ترس دلار ریخت

طی یک هفته گذشته تا به امروز، قیمت  دلار ، مرز 4 هزار تومان را رد کرد و بارها  در هر ساعت با نوسان همراه شد. امروز در اولین ساعت‌های روز،  نرخ دلار 4069 تومان خرید و فروش شد. اگر چه همان  آخرین قیمت آخرین دقایق فعالیت بازار آزاد ارز در  روز گذشته بود اما تا پیش از ظهر امروز به 4070 تومان رسید. دیروز هم نرخ دلار  تا پیش از ظهر به  به 4073 تومان رسید و دقایقی بعد از آن  4069 تومان روی تابلوی صرافی‌ها قیمت خورد. پیش‌بینی دست اندرکاران بازار این است که این نوسان همچنان  ادامه داشته باشد.  انگار چیزی نمانده که اقتصاد،  ارز 5 هزار تومانی را هم تجربه کند.  شاید خیلی‌ها منتظر این لحظه باشند.   اما دلیل  رفتار دلار در بازار آزاد ارز چیست؟  کدام عومل مهمترین علت چنین نوسان شدید و پرحاشیه نرخ این ارز در بازار آزاد است؟  برای رسیدم به پاسخی دقیق باید نگاهی به تجربه بازار ارز در گذشته نه خیلی دور ؛ سال 92 انداخت.

 اولین روزهای زمستان  پارسال بود که چهارراه استانبول  برای اولین بار از دلار 4 هزارتومانی حیرت زده شد و بانک مرکزی دوباره به تکاپو افتاد قیمت ارز را در بازار آزاد کنترل کند. دقیقا در همان روزها بود که خاطره روزهای تلخ بحران ارزی سال 92 یک بار دیگر بری مردم  زنده شد. در این سال 92 وقتی در جریان تحریم‌ها قیمت دلار یک باره گران و حدود سه هزار تا  3200 تومان شد و از سوی دیگر، ارزش پول ملی به یک‌سوم کاهش پیدا کرد، اقتصاد با شوک بزرگی مواجه شد. عده‌ای گفتند کار جشمید بسم‌ا... بوده که هرروز وسط بازار روی یک چارپایه می‌ایستاده و قیمت دلار را تعیین می‌کرده،  روز دیگر گفتند تقصیر برخی صرافی‌هاست . به صورت قهری هم برخورد کردند .

تقصیر برگردن هر که بود، در بازار کالاهای اساسی و لوکس هم این بهت زدگی از بحران ارزی، به وضوح مشاهده شد. برخی کالاهای وارداتی  از سوی فروشندگان احتکار شدند با این توجیه که اگر تمام شود با این قیمت دلار فعلا توان جایگزینی نخواهیم داشت. قیمت بسیاری از کالاها بی مهابا بالا رفت. اما در همان زمان عده ای بر این باور بودند حالا که ارزش پول ملی‌مان کاهش پیدا کرده باید از این فرصت برای  توسعه صادرات استفاده کرد.

اما در طرف دیگر ، تحلیلگرانی بودند که در مقابل اظهار نظرهای اینچنیی پاسخ می‌دادند: « چنین اتفاقی از از سوی دلتمردان اقتصادی پیش‌بینی نشده بود که حالا برنامه‌ای برای بهره‌گیری از این فرصت وجود داشته باشد.» این کارشناسان بر این باور بودند که دولت سال‌ها نرخ  ارز را در کشور سرکوب کرده و حالا دلار  فرصتی برای خودنمایی و افزایش قیمت پیدا کرده است. همین اظهار نظر حالا هم شنیده می‌شود. بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این باور هستند  بانک مرکزی دیگر توان جلوگیری از افزایش قیمت دلار را نخواهد داشت و بازار کار خودش را انجام می‌دهد.

یک صراف  هم به «پول نیوز» اینطور توضیح داد: تا روزهای آینده  قیمت دلار تا 40150 هم خواهد رسید. تراژدی داستان ارز  در میان  تمام کشمکش‌ها بر سر کاهش یا افزایش قیمت دلار ، مردمی هستند که برای حفظ سرمایه هایشان هر گاه دلار گران شود جلوی صرافی‌ها صف می‌کشند و می‌خرند و هر زمان که قیمت پایین آمد به سمت بازار روانه می‌شوند تا دلارهایشان را بفروشند و هرچه سریعتر جلوی ضرر را بگیرند. این  ماجرا ادامه دارد...