موفقیت و پیشرفت اجتماع بشری به وجود زیرساختهای فیزیکی برای توزیع منابع و خدمات ضروری بین مردم بستگی دارد، به طوری که قدرت هر اقتصاد به توانایی و موجودی زیرساخت آن بستگی دارد و کیفیت و کارایی این زیرساختها بر کیفیت زندگی و سلامت سیستم اجتماعی و تداوم فعالیتهای تجاری و اقتصادی مردم موثر است. در کل زیرساختها از طریق افزایش در کارائی، صرفه جویی در زمان و کاهش در هزینهها میتوانند روی رشد اقتصادی تاثیر مثبت بگذارد و از طرف دیگر رشد اقتصادی و توسعه بخش تولیدی و خصوصی نیز میتواند عرضه و تقاضای زیرساخت را تحت تاثیر قرار دهد.
سرمایه گذاری در زیرساخت ها، در حکم رکن زیربنایی و سرمایۀ انسانی به منزلۀ رکن اجرایی از پیش شرطهای اصلی برای کمک به کشورهای در حال توسعه، برای سرعت بخشیدن به رشد و توسعۀ اقتصادی، است. از سوی دیگر، رشد اقتصادی کشورها مرهون خلق ایدۀ نو و تولید دانش در حوزههای گوناگون اقتصادی است.
در ماههای گذشته چندین بار خبرهایی از آزادسازی منابع بلوکه شده ایران در کشورهای دیگر منتشر شده است. آزادسازی منابع بلوکه شده ایران با وساطت یکی از کشورهای منطقه، هم زمان با مذاکرات فشردهای پیرامون آزادسازی هم زمان زندانیان ایران و آمریکا انجام شد و میلیاردها دلار از منابع ارزی مسدود شده ایران در شرف آزادسازی است. به نظر میرسد این اتفاق در حقیقت اولین توافق عملی دولت بایدن با دولت رییسی است. آزاد شدن منابع ارزی ممکن است که تاثیر بسزایی در بازار ارز داشته باشد.
علی بهادر، کارشناس مسائل بانکی، گفت: آزادسازی منابع بلوکه شده ایران به دلیل این که در چند روز اخیر روند نرخ دلار صعودی بوده است، موجب خواهد شد تا این روند صعودی متوقف شود. ضمن این که آین آزاد سازی التهاب بازار ارز را کاهش خواهد داد و میتواند پول ملی را تقویت کند.
این کارشناس مسائل بانکی بیان داشت: آزادسازی منابع بلوکه شده ایران، تاثیری بزرگتر از کاهش نرخ ارز دارد، زیرا این آزاد سازی سیگنالی برای «بهبود روابط خارجی ایران» است، که این عامل خود تاثیر زیادی بر بهبود مراودات بازرگانی و همچنین آرام گرفتن بازار ارز دارد.
وی افزود: اگر این منابع آزاد شده در جای درست و در مکان درست استفاده شود، میتواند موجب بهبود شرایط اقتصادی شود که توسعه اقتصادی را درپی دارد.
بهادر با اشاره به تاثیر آزاد سازی منابع بلوکه شده ایران بر بازار سرمایه گفت: بازار سرمایه تاثیر زیادی از بازار ارز میبرد و کاهش نرخ ارز که با آزاد سازی منابع بلوکه شده ایران روی میدهد، موجب خواهد شد تا صنایع صادرات محور که صنایع کامودیتی محور هستند، احتمالا با ریزش اندک مواجه شوند، اما برای صنایعی که ریالی هستند موجب خواهد شد، این صنایع تقویت شود.
ایرج ندیمی، نماینده سابق مجلس و کارشناس مسائل اقتصادی درباره تاثیر آزاد سازی منابع مالی ایران به خبرنگار ایبنا گفت: با توجه به تنگناهای ارزی و مانده مطالبات از کشورهای مختلف منجمله کشورهایی که خریدار نفت ما هستند، آزاد سازی منابع مالی به چند دلیل برای اقتصاد مفید است.
وی در ادامه اضافه کرد: ابتدا باید این نکته را مورد توجه داشت که وابستگی اقتصاد به ارز کتمان ناپذیر است، زیرا نیازهای کشور از ارز تامین میشود، بنابراین بدون آن اقتصاد پیش نخواهد رفت.
این نماینده سابق مجلس در این رابطه اظهار داشت: اولین نکته در رابطه با مزایای آزادسازی منابع مالی بلوکه شده، این است که برای نگارش بودجه عمومی در آذرماه نیاز مبرمی به یک برآورد از میزان ارز ورودی داریم، بنابراین در رابطه با مسائل مربوطه به حوزه اقتصاد نفتی و یا اقتصاد ارزی اطلاعات باید دقیق باشد.
کارشناس مسائل اقتصادی در ادامه یادآور شد: دومین نکته این است که بخشی از ماندگی صنعت در شرایط کنونی به نیازهای ارزی برمی گردد، زیرا قطعات عموما غربی است و به همین دلیل جهت تامین کالاهای مورد نیاز برای حفظ صنعت کنونی باید کمبودهای ارزی جبران شود. این قطعات با دانش کشورهای همسایه مانند اوراسیا یا حتی شانگهای به دست نمیآید، باید با ارز از نوع دلار یا یورو به تامین درآید.
ندیمی در این خصوص تصریح کرد: نکته سوم در رابطه با کاهش کسری بودجه است. بخشی از درآمد ارزی تبدیل به ریال میشود، به این معنا که قسمت عمدهای از بودجه ریالی کشوراز همین طریق به دست میآید، از اینرو چنانچه ارز اختصاص نیابد، با کسری بیشتری روبرو خواهیم شد.
وی در ادامه افزود: ازآنجا که ارز در اختیار دولت است و دولت نرخ گذار حقیقی آن به حساب میآید، در هر چند نوع ارز میتواند بودجه را از جهت ریالی تامین کند. به همین دلیل داستان قیمت ارز به عنوان یکی از شاخصهای امروز اقتصاد ایران مطرح است و نمیتوان در این راستا نوعی وادادگی به خرج داد. بر همین اساس درصورتیکه دسترسی به ارز بیشتری داشته باشیم قدرت مدیریت بازار هم بیشترخواهد شد و مانع افزایش قیمتهای نجومی میشود.
نماینده سابق مجلس بیان کرد: علاوه بر چهار موردی که اشاره شد، باید این نکته را نیز مورد توجه قرار داد که ارز نیاز و از مطالبات کشور به حساب میآید. بخشی از بی اعتمادیها ریشه در همین عنوان دارد که کشور نمیتواند درآمد خود را به موقع دریافت کند یا آن را در اقتصاد به کار گیرد، بنابراین با چنین تصویری از جهات مختلف مادی و معنوی، آوردن ارز به خصوص از سوی مطالبات برای اقتصاد ایران اثر گذار خواهد بود و میتواند به بهتر اداره شدن کشور با توجه به مشکلات و مسائلی که با آن روبرو است، کمک کند.