سیلی محکم «اوپک پلاس» به غرب با کاهش ۲ میلیون بشکه‌ای تولید نفت

بحران انرژی در اروپا نه روز به روز که، هر لحظه بدتر می‌شود؛ هزاران شرکت بر اساس گزارش‌ها در آلمان و انگلیس کاملا ورشکسته شده‌اند و روزی نیست که خبر اعتصاب یا تظاهرات در اروپا از سوی رسانه‌ها منتشر نشود. خطر راست‌های افراطی نیز که این روز‌ها در برخی کشور‌ها مثل ایتالیا و سوئد دوباره قدرت را تصاحب کرده‌اند وحدت اتحادیه را تهدید می‌کند. قاره سبز به شدت نگران زمستان پیش رو است که بدون گاز روسیه چگونه این بحران را حل و فصل خواهد کرد.

کشور‌هایی اروپایی که به مدت چند دهه، به گاز روسیه وابسته بوده‌اند حالا با کاهش شدید عرضه گاز و نفت روسیه مواجه‌اند و همزمان انتقال آن‌اندک گاز باقی مانده از خطوط لوله نورد استریم یک و دو نیز به دلیل خرابکاری متوقف شده و روس‌ها نیز صراحتاً اعلام کرده‌اند در صورت تعیین سقف قیمت برای نفت و گاز، عرضه آن را متوقف خواهند کردند. در گرماگرم این بحران و کشمکش‌ها، اروپایی‌ها دربه‌در به‌دنبال نفت و گاز جایگزین هستند و به کشور‌های صادرکننده نفت و گاز فشار وارد می‌کنند تا شاید تولید خود را افزایش دهند.

در چنین فضایی ناگهان خبر می‌رسد «اوپک پلاس» روز چهارشنبه تصمیم گرفت تولید روزانه خود را به میزان ۲ میلیون بشکه نفت کاهش دهد. این بزرگ‌ترین کاهش از زمان شروع بیماری کرونا است. بر اساس گزارش‌ها این کاهش تولید توسط عربستان و کشور‌های دیگر منطقه خلیج‌فارس انجام خواهد شد! این اقدام با واکنش تند مقامات آمریکایی مواجه شده که نگران افزایش قیمت بنزین هستند. خبرگزاری بلومبرگ در واکنش به این اقدام نوشته: «تصمیم اوپک پلاس برای کاهش تولید نفت، تاثیری فاجعه بار بر اقتصاد جهانی دارد.»

یک تصمیم ویرانگر

ایرنا با انتشار گزارش این خبرگزاری نوشته، بلومبرگ روز پنجشنبه طی مقاله‌ای نوشته «تصمیم محور نفتی تازه تاسیس شده برای کاهش تولید ۲ میلیون بشکه در روز نتایج ویرانگر و فاجعه‌آمیزی برای اقتصاد جهانی به دنبال دارد... کاهش تولید روزانه ۲ میلیون بشکه نفت، یک حمله به اقتصاد جهانی است به ویژه اینکه عربستان نیز این بار به ائتلاف نفتی مسکو پیوسته است. این اقدام می‌تواند اموال بسیاری را به اردوگاه روسیه سرازیر کند درحالی که اردوگاه غربی در داخل اوپک هم پیمانی ندارد.» این کاهش تولید می‌تواند قیمت نفت را که در سه ماه گذشته به علت رکود اقتصادی در جهان، افزایش نرخ بهره آمریکا و تقویت دلار، از ۱۲۰ دلار به ۹۰دلار در هر بشکه کاهش یافته بود، تقویت کند.

گروه اوپک پلاس که از اعضای اوپک و هم پیمانانش نظیر روسیه تشکیل شده، سال ۲۰۲۰ به علت کاهش تقاضا تصمیم گرفت تا میزان تولید خود را با هدف تقویت قیمت نفت و متعادل کردن بازار به رقم بی‌سابقه ۱۰ میلیون بشکه در روز کاهش دهند. با بهبود تقاضا، این گروه به تدریج شروع به افزایش تولید کرد، اما از ماه گذشته با توجه به کاهش قیمت نفت دوباره‌اندکی از میزان تولید خود کم کردند. کشور‌های غربی قرار است از ماه دسامبر (دی ماه) سقف قیمتی که برای نفت روسیه تعیین کرده‌اند را اجرایی کنند، اما مسکو گفته به کشور‌هایی که این اقدام را انجام دهند، نفت نمی‌فروشد.

نفت ۱۰۰ یا حتی ۱۱۰ دلاری

این اقدام «اوپک پلاس» خیلی زود اثرات خود را بر بازار جهانی نفت گذاشت. بانک «مورگان استنلی» پیش‌بینی کرده قیمت‌های نفت سریع‌تر از برآورد قبلی، دوباره به ۱۰۰ دلار در هر بشکه صعود کند و قیمت مورد پیش‌بینی برای نفت در سه ماهه نخست سال آینده را از ۹۵ به ۱۰۰ دلار در هر بشکه، بالا ببرد. «مورگان استنلی» این را هم پیش‌بینی کرده که سال میلادی آینده، کمبود عرضه در بازار نفت از ۲۰۰ هزار بشکه در روز برآورد قبلی، به ۹۰۰ هزار بشکه در روز افزایش پیدا کند. استراتژیست‌های «مورگان استنلی» می‌گویند این پیش‌بینی‌ها با فرض این بوده که تولید نفت روسیه پس از اجرایی شدن تحریم‌های اتحادیه اروپا، به میزان یک تا ۱.۵ میلیون بشکه در روز کاهش پیدا می‌کند. بانک‌های دیگر هم به کاهش تولید بزرگ اوپک پلاس واکنش نشان داده و پیش‌بینی قیمت نفت را بالا برده‌اند. به عنوان مثال، «گلدمن ساکس» پیش‌بینی قیمت نفت برنت در سه ماهه جاری را به میزان ۱۰ دلار افزایش داده و ۱۱۰ دلار در هر بشکه اعلام کرده است. «گلدمن ساکس» پیش‌بینی قیمت نفت برنت در سال ۲۰۲۲ را از ۹۹ به ۱۰۴ دلار و قیمت سال ۲۰۲۳ را از ۱۰۸ به ۱۱۰ دلار بالا برد. «دامین کوروالین»، مدیر تحقیقات انرژی گلدمن ساکس به تلویزیون بلومبرگ

گفته: «تمامی تحولاتی که در بخش عرضه شاهد بوده ایم، زمینه را برای قیمت‌های بالاتر نفت تا پایان سال، فراهم می‌کنند.»

واکنش عصبی آمریکایی‌ها

تصمیم «اوپک پلاس» با عصبانیت شدید مقامات آمریکایی رو به رو شده چرا که این اقدام تلاش‌های واشنگتن را برای راضی کردن تولید کنندگان نفت به افزایش عرضه به منظور کاهش بهای نفت و تورم با شکست روبه‌رو کرده است. جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا روز پنجشنبه از این تصمیم اعضای گروه ابراز تأسف کرده‌اما در عین حال گفته واشنگتن دنبال منابع جایگزین است. طبق گزارش خبرگزاری «رویترز»، بایدن گفته علی‌رغم اتخاذ این تصمیم از سوی اعضای اوپک‌پلاس او از اینکه چند ماه پیش به عربستان سعودی سفر کرده پشیمان نیست! کاخ سفید نیز توافق اوپک‌پلاس را «کوته‌بینانه» توصیف کرده است. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در بیانیه‌ای چهارشنبه شب گفت: «رئیس‌جمهور، از تصمیم کوته‌بینانه اوپک‌پلاس برای کاهش میزان تولید مأیوس شده است.» «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا نیز در کنفرانس مطبوعاتی در لیما، پایتخت پرو در واکنش به تصمیم اوپک پلاس گفت کشورش در حال بررسی پاسخی مناسب به عربستان از جمله در روابط با این کشور است: «در رابطه با روابط بعدی ما با عربستان سعودی، با مشورت کنگره در حال بررسی چند پاسخ احتمالی و مناسب هستیم.»

سیلی بود

روزنامه مشهور فرانسوی هم طی یادداشتی نوشته که تصمیم اخیر اوپک پلاس علی‌رغم درخواست‌های مکرر آمریکا و فرانسه برای افزایش تولید، بیانگر استحکام در روابط ایجاد شده میان ریاض و مسکو است. به نوشته روزنامه لوفیگارو «تصمیم جدید اوپک پلاس که خشم واشنگتن را برانگیخت، سیلی واقعی محمد بن سلمان به متحدان غربی خود، به‌ویژه جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا و امانوئل ماکرون، همتای فرانسوی وی بود... به جای کاهش ۲ میلیون بشکه‌ای تولید نفت که روز چهارشنبه واشنگتن و پاریس از عربستان خواسته بودند تولید خود را برای کاهش قیمت نفت خام و مهار تورم افزایش دهد و این تصمیم در فاصله یک ماه مانده به انتخابات حساس میان دوره‌ای در آمریکا، ضربه سختی به جو بایدن محسوب می‌شود.» لوفیگارو در ادامه با اشاره به اینکه «مسکو برای تامین مالی جنگ با اوکراین به ادامه روند صعودی بهای نفت نیاز دارد» نوشت: «طبق گزارش نهاد‌های مربوطه، روسیه از آغاز حمله به اوکراین ۱۱۶ میلیارد یورو از صادرات نفت درآمد کسب کرده است.» طبق این یادداشت، تصمیم سازمان «اوپک پلاس» به رهبری ریاض نشان می‌دهد که کشور‌های حوزه خلیج‌فارس در کنار مسکو ایستاده‌اند و از فاصله گرفتن از متحد روس خود که از سال ۲۰۱۶ به عضویت اوپک پلاس درآمده است خودداری می‌کنند.»

سود سرشار آمریکا از جنگ اوکراین

اما در گرماگرم بحران انرژی در اروپا و در حالی که به خاطر این بحران هزاران شرکت در کشور‌های اروپایی و از جمله آلمان ورشکسته شده‌اند، وزیر اقتصاد آلمان، آمریکا و دیگر «کشور‌های دوست صادرکننده گاز» را متهم کرده از پیامد‌های جنگ اوکراین سوده برده و گاز را به قیمت نجومی، عرضه می‌کنند. به گزارش ایسنا، «رابرت‌هابک»، در مصاحبه با نشریه آلمانی منطقه‌ای «نوز» گفته: «بعضی از کشور‌ها از جمله کشور‌های دوست، قیمت‌های نجومی برای گاز طلب می‌کنند. مطمئناً، این امر مشکلاتی را به همراه می‌آورد که درباره آن صحبت می‌کنیم... اتحادیه اروپا برای بحران گازی این منطقه باید اقدامات بیشتری انجام دهد.»

ادارات دولتی فرانسه حق استفاده از آب گرم ندارند

از فرانسه نیز خبر می‌رسید دولت این کشور برای مدیریت بحران انرژی تصمیم گرفته است آب گرم ادارات این کشور را قطع کند. بر اساس گزارش رویترز پس از اعلام خبر قطع آب گرم در ادارات دولتی فرانسه وزیر انرژی این کشور روز پنجشنبه در سخنانی تاکید کرد: «چگونگی رسیدن به سقف مجاز مصرف برای کسب‌وکار‌ها به اختیار خودشان خواهد بود.» به گفته «اگنس پانیر روناچر» هدف از این برنامه‌های صرفه‌جویانه رسیدن به کاهش ۱۰ درصدی مصرف انرژی این کشور در مقایسه با مقدار مصرف در سال ۲۰۱۹ خواهد بود. این اقدامات شامل قطع آب گرم ادارات دولتی فرانسه و کاهش یک درجه‌ای دمای آب در استخر‌ها و اماکن ورزشی می‌شود.

کاهش ذخایر استراتژیک آمریکا

همزمان با بحران انرژی در غرب و همچنین کاهش تولید نفت اوپک پلاس خبر رسیده که ذخایر استراتژیک نفت آمریکا نیز در ادامه روند کاهشی سالیان اخیر، به کمترین میزان در ۳۵ سال اخیر رسیده است! بر اساس گزارش‌ها آمریکا با عرضه گسترده ذخائر نفتش به بازار‌ها موفق شده بود قیمت را برای مدت کوتاهی پایین بیاورد. با این وجود افزایش قیمت نفت طی دو روز اخیر نشان می‌دهد که این راهبرد آمریکا با شکست روبه‌رو شده است. «استفن میلر»، استراتژیست و مشاور ترامپ در واکنش به کاهش ذخایر نفت آمریکا گفت: «شما در حال تماشای یک اقدام خرابکارانه ملی، در یک زمان واقعی، توسط رئیس‌جمهور بایدن هستید. در صورت وقوع یک وضعیت اضطراری جهانی، اگر دسترسی ما به نفت خارجی قطع شود، دیگر ذخایر استراتژیک برای ادامه کار نخواهیم داشت.»

از سوی دیگر بانک مرکزی اروپا نیز هشدار داده است که کشور‌های اروپایی با یک شوک کامل اقتصادی روبه‌رو هستند.