انتشار اوراق سکه در بورس کالا بر روند بازار سرمایه تاثیر گذاشته است؟

اوراق منتشر شده از سوی بانک مرکزی در بحث اوراق سکه معاف از مالیات است در حالی که قاعده خرید و فروش سکه در بازار بر آن است که مشمول بر مالیات می‌شود که یکی از تفاوت‌های اصلی خرید اوراق سکه بانک مرکزی و بازار آزاد به شمار می‌شود بنابراین اوراق سکه بانک مرکزی گزینه خوبی برای کسانی است که با انگیزه سودآوری بیشتر به دنبال خرید طلا و سکه هستند.


قطع به یقین نگهداری اوراق سکه نسبت به خود سکه به لحاظ کمتر بودن ریسک نگهداری بهتر است لذا خریدارن اوراق سکه به لحاظ امنیتی ایمن‌تر هستند چرا که در نگهداری سکه به صورت فیزیکی امکان سرقت به مراتب بالا می‌رود.


نکته دیگری که وجود دارد این است که وقتی سکه دست افراد باشد هرموقع که خواستند می‌توانند استفاده کنند، ولی اوراق در قابلیت استفاده انعطاف کم‌تری دارد که تقاضا‌کنندگان می‌توانند به آن توجه داشته باشد. از طرف ساختار سیستمی به هرحال وقتی که افراد دارایی خود را با خرید اوراق ثبت و ضبط می‌کنند به عنوان فعالان رسمی این موضوع مطرح هستند و اسامی آن‌ها در سیستم ثبت می‌شود و برای افراد یک سابقه‌ای می‌شود که از این سابقه می‌توانند اگر بانک مرکزی درست سیاست گذاری کند و امتیاز‌هایی دهد استفاده کنند که فعال در این بازار بودند و از مزایای این طرح استفاده کنند.

اوراق گواهی سکه ابزار جدیدی است که سیاست‌گذار پولی برای مدیریت بازار سکه و نوع بخشی به سبد سرمایه از آن استفاده می‌کند. به گفته عمرانی معاون اداری و اعتبارات بانک مرکزی هر فرد دارای کد بورسی می‌تواند نسبت به خرید اوراق سکه اقدام کند به عبارتی هر شخص حقیقی نسبت به خرید ۱۰۰ سکه و صندوق‌های طلا بدون محدودیت می‌توانند اقدام به خرید کند.


زمان سر رسید این اوراق، ۱۷ اردیبهشت سال بعد است و خریداران از طریق دو روش که یکی نگهداری تا زمان سررسید و دیگری انجام معاملات ثانویه اوراق به قیمت بازار است، می‌توانند نسبت به فروش این اوراق، اقدام کنند.


پیش‌تر علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی از انتشار این اوراق خبر داد و گفت: این اوراق معاف از مالیات بوده و با سررسید ۶ ماهه، در بورس منتشر خواهد شد. قیمت تسویه اوراق سکه بهار آزادی، قیمت روز سکه و معاملات ثانویه آن در بورس امکان پذیر است؛ بنابراین این اوراق ابزار جدیدی است که می‌تواند به اشخاص حقیقی به فروش برسد و به تعادل بازار کمک کند.
 

اوراق سکه در ۲ هفته چقدر معامله شد؟


برابر آمار‌ها اوراق سکه مرکزی در ۱۳ روز معاملاتی، تعداد یک میلیون و ۳۹۹ هزار و ۴۰۰ اوراق معامله شده که معادل ۱۳ هزار و ۹۴۴ قطعه سکه است. سیاست‌گذار پولی توانست با انتشار این اوراق، بخشی از نوسانات موجود در بازار سکه را کنترل کند. حجت اله فرزانی کارشناس پولی و بانکی در گفتگو با خبرنگار ایبِنا با بیان اینکه مردم برای حفظ ارزش دارایی‌های خود اقدام به تبدیل ریال به ارز می‌کنند، گفت: وقتی نرخ ارز دچار نوسان می‌شود و و تقاضا برای ارز افزایش می‌یابد یکی از بازار‌های که متأثر می‌شود، بازار سکه و طلا است که مردم از آن به عنوان یک دارایی امن برای کاهش نگرانی‌های خود، استفاده می‌کنند.


وی تقویت پایه پولی را یکی از اهداف این اقدام برشمرد و ادامه داد: بانک مرکزی با انتشار این اوراق توانست تا بخشی از نقدینگی موجود که به سمت بازار‌های ارز و طلا هدایت می‌شد را کنترل کند و بخش زیادی از هیجانات موجود از این بابت، پوشش داده شود.


حباب سکه یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان کاهش یافت
 

فروش این اوراق همچنین باعث شد تا حباب سکه طلا کاهش پیدا کند. اقدامی مثبت که درنهایت منجر به مدیریت بازار طلا شد. در همین راستا محمد کشتی‌آرای کارشناس طلا و جواهر به خبرنگار ایبِنا گفت: یکی از اهدافی که بانک مرکزی از انتشار اوراق سکه پیگیری می‌کند، جذب نقدینگی است تا از این طریق بتواند نرخ ارز را کنترل کند. در دو هفته گذشته بسیاری از نقدینگی مردم به سمت بازار ارز و طلا حرکت کرده بود، به طوری که موجب ایجاد حباب در این بازار‌ها شده بود و این موضوع موجب شد تا التهاب در این بازار‌ها ایجاد شود.
 

وی ادامه داد: در حالیکه درهفته گذشته قیمت سکه وهمچنین حباب سکه به بالاترین رقم تاریخی خود، یعنی دو میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسیده بود، اقدام به موقع بانک مرکزی در خصوص واگذاری اوراق گواهی سکه در بورس کالا موجب شد تا یکباره حباب سکه با کاهش همراه شود.
 

کشتی‌آرای با بیان اینکه واگذاری اوراق گواهی سکه باعث شد تا بازار فیزیکی طلا با کاهش تقاضا مواجه شود، افزود: کاهش تقاضا موجب کاهش حباب سکه شد، به طوریکه حباب سکه یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان کاهش یافت.  
 

کارشناس طلا و جواهر تصریح کرد: در مورد بازار ارز نیز همین اتفاق تکرار شد و انتشار اوراق ارزی توسط بانک مرکزی و واگذاری آن به متقاضیان بازار ارز بر کاهش قیمت ارز موثر بوده است و درمجموع انتشار این دو اوراق موجب شد تا قیمت طلا و سکه تحت تاثیر قرار گرفته و با کاهش قیمت همراه شوند.


به گفته کارشناسان بانک مرکزی با انتشار این اوراق، به دنبال مدیریت تقاضای احتیاطی مردم در بازار سکه است. ابزاری جدید که استفاده از آن، منجر به تقویت پایه پولی و کنترل نرخ تورم می‌شود. علاوه‌بر این موضوع، هر چه استفاده از ابزار‌های نوین در بازار‌های مالی از جمله سرمایه بیشتر بشه، مسیر توسعه اقتصاد کشور و تعمیق بورس هموارتر میشود.

مرتضی عزتی استاد اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس افزود: یکی از مسائلی که منجر به استقبال بیشتر مردم از خرید اوراق سکه می‌شود عدم کاهش ارزش پول ملی با خرید اوراق سکه به جای نگه داشتن پول نقد است چرا که با سرمایه گذاری در این بخش مانع کاهش ارزش سرمایه خود می‌شوند. ا لبته مشکل از ساختار غلط اقتصاد ما است که کاهش ارزش پول ملی با این شدت انجام می‌شود که عده کثیری از مردم برای حفظ ارزش پول به سمت تقاضای خرید سکه می‌روند.


وی در این باره تصریح کرد: در واقعیت این تعداد تقاضایی که برای سکه در بازار وجود دارد به هیچ وجه نشان دهنده تقاضا سکه در بازار نیست فقط تقاضا برای حفظ ارزش پول در شرایط تورمی است. اگر شرایط تورم از بین برود و مثلا به حدود ۵ درصد برسد تقاضای سکه به شدت افت می‌کند، پس تقاضای این چنینی به صورت واقعی نیست و به واسطه نابه‌سامانی‌ها اقتصاد ما است اگر جلو معامله سکه به عنوان مثال گرفته شود یا مالیات بر عایدی سکه افزایش یابد اصلا تقاضا ایجاد نمی‌شود.

خرید اوراق سکه دو مزیت دارد از جمله تقاضای موجود در بازار را برای خرید سکه کنترل می‌کند، موضوعی که منجر به کاهش سفته بازی و دلالی در این بازار می‌شود.

با کاهش تقاضای خرید سکه، بازار سکه به تعادل نسبی می‌رسد. از سوی دیگر با توجه به معتبر بودن اوراق، بانک مرکزی می‌تواند از این ابزار برای تامین بودجه کشور برای تامین بخشی از کسری بودجه و جلوگیری از افزایش تورم استفاده کند. به هر حال در شرایط سخت تحریمی دولت‌ها گا‌ها مجبور به چاپ پول می‌شوند به نظر می‌آید این تمهید بانک مرکزی می‌تواند کمک خوبی به دولت در راستای تامین بودجه شش ماه آخر سال و عدم استقراض یا چاپ پول باشد.