چرا ایران در قعر فهرست مالیات‌ستانی است؟

علی حیدر نوری، مشاور و دبیر ستاد بودجه ۱۴۰۱، در خصوص لایحه بودجه سال آینده گفت: دولت در راستای اتکاء به درآمد‌های پایدار تلاش کرده است که سهم درآمد‌های پایدار را از ۳۵ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۴۸ درصد در سال ۱۴۰۱ افزایش داده و رشد درآمد‌های پایدار نسبت به سال ۱۴۰۰ از ۴۶ درصد رشد برخوردار شود.

وی افزود: در نتیجه دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۱ تراز عملیاتی بودجه را ۲۰۰ هزار میلیارد تومان بهبود بخشیده تا از حدود منفی ۵۰۰ هزار میلیارد تومان به منفی ۳۰۰ هزار میلیارد تومان ارتقاء پیدا کند.

مشاور سازمان برنامه و بودجه ادامه داد: به علاوه دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۱ با افزایش ۴۳ درصدی اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای تلاش کرد که اعتباراتی که از عواید فروش نفت بدست می‌آید، صرف سرمایه‌گذاری در طرح‌های عمرانی و بازپرداخت تعهدات این طرح‌ها که در سنوات گذشته ایجاد شده است، نماید؛ لذا جهت‌گیری حذف درآمد‌های نفت از مصارف بودجه هزینه‌ای کشور است که بخش عمده آن در لایحه بودجه ۱۴۰۱ انجام شده است.

وی گفت: بنابراین اگر منصفانه به ترکیب و میزان منابع و مصارف بودجه که ساختار اصلی بودجه را تشکیل می‌دهد نگاه کنیم می‌توان جهت گیری اصلی بودجه برای اصلاح ساختار آن از نظر تامین منابع و مصارف که با تحدید نمودن اعتبارات هزینه‌ای، افزایش اعتبارات تملک دارایی سرمایه‌ای، بهبود تراز عملیاتی و تامین بخش عمده‌ای از اعتبارات هزینه‌ای از محل درآمد‌های پایدار به عنوان یک حرکت عقلایی و منطقی برای اصلاح ساختار بودجه در نظر بگیریم.

نوری با بیان ارزیابی مثبت خود از تجمیع ردیف‌ها در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ گفت: تجمیع ۱۲۱۰ ردیف در قالب ۵۰ ردیف و برنامه محور شدن بودجه که بر اساس مدل‌های پایداری منابع و بلندمدت بجای ردیف‌های متعدد و متکثر کنونی از نقاط قوت بودجه ۱۴۰۱ است و این در واقع یک اقدام عملی برای اجرای اسناد بالادستی می‌باشد.

وی در مورد ارز ۴۲۰۰ تومانی نیز گفت: به اذعان همه صاحب نظران عرصه اقتصاد و آحاد جامعه پرداخت یارانه به شکل ارز ۴۲۰۰ تومانی دارای فساد بوده و ایجاد رانت و اتلاف بخشی از منابع کشور را به دنبال خود داشت. اینکه شیوه پرداخت یارانه از شکل ارزی به شکل شفاف ریالی و هدفگرا کردن یارانه مذکور و موثر بودن آن از پیامد‌های این شجاعت دولت برای مبارزه با سرچشمه‌های فساد است.

دبیر ستاد بودجه ۱۴۰۱ گفت: البته دولت برای تامین معیشت مردم از هیچ کوششی فروگذاری نخواهد کرد، لیکن به شدت با فساد، رانت خواری و دلال بازی مبارزه و سرچشمه‌های ایجاد اینگونه ناهنجاری‌های اقتصادی را خواهد خشکاند و این عین مبارزه با مظاهر واقعی فساد است و دولت با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به فکر افزایش قدرت خرید آحاد جامعه است.

وی افزود: وقتی صحبت از درآمد‌های پایدار می‌شود اولین و شاید تنها‌ترین درآمد پاک و پایدار درآمد مالیات است که در بودجه نقش بسزایی ایفا می‌کند و بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که بدلیل ناکارآمدی سامانه مالیات‌ستانی در کشور، شاخص ثبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در کشور، تقریباً از همه کشور‌های دنیا و حتی همسایگان هم کمتر است که بیشترین علت آن فرار مالیاتی، شناسایی نکردن ظرفیت‌های جدید مالیاتی و مالیات ستانی ناکارآمد در اقتصاد ایران است.

نوری در ادامه تاکید کرد: همچنین دولت بر اساس برآورد‌هایی از متغیر‌های حقیقی اقتصاد تلاش کرد که مالیات به تولید ناخالص داخلی کشور به ۹/۶ درصد برسد که این شاخص‌ها در سال‌های گذشته هم محقق شده است، لذا افزایش درآمد‌های مالیاتی اصلا دور از واقعیت و ظرفیت‌های حقیقی اقتصاد کشور ما نمی‌باشد.

منبع: تسنیم