روایت بانک جهانی از نابرابری در ایران

یکی از شاخص‌هایی که نشان‌دهنده وضعیت درآمدی در سطح جامعه می‌باشد، ضریب جینی است. ضریب جینی از جمله شاخص‌هایی است که می‌توان با استفاده از آن وضعیت توزیع درآمد در یک جامعه را سنجید. ضریب جینی ارقامی بین ۰ تا ۱۰۰ را در برمی‌گیرد که هرچه این رقم بیشتر باشد دلالت بر شکاف و نابرابری درآمدی بیشتر در یک کشور دارد. به عبارت بهتر، اگر همه افراد جامعه به اندازه هم درآمد داشته باشند، ضریب جینی معادل صفر و اگر تمام درآمد‌ها تنها به یک نفر برسد، ضریب جینی ۱۰۰ است که این بدترین حالت ممکن خواهد بود.

بررسی آمار بانک جهانی از روند تغییرات ضریب جینی در ایران نشان می‌دهد طی سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹ که مصادف با فعالیت دولت گذشته بوده است ضریب جینی در ایران رشد داشته است که این امر به معنای افزایش شکاف درآمدی در ایران طی سال‌های مدیریت دولت گذشته بر کشور است. دولت یازدهم ضریب جینی ۳۷.۴ واحدی را در سال ۲۰۱۳ تحویل گرفت و در سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ این رقم را به طور متوالی افزایش داد.

ضریب جینی ایران از ۳۷.۴ واحد در سال ۲۰۱۳ به ۳۸.۹ واحد در سال ۲۰۱۴، ۳۹.۵ واحد در سال ۲۰۱۵، ۴۰ واحد در سال ۲۰۱۶، ۴۰.۸ واحد در سال ۲۰۱۷ و ۴۲ واحد در سال ۲۰۱۸ افزایش یافته است. بر این اساس طی ۵ سال متوالی ضریب جینی در ایران شیب تندی به سمت بالا داشته و رشد ۱۲ درصدی را تجربه کرده است که این امر نشان می‌دهد سیاست‌های دولت قبل، بیشتر در جهت تأمین منافع گروه‌های ثروتمند قرار داشته و ثروت و دارایی را از جیب قشر متوسط و فقیر به سمت جیب این گروه‌ها هدایت کرده است. در سال ۲۰۱۹ و پس از ۵ سال صعود متوالی، ضریب جینی در ایران مقداری کاهش یافت و به ۴۰.۹ واحد رسید که علت آن افزایش یارانه نقدی پس از اصلاح قیمت بنزین بود که سبب افزایش قدرت خرید اقشار کم درآمد شد.