نوسانات ارزی در هفته‌های اخیر، انتصابات جدید را بدنبال داشت

قیمت سکه و طلا در بازار داخلی، دنباله‌رو افزایش قیمت طلا در بازار‌های جهانی که از هفته گذشته اوج گرفته و البته نوسان افزایشی نرخ ارز در داخل، بر مداری صعودی است، که این روند، برخلاف گذشته‌ها به ایجاد تقاضای کاذب در بازار سکه و طلا منجر نشده است.

همزمان با تشدید نوسانات ارزی در هفته‌های اخیر، زمزمه‌های برکناری صالح آبادی از بانک مرکزی مطرح شده بود و سرانجام روز پنجشنبه در جلسه هیات دولت، صالح آبادی از بانک مرکزی رفت و فرزین که پیش از این مدیرعامل بانک ملی بود راهی برج میردادماد شد.

در روز‌های اخیر قیمت دلار به رکورد تاریخی ۴۴ هزارتومان و سکه نیز به بالای ۲۲ میلیون تومان رسید. قیمت هر گرم طلا نیز در آستانه ۲ میلیون تومان قرار گرفته است؛ که این افزایش غیرقابل کنترل طلا و دلار به برکناری صالح آبادی و انتصاب فرزین به عنوان رئیس بانک مرکزی، منجر شد، این برکناری و انتصاب در حالی رخ داد که روز‌های اخیر، دکتر فرزین در گفتگو با همشهری راه کار‌های مقابله با تورم و کنترل قیمت ارز و طلا را اعلام کرده و بدهی دولت به بانک‌ها را عامل اصلی تورم دانسته بودند.

قمری‌وفا، سخنگوی بانک مرکزی نیز ضمن تایید خبر اعلام کرد: هیات دولت با پذیرش استعفای دکتر علی صالح آبادی، دکتر محمدرضا فرزین را بعنوان رئیس کل جدید بانک مرکزی انتخاب کرد.

فرزین معتقد است: اگر هدف، کنترل تورم باشد، لازم است دولت سیاست انقباضی در پیش بگیرد؛ در نتیجه نمی‌شود سیاست‌های انبساطی پولی و تسهیلات تکلیفی را تشدید کنیم؛ بنابراین به یک برنامه جامع و سازگار با شرایط تورمی نیاز داریم.

چگونه می‌شود تورم را از مسیر بانک‌ها کاهش داد؟

۳ اقدام لازم است انجام پذیرد؛ یکی از راهکار‌ها کاهش حجم تسهیلات تکلیفی بانک هاست که براساس آخرین برآورد‌ها حجم آن به ۱۳۹۰هزار میلیارد تومان رسیده است. اگر فشار به منابع بانک‌ها ناشی از این تسهیلات افزایش یابد، باعث اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی می‌شود و این یعنی خلق پول. یک راهکار دیگر اصلاح وضع سرمایه بانک هاست.

برآورد‌ها نشان می‌دهد مجموع سرمایه نظارتی بانک‌های ایران منفی بوده و لازم است تا سرمایه بانک‌های دولتی و خصوصی افزایش پیدا کند. برای اصلاح سرمایه بانک‌ها به ۴۵۰ تا۵۰۰ همت منابع نیاز داریم.

راهکار سوم هم تعیین تکلیف مطالبات بانک‌ها از دولت است. البته در کنار اینها، انضباط بخشی به نظام بانکی از مسیر بانک مرکزی هم اهمیت دارد؛ زیرا ممکن است برخی بانک‌ها منضبط عمل نکنند و تسهیلات پرداختی آن‌ها به بخش‌های واقعی اقتصاد ازجمله تولید تزریق نشود.

قیمت انس جهانی طلا بعد دلار دیگر عامل تاثیرگذار در بازار سکه و طلا داخلی است.

قیمت طلا در آستانه ۲۰۲۳

در حالی که کمتر از یک هفته تا سال ۲۰۲۳ باقی مانده است، طلا کمی بیش از ۱ درصد کاهش یافت؛ فلز زرد پس از یک سال بسیار پرنوسان که شاهد افزایش قیمت به بالای ۲۰۰۰ دلار در هر اونس در بهار بود، در پائیز به پایین‌ترین سطح خود نزدیک به ۱۶۳۰ دلار در هر اونس رسید.

معاملات آتی طلای کامکس Comex در فوریه به دنبال بسته‌شدن روز جمعه در حدود ۱۸۰۹ دلار در هر اونس بود که ۰.۵ درصد در هفته افزایش یافت.

به گفته‌ی مایک مک گلون، استراتژیست ارشد کلان بلومبرگ، طلا ممکن است در سال ۲۰۲۲ به پایین‌ترین سطح قیمتی رسیده باشد. مک گلون روز پنج‌شنبه در مورد چشم‌انداز آتی طلا اینگونه اظهارنظر کرد: «ما طلا را حائز بهترین عملکرد در سال ۲۰۲۳ می‌بینیم، به خصوص اگر تضعیف کالا‌های گسترده باعث شود که فدرال رزرو شروع به کاهش قیمت کند.»

مک گلون افزود: «هرگز به عقب نگاه نکن! طلا می‌تواند در سال ۲۰۲۳ به بالای ۲۰۰۰ دلار در هر اونس برسد. این موضوع مبنای ما برای فلز گرانبها است، به ویژه به دلیل اینکه فدرال رزرو از بالاترین دوره‌ی انقباض در ۴۰ سال گذشته به سمت کاهش حرکت می‌کند.»

تمرکز معامله‌گران این هفته بر ارزیابی گزارش آخرین تولید ناخالص داخلی، شاخص قیمت PCE، کالا‌های بادوام و داده‌های فروش خانه خواهد بود.

داده‌های این هفته نشان داد که اقتصاد ایالات متحده سال را با شرایطی متفاوت به پایان می‌رساند. بازار مسکن به طور کلی علائم وخامت بیشتری را در ماه نوامبر نشان داد و داده‌های مربوط به سفارشات کالا‌های بادوام، زمانی که بازنگری‌هایی نسبت به داده‌های قبلی منتشر شده بود، عمومأ ضعیف‌تر از حد انتظار بود.

اقتصاددانان ولز فارگو بر این باورند که براساس داده‌های مربوط به اعتماد مصرف‌کننده، مصرف‌کنندگان در حال حاضر نسبت به چند ماه پیش کمتر ضعیف هستند.

بازار‌ها در تلاشند تا چشم‌انداز آغاز سال آینده را تنظیم کنند و داده‌ها نشانه‌های متفاوتی از کند‌شدن اقتصاد، کاهش تورم و فدرال رزرو همچنان تندرو را نشان می‌دهند.

این همان معمایی است که طلا با ورود به سال جدید سعی می‌کند از آن سبقت بگیرد.

اندرو گرانتام، اقتصاددان ارشد CIBC Capital Markets با اشاره به چشم‌انداز نرخ بهره در سال آتی، بیان می‌کند: «جروم پاول، رئیس فدرال رزرو تلاش کرده است تا این تصور را به سرمایه‌گذاران القاء کند که نرخ‌های بهره باید برای مدت طولانی‌تر از آنچه قبلاً تصور می‌شد، بالاتر باشد تا تورم را کنترل کند.»

کاهش نرخ بهره

پاول در ماه دسامبر به بازار‌ها اعلام کرد که پس از افزایش ۴۲۵ واحدی نرخ بهره در سال ۲۰۲۲، فدرال رزرو هنوز به اندازه‌ی کافی محدود‌کننده نیست و نرخ‌ها باید برای مدت طولانی‌تری بالا بماند.

اما تحلیلگران این مسأله را به طرق مختلف تفسیر می‌کنند. بانک‌های مرکزی به دلیل نگرانی‌های تورمی ماندگار، نسبت به گذشته احتمالا دیرتر و با رویکرد کمتر تهاجمی به غافلگیری‌های رشد نزولی و ریسک‌های رکود، واکنش نشان خواهند داد. گرانتام روز جمعه خاطرنشان کرد: باید در مقطعی از سال ۲۰۲۳ خرید را شروع کنیم.

روندی که فعالان بازار مشاهده می‌کنند این است که تورم با چه سرعتی کاهش می‌یابد و رشد کند می‌شود.  اندرو هانتر، اقتصاددان ارشد آمریکایی کپیتال اکونومیکس با تأکید بر لزوم کاهش تورم اظهار داشت: «داده‌های روز جمعه تأیید کرد که تورم PCE در ماه نوامبر کاهش بیشتری داشته است و مجموعه‌ی جدید تورم اجاره‌بها که این هفته توسط محققان فدرال رزرو کلیولند منتشر شد، به دیدگاه ما مبنی بر ادامه‌ی مهار شدید تورم در سال ۲۰۲۳ اهمیت بیشتری می‌دهد.»

غافلگیری کلان این هفته، قرائت نهایی تولید ناخالص داخلی سه ماهه سوم بود که رشد ۳.۲ درصدی را در مقابل برآورد قبلی ۲.۹ درصدی نشان داد. نتیجه قوی‌تر از حد انتظار بر طلا تاثیر گذاشت و قیمت‌ها را به سطح ۱۸۰۰ دلار نزدیک کرد.

در همین حال، معیار ترجیحی فدرال رزرو برای تورم - عدد اصلی سالانه PCE - پس از قرائت ۵ درصدی اکتبر به ۴.۷ درصد در نوامبر کاهش یافت.

در چشم‌انداز بازار کار، انتظار‌ها حاکی از این است که اقتصاد ایالات متحده در ماه دسامبر ۲۰۰۰۰۰ موقعیت شغلی اضافه کند و نرخ بیکاری در سطح ۳.۷ ٪ باقی بماند.

ایجاد موقعیت شغلی

هفته‌ی جاری یک هفته تعطیل بین کریسمس و سال نو است و نوید سکوت را می‌دهد. اما هفته‌ی اول سال جدید با انتشار چندین نسخه کلیدی، از جمله حقوق و دستمزد غیرکشاورزی آغاز می‌شود، که فدرال رزرو در حال حاضر بسیار دقیق آن‌ها را تحت نظر دارد.

اطلاعات دیگری که باید به آن توجه داشت PMI تولید و خدمات ISM است که برای هفته‌ی اول ژانویه نیز برنامه‌ریزی شده است.

به گفته‌ی تحلیلگر ارشد کیتکو، جیم ویکوف (Jim Wyckoff)، رویکرد تکنیکال طلا یک روند صعودی شش هفته‌ای را نشان می‌دهد.

هدف بعدی معامله‌گران امیدوار به افزایش قیمت (گاو‌های طلا)، این است که در معاملات آتی فوریه، قیمت صعودی بالاتر از سطح مقاومت در ۱۹۰۰.۰۰ دلار بسته شود.

در آن سوی سناریو، هدف کوتاه‌مدت قیمت نزولی بعدی خرس‌ها، پایین‌آوردن قیمت‌های آتی به زیر حمایت فنی در ۱۷۷۵.۰۰ دلار است. ابتدا مقاومت در ۱۸۲۳.۰۰ دلار و سپس در سقف قیمت این هفته و ۱۸۳۳.۸۰ دلار قرار می‌گیرد. لازم به ذکر است که اولین حمایت در پایین‌ترین سطح این هفته ۱۸۹۲.۷۰ دلار و سپس در ۱۸۸۲.۰۰ دلار مشاهده می‌شود.»