به گزارش پول نیوز، تعطیلی بازار گواهی سکه فعالان بورس و بسیاری از کارشناسان اقتصادی را نگران کرده و آنها را به واکنش در صفحات شخصیشان واداشته است. سکه طلا در بازار تهران ۷ میلیون تومان را رد کرده و حالا بازار سنتی، بورس را در اینباره متهم کرده است البته فعالان و کارشناسان بازار سرمایه نظر دیگری دارند.
فعالان بازار سنتی طلا میگویند که
معاملات سکه در بورس رونق گرفته و همین رونق معاملات در بورس که البته از طریق بانکها ایجاد شده، سبب گرانی در بازار سنتی است.
در شهریور 97 نیز بازار سکه آتی در بورس کالا به تعطیلی کشیده شد. در زمانی که بازار آتی سکه تعطیل شد، قیمت هر سکه بهار آزادی طرح جدید در بازار در محدوده چهار میلیون تومان قرار داشت.
این اتفاق اما به بازار سکه کمکی نکرد و نقدینگی بالای موجود در این ابزار مالی به بازار نقدی سرازیر شد. نگاهی به بازار سکه نشان میدهد که بهای هر قطعه سکه طلا در زمان تعطیلی بازار قراردادهای آتی یعنی شهریور ۹۷ حدود چهار میلیون تومان بود و با تعطیلی این بازار نهتنها قیمت سکه مهار نشد که روند بهای آن همچنان صعودی ماند و بهای سکه در حال حاضر به بالاتر از هفت میلیون تومان رسیده است. زمزمههای تکرار این رخداد، حالا گریبان بازار گواهی سکه طلا را گرفته است.
همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه میگوید: رقابت مخرب بین
بازار سرمایه و بازارهای سنتی و جوسازی، این اتفاقات غیرکارشناسی را رقم میزند و در حالیکه کشورهای همسایه بازارهای قوی و بزرگ طلا و فلزات در بورسشان ایجاد کردهاند، همین رفتارهای غیرکارشناسی باعث شده است که بورس ایران از رقابت منطقهای عقب بیفتد.
او در ادامه با اشاره به اینکه بازار گواهی سکه مزیت فراوانی برای اقتصاد کشور دارد، توضیح میدهد که وقتی معاملات سکه غیرفیزیکی و کاغذی میشود ضمن ایجاد امنیت بالا برای نگهداری سکه، موجب میشود که دارایی مردم به جای ذخیرهسازی در خانهها وارد چرخه اقتصاد شود.
دارابی ادامه میدهد: سکه با این فرآیند وارد خزانه بانکها میشود و آنها میتوانند با گواهی سپرده سکه به متقاضیان وام بدهند. زیرا سکه نقش وثایق مطمئن را برای بانکها ایفا کند. به جز این، بانکها با اعتبار این ذخایر میتوانند از بانک مرکزی طلای خام خریداری کنند. همچنین خرید و فروش سکه در بورس موجب شفافیت معاملات میشود و نقش مهمی در کنترل تورم و فساد دارد.
زمزمه تعطیلی معاملات بازار گواهی سکه در شرایطی که واکنش گسترده فعالان بازار سرمایه را به دنبال داشته، همچنان با سکوت متولیان اقتصاد کشور مواجه است. فعالان بازار سرمایه میگویند که بیثباتی قوانین و مقررات بورس موجب نااطمینانی به این بازار میشود و بهتر است که دولت و بانک مرکزی در سالی که نجات اقتصاد کشور سخت به بورس وابسته است، از رفتارهای غیرکارشناسی پرهیز کنند.
اتفاقات اخیر در بازار سکه و گرانتر بودن قیمت
سکه بورسی نسبت به سکه در بازار نقدی باعث شده است که این طور به نظر برسد که گواهی سپرده سکه طلا به عنوان بازار رسمی و شفاف سکه و طلا متهم گرانی بازار سکه شود.
حال بورس کالا روز گذشته طی اطلاعیهای اعلام کرد نمادهای معاملاتی گواهی سپرده کالایی سکه طلا به دلیل وجود «قیمتهای نامتعارف» در تابلوی معاملات، تا اطلاع ثانوی در مرحله پیشگشایش باقی خواهد ماند.
به عبارت دقیقتر بورس کالا با فشارهای دستوری که عمدتا از سوی بانک مرکزی اعمال میشود، مجبور شده است بازار سکه بورسی را عملا تعطیل کند.
ناظر بازار، دلیل تعطیلی این بازار را وجود «قیمتهای نامتعارف» عنوان کرده است. مشخص نیست «قیمت نامتعارف» طبق کدام اصول اقتصادی قابل تعریف است! اگر قیمت سکه بورسی از بازار سنتی پایینتر بود، بازار سنتی به دلیل آنچه «قیمتهای نامتعارف» خوانده شده است تعطیل میشد؟
کامران ندری - کارشناس اقتصادی در مورد احتمال کنار گذاشته شدن کامل
گواهی سپرده سکه طلا از سوی بانک مرکزی اظهار کرد:بانک مرکزی در تلاش است تا در یک نگاه کوتاه مدت، در بازارهای طلا، ارز و سپرده ها، بازدهی را مدیریت کند. وی ادامه داد: کاهش نرخ سود سپردههای یک ساله بانکی با همین منطق انجام شد و با توجه به وضعیت ویژه ارزی کشور، محدودیتهای ایجاد شده در بازار ارز هم در همین راستا قرار دارد و البته این نگاه در کوتاه مدت منطقی هم هست. ایجاد محدودیت بازدهی در بازار سکه طلا هم در ادامه همین نگاه صورت میگیرد و از آنجا که نرخ دلار و نرخ طلا با یکدیگر همبستگی مثبت دارند، مسئولان بانک مرکزی کشور نگران هستند که افزایش بازدهی در یکی از این دو، به افزایش بازدهی در دیگری ختم شود.
عضو هیئت علمی پژوهشکده پولی و بانکی کشور با بیان اینکه باید توجه کرد که معاملات گواهی سپرده سکه طلا در بستر بورس مزیتهای زیادی در مقایسه با معامله فیزیکی طلا دارد، توضیح داد:از جمله آن قابلیت نقدشوندگی و امنیت بالا و سهولت معامله به شیوه آنلاین است. به همین دلیل، تقاضا برای گواهی سکه در ماههای اخیر افزایش داشته است. از طرف دیگر، این نوع سپرده بر خلاف سپرده های پولی، تناظر یک به یک با سکه های طلا دارد.
ندری افزود:به عبارت سادهتر، بانکها به ازای تعدادی مشخص از گواهی سپرده طلا، تعدادی مشخص از سکههای طلای فیزیکی را نگه داری میکنند و این با فرآیند تسهیلات دهی بانکها تفاوت دارد. در فرآیند تسهیلات دهی، بانک میتواند بیش از دارایی واقعی سپرده های خود تسهیلات بدهد.
مریم رحمتی،کارشناس بازار سرمایه در اینباره گفت: اگر بازار گواهی سپرده سکه طلا بهعنوان رسمیترین و شفافترین بازار سکه کشور متوقف شود راه برای توسعه بازارهای غیرشفاف سکه هموار میشود. او ادامه داد: براساس آمارها 15هزار سرمایهگذار بورس در بازار گواهی سپرده کالایی و نیز هزاران سرمایهگذار در واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری با پشتوانه طلا فعال هستند با توقف بازار گواهی سپرده کالایی، زنجیروار ابزارهای معاملاتی مربوط به آن نیز متوقف و منحل میشوند. این موضوع نارضایتی و بیاعتمادی بسیاری از سرمایهگذاران را در پی خواهد داشت.
حسن کاظمزاده دیگر کارشناس بازار سرمایه گفت: راهکار درست این است که انبارهای سکه در بانکها را توسعه دهند تا همه بتوانند سکه گواهی کنند و در قیمت بالاتر بفروشند. به گفته او این شرایط بهترین فرصت برای بانک مرکزی است که سکهها را بفروشد و انبارها را توسعه دهد. هرچقدر معاملات گواهی در بورس بیشتر باشد نوسانات قیمت بیشتر کنترل میشود و شفافیت افزایش مییابد.