به گزارش پول نیوز، امروز سالروز ملی شدن نفت است. نفتی که اگرچه در همه این سالها به خصوص امسال تلاش شده تا از بودجه فاصله بگیرد اما همچنان اثرگذارترین رکن اقتصاد ایران به شمار میرود.
بیش از ۱۰۰ سال است که سرنوشت سیاسی و اقتصادی ایرانیان با طلای سیاه گره خورده و در این مدت هر اتفاقی که در پهنه اجتماعی ایرانیان رخ داده به نوعی یا بر
نفت اثر گذاشته و یا متاثر از آن بوده است.
اگرچه پای نفت به ایران با امضای قرارداد دارسی باز شد اما نقطه عطف آن را باید در واپسین روز سال ۱۳۲۹ جستجو کرد. روزی که «محمد مصدق» نخست وزیر ایران، از شرکت نفت ایران و انگلیس خلع ید و نفت را ملی اعلام کرد.
مصدق در آن زمان به عنوان چهرهای ملی در ایران مقبولیت بالایی داشت و همین مقبولیت این قدرت را به نخست وزیر داد تا در بیانیهای نفت را ملی کند.
در آن زمان دولت با سر فصل «بهنام سعادت ملت ایران و بهمنظور کمک به تامین صلح جهانی، پیشنهاد میکنیم که صنعت نفت ایران در تمام مناطق کشور، بدون استثنا، ملی اعلام شود» متنی را به مجلس شورای ملی داد تا روند ملی شدن نفت ایران آغاز شود.
اکنون بیش از ۷ دهه از ملیشدن
صنعت نفت میگذرد. کارشناسان بسیاری این جنبش را بهخوبی رصد کرده و آن را از زوایای مختلف مورد نقد و بررسی قرار دادهاند.
مهدی جمشیدی دانا مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز، با اشاره به صنعت نفت و همچنین ساخت پالایشگاههای عظیم گفت: در این چندسال گذشته ما از صفر شروع کردیم به طوری که برای لوله گذاری یک کیلومتری در دریا با مشکل مواجه بودیم و حتما باید از شرکتهای خارجی استفاده میکردیم.
او ادامه داد: همچنین برای ساخت سکوهای دریایی و حتی ساخت پالایشگاه حتما باید از پیمانکاران خارجی استفاده میکردیم در حال حاضر خوشبختانه به طور روان و ساده پالایشگاههای نفتی عظیمی در کشور ساخته شده است و میتوان پارس جنوبی را به وضوع دید به طوری که صفر تا صد آن توسط نیروهای متخصص ایرانی ساخته شده است.
مدیر دیسپچینگ
شرکت ملی گاز کشور بیان کرد: این جای افتخار دارد که علاوه بر پروژه هایی را تکمیل کردیم که میتوانیم برای برخی از کشورهای دیگر هم باتوجه به توان و مهندسی نیروهای ایرانی پروژههای عظیم را بسازیم که این برای کشور ما باعث افتخار است.
سید محمد علی خطیبی نماینده اسبق ایران در اوپک، گفت: در آن زمان صنعت نفت ایران در قالب قراردادهای امتیازی به خارجیها سپرده شده بود. به این ترتیب که استخراج و فروش نفت ایران برای مدت زمان خیلی طولانی به شرکتهای خارجی که اغلب انگلیسی بودند سپرده میشد.
او ادامه داد: قدرتهای جهانی در آن زمان برای سهم خواهی بیشتر از صنعت نفت ایران مبارزه میکردند در آن دوران عدهای موافق موازنه مثبت به معنای تقسیم امتیازات مساوی بین قدرتهای خارجی بودند که نتیجه آن وابستگی بیشتر بود. در همین حال مجلس وقت مقوله موازنه منفی را مطرح کرد که خوشبختانه رای میآورد.
غلامحسین حسنتاش کارشناس ارشد نفتی، با اشاره به قطع ید عوامل خارجی از حوزههای نفتی کشور به عنوان یکی از بزرگترین دستاوردهای انقلاب گفت: در دوران پیش از انقلاب، صنعت نفت کشور دچار وابستگی عمیقی به عوامل خارجی بود، اما در حال حاضر مدیریت منابع و
حوزههای نفتی این مرز و بوم از سوی فرزندان ایران اسلامی هدایت و محقق میشود و این موفقیت در شرایطی حاصل شده که در طول چهار دهه گذشته، ۸ سال جنگ و تحریمهای ظالمانه بسیاری به مردم، کشور و نظام تحمیل شده است.
او ادامه داد: در حال حاضر، مدیریت بخشهای متعدد اعم از پتروشیمی، نفت و گاز چه بالا دستی و چه پایین دستی، توسط ایرانیان و فرزندان برومند این مرز و بوم انجام میپذیرد و به تبع آن، طرحها و پروژههای عظیمی در این عرصه تعریف، طراحی و عملیاتی شده که پروژه ستاره خلیج فارس از نمونههای آن به شمار میرود که با تکیه بر توانمندی متخصصان داخلی و در سایه انقلاب اسلامی در دستور کار قرار گرفته است.
خانی پور کارشناس مسائل انرژی، با اشاره به دستاوردهای ملی وبین المللی ملی شدن صنعت نفت در این زمینه گفت: ۲۹ اسفند همواره یادآور حماسهای ملی و درخشان برای ایرانیان است و در این روز به پشتوانه و همت والای بزرگ مرد تاریخ ایران زمین محمد مصدق صنعت نفت ایران ملی شد.
وی با بیان اینکه نوع پیگیری و نحوه پردازش موضوع در شرایط آن زمان قابل تامل است اظهار کرد: عقلانیت مصدق با پیگیری به موقع حق دولت و ملت ایران در برابر انگلستان با درایت و تدبر در دادگاه بین المللی لاهه توانست به پیروزی قاطع در برابر یکی از ابرقدرتهای جهانی دست یابد.
این کارشناس مسائل انرژی با اینکه بیان اینکه
ملی شدن نفت ایران یک نهضت منطقهای ایجاد کرد اضافه کرد: بررسیهای تاریخی نشان میدهد که دول قدرتمند هراسناک از این امر؛ درصدد مقابله با آن پرداختند.
خانی پور افزود: در واقع، چون آنها نمیتوانستند دست روی دست بگذارند و شاهد از دست دادن مناطق حیاتی و شاهرگهای اقتصادی خود در مناطقی، چون خاورمیانه و خلیج فارس باشند، به همین منظور و با کمک دوستان و رقبای خود، چون آمریکاییها و همچنین عناصر داخلی علیه دولت قانونی و مردمی مصدق توطئه کردند.
یکی از ویژگیهای بارز کشور ایران از حیث ذخایر زیرزمینی به نفت خیز بودن این مرز و بوم معطوف میشود، عرصهای که در طول دهههای گذشته فراز و نشیبهای بسیاری را پشت سر گذاشته است. حال بعد از هفت دهه از ملی شدن این صنعت نجات دهنده اقتصاد ایران، به دلیل تحریمهای نفتی آمریکا علیه ایران، سال ۹۹ بودجه با کمترین وابستگی به نفت یعنی حدود ۱۰ درصد بسته شده و باید منتظر ماند و دید که آیا این مهم، محقق میشود و دولت و مسئولان از پس این تصمیمی که گرفته اند بر می آیند یا نه؟