحیت چند نفر استعفا می‌دهد. علت فوت بسیاری از شهروندان نیز ناتوانی ما در مهار آلودگی هوا بوده است. وی آلودگی هوا را به توپ پینگ‌پنگ تشبیه کرد که مدام میان مسوولان شهرداری و دولت در گردش است و دو طرف یکدیگر را مقصر می‌دانند.

منبع: دنیای اقتصاد