کشف جالب محققان درباره غذای اولین دایناسور‌ها

دایناسور‌ها در سراسر دوران میانه‌زیستی یا مزوزوئیک تنوع قابل توجهی از سازگاری‌های غذایی را شاهد بودند، اما منشا حالت‌های مختلف تغذیه به ویژه منشا چندگانه گیاه خواری در آن‌ها نامشخص بوده است. میانه‌زیستی یا مزوزوئیک یکی از سه دوران در ابردوران پیدازیستی است که مابین دوران‌های دیرینه‌زیستی و نوزیستی قرار دارد و از حدود ۲۴۵ تا ۶۵ میلیون سال پیش را شامل می‌شود که دربردارنده سه دوره تریاس، ژوراسیک و کرتاسه است. به تازگی محققان عادات تغذیه دایناسور‌های اولیه را عمدتا از مقایسه کیفی مورفولوژی دندان آن‌ها با آنالوگ‌های موجود شناسایی کرده‌اند.

دیرینه شناسان دانشگاه بریستول با بررسی شکل دندان‌های دایناسور‌های اولیه، شبیه‌سازی عملکرد دندان‌های آن‌ها با مدل‌سازی محاسباتی و مقایسه آن‌ها با خزندگان زنده و رژیم غذایی آنها، تنوع ریخت دندانی دایناسور‌های اولیه را بررسی کردند. آن‌ها دریافتند که اجداد بسیاری از گروه‌های دایناسور‌های گیاه خوار، همه چیزخوار بوده‌اند و اجداد علفخواران معروف گردن دراز مانند دیپلودوکوس یا دوتیرکی‌ها نیز گوشت می‌خوردند.

دایناسور‌های اولیه اسرارآمیز هستند، زیرا آن‌ها بسیار کوچک‌تر از نوادگان خود بودند و اکثر دوران تریاس را زیر سایه خزندگانی که شبیه کروکودیل بودند گذراندند. دایناسور‌ها از انقراض دسته جمعی تریاس-ژوراسیک جان سالم به در بردند و توانستند پس از آن خود را با محیط وفق دهند و به گروه غالب جانوران باقیمانده در دوران مزوزوئیک تبدیل شوند. با این حال، میزان تنوع رژیم غذایی و محیط زیست آن‌ها هنوز نامشخص است. دانشمندان بر این باورند که باید اتفاقی در دوره تریاس رخ داده باشد که اجازه داده است این اتفاق بیفتد.

دکتر آنتونیو بالل (Antonio Ballell) نویسنده اصلی این مطالعه از دانشگاه بریستول، گفت: دایناسور‌ها پس از پیدایش شروع به نشان دادن تنوع هیجان انگیزی از اشکال جمجمه و دندان می‌کنند. برای دهه‌ها، این امر دیرینه‌شناسان را به این فکر فرو برده بود که گونه‌های مختلف قبلا انواع مختلفی از رژیم‌های غذایی را آزمایش می‌کردند.

در این مطالعه محققان آن‌ها را با گونه‌های مارمولک مدرن مقایسه و سعی کردند براساس شباهت‌های دندان‌هایشان با آن‌ها بفهمند که آن‌ها در آن دوران بیشتر چه چیزی می‌خوردند.

محققان این مطالعه گفتند: ما این موضوع را با استفاده از مجموعه‌ای از روش‌های محاسباتی برای تعیین کمیت شکل و عملکرد دندان‌های دایناسور‌های اولیه و مقایسه آن‌ها با خزندگان زنده با رژیم‌های غذایی مختلف بررسی کردیم. این شامل مدل‌سازی ریاضی شکل دندان‌ها و شبیه‌سازی پاسخ‌های مکانیکی آن‌ها به نیرو‌های گاز گرفتن با نرم‌افزار مهندسی بود.

پروفسور "مایک بنتون" (Mike Benton) یکی از نویسندگان این مطالعه، گفت: با این مجموعه روش‌ها، توانستیم به صورت عددی شباهت دایناسور‌های اولیه با حیوانات مدرن را محاسبه کنیم. دایناسور‌های ددپایان یا تروپودا دارای دندان‌های نوک تیز، خمیده و تیغه مانند با دندانه‌های ریز هستند که مانند بُزمَجّه مدرن رفتار می‌کنند. در مقابل، دندان‌های دندانه دار پرنده‌کَفَلان و خزنده‌پاریختان بیشتر شبیه همه‌چیزخواران و گیاه‌خواران امروزی مانند ایگوانا هستند.

وی افزود: تحلیل‌های ما نشان می‌دهد که پرنده‌کَفَلان به‌عنوان همه‌چیزخوار زندگی خود را آغاز کردند و یک یافته جالب دیگر این است که اولین خزنده‌پاریختان‌ها، اجداد ساروپود‌های گردن دراز گیاه خوار مانند دیپلودوکوس، گوشتخوار بودند. این نشان می‌دهد که گیاه خواری برای اجداد هیچ یک از این دو نوع راسته نبوده است.

دکتر بالل نتیجه گرفت: به نظر می‌رسد یکی از چیز‌هایی که دایناسور‌های اول را خاص کرده است این است که آن‌ها رژیم‌های غذایی مختلفی را در سراسر دوره تریاس در میان خود تکامل داده‌اند. ما فکر می‌کنیم که این امر ممکن است برای موفقیت تکاملی و زیست محیطی آن‌ها امری کلیدی بوده باشد.