دانش‌بنیان‌ها و اقتصاد کشور پیوند ناگسستنی دارند

شرکت‌های دانش بنیان در چند سال اخیر توانسته اند تحول عظیمی در بخش‌های مختلف و در نهایت در اقتصاد ایجاد کنند. روند توسعه این شرکت‌ها در سال‌های اخیر با سرعت بیشتری دنبال شده که اهمیت آن را بیشتر از قبل نشان می‌دهد؛ بنابراین برای پیاده سازی اقتصاد نوآور که هدف اصلی کشور باید باشد نیاز به حمایت و ارایه تسهیلات و خدمات به شرکت‌های دانش بنیان داریم.

بر اساس قانون حمایت از شرکت‌های دانش بنیان «شرکت یا موسسه دانش بنیان، شرکت یا موسسه‌ای است که به منظور هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش افزوده به ویژه در تولید نرم افزار‌های مربوط تشکیل می‌شود».

شرکت‌های دانش بنیان به جهت ارزش افزوده بالایی که ایجاد می‌کنند، نقش ویژه‌ای در رشد کشور در زمینه‌های علمی، فناوری و نیز اقتصادی بر عهده دارند. بفرموده رهبر معظم انقلاب، شرکت‌های دانش بنیان یکی از بهترین مظاهر و مؤثرترین مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی به شمار می‌روند. از این رو از وظایف بنیاد ملی نخبگان است که از یک سو به رشد و شکل گیری شرکت‌های دانش بنیان کمک کند و از سویی دیگر استعداد‌های برتر و نخبگان را به سمتی سوق دهد و هدایت کند که محل رشد آن‌ها در مراکزی مانند شرکت‌های دانش بنیان باشد.

تاکید بر توسعه و تسهیل تولید مسئله‌­ای ­است که در چند سال اخیر در نام­‌گذاری سال­‌ها مورد تاکید رهبر انقلاب قرار گرفته است و در سال ۱۴۰۱ نیز با یک لایه و چهره جدید از جانب ایشان «تولید دانش‌­بنیان اشتغال‌­آفرین» عنوان شد.

با گذشت بیش از ۱۰ سال از توجه ویژه به شرکت‌­های دانش‌­بنیان در صحنه اقتصادی و صنعتی کشور به عنوان موجودیت‌­هایی پیش­برنده و تحول‌­آفرین در عرصه­‌های اشتغال و درآمدزایی، آنچه در ابتدای سال پیش رو لازم است مورد توجه فعالان و بازیگران مختلف آن قرار گیرد، ارائه تصویری جامع از وضعیت این شرکت­‌ها و موشکافی تجربیات دهه اخیر با دیدی نقادانه و واقع­بینانه است.

برای ارائه تصویری جامع از توانمندی‌­های تولیدی این شرکت‌­ها لازم است مقایسه‌­ای بین پیچیدگی اقتصاد ایران و برخی کشور‌ها صورت پذیرد و جایگاه تولیدی شرکت­‌های دانش‌­بنیان در اقتصاد ایران با این نگاه به تصویر کشیده شود.

با توجه به مزیت نسبی کشورمان در خصوص نیرو‌های متخصص و ظرفیت انسانی موجود، تغییر جهت اقتصاد مبتنی بر منابع طبیعی، به اقتصاد دانش‌بنیان تنها از مسیر ساماندهی و راه اندازی این شرکت‌ها می‌گذرد.

ثروت زایی از علم و فناوری، ایجاد اشتغال پایدار، ارزش افزوده و تولید و صادرات کالا‌های دانش‌بنیان به عنوان اهداف توسعه این شرکت‌ها به حساب می‌آیند.

خوشبختانه با اقدامات خوب و حمایتی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و بنیاد ملی نخبگان، شرکت‌های دانش بنیان در حال گسترش هستند و این واقعیت امیدبخش، امیدواری در زمینه تبدیل ایده به محصول و توسعه اقتصاد دانش بنیان و اقتصاد مقاومتی در قبال تحریم‌ها را در کشورمان بیشتر می‌کند.

طبق آمار در خردادماه ۱۳۹۱، تعداد شرکت‌های دانش بنیان مستقر در پارک‌ها و مراکز رشد حدود ۳۰۰۰ شرکت و آمار شرکت‌های خارج از پارک، در حدود ۶۰۰۰ شرکت برآورد می‌شود. برابر با آمار فوق، تعداد ۱۷ هزار نفر متخصص در این شرکت‌ها مشغول به کار هستند.

براساس افق برنامه ۲۰ ساله کشور، مقرر شده است، بیش از ۵۰ هزار شرکت دانش بنیان در کشور فعال شوند و این تعداد در افق برنامه پنجم توسعه کشور به ۲۰ هزار شرکت خواهد رسید.

بنیاد ملی نخبگان جزو اولین نهاد‌هایی است که با درک شرایط و شناخت عمیق و با اعتقاد به کارگشایی شرکت‌های دانش بنیان در اقتصاد ایران به سمت ایجاد، حمایت و ارتقای آن‌ها هم از جنبه ارائه تسهیلات و هم وضع قوانین و مقررات به منظور ایجاد محیطی پویا و مطمئن برای رشد و نمو نخبگان کشور حرکت کرده است.

بنیاد ملی نخبگان پیرو بند ۴ مصوبه «راهکار‌های بهبود وضعیت نخبگان و استعداد‌های برتر» شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر ارائه و تدوین بسته‌های حمایتی جهت تصویب شورای عالی در زمینه جذب و فراهم شدن بستر‌های اشتغال و کارآفرینی دانش آموختگان تحصیلات تکمیلی در بخش خصوصی و شرکت‌های دانش بنیان با هدف ساماندهی بازار اشتغال دانش آموختگان و استعداد‌های برتر در حوزه تخصصی، به منظور بهره‌مندی از توانایی آنان در شرکت‌های دانش بنیان، ارتقای شرکت‌های دانش بنیان با جذب منابع انسانی نخبه و افزایش زمینه نوآوری و خلاقیت و زمینه سازی برای بکارگیری استعداد‌های برتر و نخبه، یکی از تسهیلات خود به نام شهید تهرانی مقدم را تصویب و به مورد اجرا گذارده است. از این پس برای آگاهی بیشتر خوانندگان در هر شماره از نشریه سرآمد به به معرفی یکی از تسهیلات بنیاد می‌پردازیم.