خاصیت تورم زایی نقدینگی در اوراق گام چگونه است؟

به گزارش پول نیوز، کامران ندری استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع) با اشاره به اینکه بیش از یک سال از زمان رونمایی از اوراق گواهی اعتبار مولد (گام) می‌گذرد اظهار داشت: این طرح اعطای اعتبار مستقیم همانند اعطای تسهیلات بانک‌ها نیست. به همین خاطر منجر به خلق پول نمی‌شود. بلکه به نوعی شبیه به ال سی داخلی است. یعنی شرکت‌های بزرگ می‌توانند به اتکای قرارداد‌هایی که دارند، از بانک‌ها درخواست یک نوع از اوراق را داشته باشند (که نام آن اوراق گام می‌باشد)، در واقع مکانیزم این اوراق به این شکل است که بانک بازپرداخت وجه روی اوراق را در سررسید، ضمانت می‌کند. یعنی آن شرکت یک نوع ضمانت نامه تابع خرید و فروش را در اختیار دارد. به بیان دیگر تفاوت این نوع ضمانت نامه با نمونه عادی همین است که یک نوع ضمانت نامه قابل خرید و فروش و استاندارد را در اختیار شرکت‌های بزرگ قرار می‌دهد.

این صاحبنظر اقتصادی افزود: شرکت‌ها نیز بر مبنای این اعتباری که زیر خط ترازنامه بانک قرار می‌گیرد، می‌توانند سرمایه در گردش مورد نیاز خود را تامین کنند. به عنوان، مثال قطعه سازان با این ضمانت نامه ها، اقدام به خرید کنند و به جای اینکه مبلغ معامله را به پول رایج تسویه بکنند، مبلغ معامله را با این اوراق تسویه بکنند.

البته وجه نقد نیست؛ یعنی قطعه ساز در ازای تحویل قطعات به ایران خودرو، این اوراق را دریافت می‌کند، ولی این امکان وجود دارد که این اوراق را در بازار نقد کند و یا می‌تواند تا زمان سررسید، نزد خود نگه دارد.

ندری تاکید کرد: مهم این است که مبلغ درج شده روی اوراق گام، توسط بانک ضمانت شده است. یعنی اگر خودروساز این مبلغ را پرداخت نکند، بانک متعهد و مکلف به پرداخت آن مبلغ اوراق است.

 

---

بیشتر بخوانید: بیت کوین؛ پولی آزاد از هفت دولت

---

اما این سازوکار یک خطر دارد و آن این است که در زمان سررسید، شرکت مورد نظر، مبلغ را نکول کند و بانک مجبور شود به ضمانتی که داده عمل کند، حال سوال این بود که در این حالت چه اتفاقی می‌افتد که تصور می‌کنم اگر شرکتی نکول کرد، آن مبلغ تبدیل به تسهیلات به آن شرکت از زمان سررسید به بعد خواهد شد.

وی اذعان داشت: این یکی از ابهاماتی است که نیازمند شفاف سازی است تا مشخص شود که این تسهیلات با چه نرخی و در چه مدتی خواهد بود. همچنین شرکت‌هایی که متقاضی اوراق گام هستند، ممکن است اعتبار کافی نزد بانک نداشته باشند، که این ابهامات به نظرم باعث شده که بانک‌ها رغبتی برای انتشار این اوراق نداشته باشند، البته بانک مرکزی این بانک‌ها را تشویق به ارائه اوراق به شرکت‌ها می‌کند. هرچند تا به این لحظه اطلاعی ندارم که بانک مرکزی برای رفع این ابهامات و چالش ها، چه تصمیمی اتخاذ کرده تا بانک‌ها قبول کنند این اوراق را در اختیار شرکت‌ها قرار دهند.

این استاد اقتصاد در پایان گفت: در مجموع اگر این اشکالات و سوالات رفع شود و اگر انتشار این اوراق باعث تشدید ناترازی بانک‌ها نشود و همچنین باعث افزایش مطالبات غیرجاری بانک‌ها از این شرکت‌ها نشود، این اوراق برای اقتصاد و نظام بانکی، مطلوب و اثرگذار خواهد بود و می‌تواند به حل مشکل تامین مالی و سرمایه در گردش بنگاه‌ها کمک کند، بدون اینکه به خلق پول منتهی شود.

وی تاکید کرد: آثار تورمی این اوراق تا حدودی می‌توان گفت خیلی کمتر خواهد بود. زیرا این اوراق قدرت نقدینگی را ندارد که بخواهد در همه معاملات مورد استفاده قرار بگیرد و بیشتر در خرید مواد اولیه واحد‌های تولیدی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ بنابراین خاصیت تورم زایی نقدینگی در اوراق گام خیلی کمتر است.